Zuid-Holland wil meer geld dan normaal kunnen bieden aan grondeigenaren in zeven gebieden die „cruciaal” zijn om aan de NNN-opgave te voldoen. Doel is om deze grond via volledige schadeloosstelling om te vormen tot natuur. Om te voorkomen dat deze financiële regeling als staatssteun wordt gezien, moet de provincie wel uitspreken bereid te zijn om in het uiterste geval over te gaan tot onteigening.

„Hopelijk komt het nooit zo ver”, zegt gedeputeerde Mariëtte van Leeuwen (financiën, BBB) over dit politiek zeer gevoelige thema. „Soms moet je kiezen tussen twee kwaden en ik denk dat dit het beste is wat we op dit moment kunnen doen. Door deze stap te zetten, kunnen we de partijen in de betreffende gebieden meer bieden en beweging op gang brengen.”

Over drie jaar moet een netwerk van bestaande en nieuwe natuurgebieden zijn gevormd. Zuid-Holland heeft daarvoor nog zo’n 1200 hectare grond nodig. Volgens gedeputeerde Berend Potjer (natuur, GroenLinks) moet haast worden gemaakt om de benodigde natuur op tijd te realiseren.

Om het voor grondbezitters aantrekkelijker te maken om te verkopen, wil de provincie nu volledige schadeloosstelling aanbieden. De zeventig tot tachtig ondernemers waar het om gaat - veelal boeren - krijgen dan naast een marktconforme prijs voor hun grond en de panden daarop ook geld voor bijvoorbeeld de verhuizing, aankoop van nieuwe grond elders en juridische bijstand. De consequentie is wel dat gedwongen uitkoop mogelijk wordt.

GroenLinks-PvdA, BBB, VVD en CDA spraken vorig jaar in hun coalitieakkoord af dat geen onteigening specifiek „ten behoeve van stikstofreductie” plaatsvindt. In ieder geval GroenLinks-PvdA en VVD zetten de deur hiervoor nu wel open als dit ten behoeve van natuurrealisatie is. BBB zei eerder achter volledige schadeloosstelling te staan, maar tegen gedwongen uitkoop te stemmen als het zo ver komt. Het leidde in een commissievergadering over dit onderwerp tot veel vragen. Een duidelijk antwoord over het standpunt van de BBB kwam er niet.