Hoe het is om in Gaza te dienen, is niet makkelijk uit te leggen. Een reservist deelt via de radio een kleine situatieschets: „Een kleurrijk ochtendgloren in Gaza. Weer een nacht doorstaan. In de beschutting van een gebouw brengen we water aan de kook om koffie te maken. Dan horen we ineens geweervuur. Aan het geluid herkennen we direct dat het om vijandelijk vuur gaat. Gewapende jongens en mannen verschijnen uit een tot dan toe onontdekte tunnelopening. Een kameraad valt neer. Ik moet nu schieten. Ik moet nu schieten! Vijf minuten later keert de rust terug. Met trillende handen zet ik de koffiemok aan mijn mond.”

Een aantal maanden Gaza doet wat met een mens. Verreweg het merendeel van de terugkerende soldaten heeft psychologische zorg nodig. Sommigen verdragen bepaalde geluiden niet meer, of hebben nachtmerries. Velen praten honderduit terwijl anderen er nog niet aan toe zijn om over hun ervaringen te spreken, op onbegrip stuiten of hun thuisfront niet willen belasten. Vermoeidheidsklachten te over, buikklachten door stress en schimmelinfecties door een gebrek aan hygiëne. Ik zie een mij bekende postreservist opschrikken als een stepje over een houten steiger dendert; het geluid herinnert hem aan geweervuur.

Het thuisfront, uitgeput op een andere manier, hoopt de alledaagse draad zo snel mogelijk weer op te pikken. Geduld is echter geboden. De psychologische hulpploegen van het Israëlische leger brengen partners van reservisten groep voor groep via Zoom bijeen en geven advies. In verband met mogelijk trauma wordt geadviseerd om in te gaan op wat de reservisten delen, maar ze niet aan een vragenvuur bloot te stellen. De teams delen ook wat alarmerend gedrag is en wat normaal is in deze context. Eveneens wordt er bewustzijn gecreëerd voor het gevoel op verschillende golflengtes te zitten. „Je partner heeft tien stappen gezet, waar jij er twee hebt gezet”, legt de legerpsycholoog uit. „Een gevoel van vervreemding is niet meer dan logisch, maar zal ook weer bijtrekken.”

Natuurlijk is iedereen blij om naar zijn familie terug te keren. Natuurlijk is het thuisfront dolgelukkig weer compleet te zijn. Zowel fysiek als mentaal zijn er echter nog veel slagen te leveren.

Onze correspondente in Israël, Jeannette Gabay-Schoonderwoerd, houdt een dagboek bij vanuit haar woonplaats Afik, in het noorden van Israël. Deel 50.