Binnenland

Ondergang van Nederlands klimaatinstrument na bijna 30 jaar

Bijna dertig jaar na zijn lancering komt een einde aan een belangrijk Nederlands ruimte-instrument. De satelliet waar hij in zit, keert waarschijnlijk woensdag terug in de dampkring van de aarde. De wrijving zal hem dan laten ontploffen. Het is niet duidelijk of brokstukken van de satelliet de explosie overleven en kunnen inslaan op het oppervlak van de aarde.

ANP
21 February 2024 03:32Gewijzigd op 21 February 2024 11:09

De Europese ruimtevaartorganisatie ESA verwacht dat de satelliet rond 16.49 uur Nederlandse tijd vergaat, wanneer hij boven de Grote Oceaan richting Canada vliegt. Daarna gaat hij via Groenland naar Europa. De tijd is niet helemaal zeker, het kan tot bijna twee uur eerder of bijna twee uur later gebeuren. „Het grootste deel van de satelliet verbrandt. Delen die het overleven, worden verspreid over een gebied van honderden kilometers lang en tientallen kilometers breed. Daarom zijn de risico’s heel klein.”

Het instrument heet de Global Ozone Monitoring Experiment (GOME), ontwikkeld door TNO in Delft. Dat registreerde niet alleen de concentraties ozon, maar bijvoorbeeld ook de chloorfluorkoolwaterstoffen in de dampkring. Het idee voor de vervuilingsmeter kwam in de jaren tachtig van de Nederlander Paul Crutzen, die in 1995 de Nobelprijs voor de Scheikunde kreeg voor zijn onderzoek naar de ozonlaag.

De GOME is ingebouwd in de Europese aardobservatiesatelliet ERS-2. De missie daarvan eindigde in 2011.

Satellieten worden door de zwaartekracht en door wrijving terug naar de aarde getrokken. Zolang ze nog brandstof aan boord hebben, kunnen ze weerstand bieden. Zo krijgt het ISS elke maand een duw omhoog. Aan het einde van een missie kan de vluchtleiding de laatste restjes brandstof gebruiken voor een gecontroleerde ondergang. De satelliet wordt dan zo gestuurd dat resten in het zuiden van de Grote Oceaan plonzen. Dat is op duizenden kilometers afstand van bewoond gebied, zodat er voor mensen geen enkel gevaar is.

De ondergang van de ERS-2 is echter niet gecontroleerd. Het precieze tijdstip waarop de satelliet vergaat, hangt af van de wrijving die de satelliet aan de rand van de dampkring ondervindt, en die wrijving hangt af van de activiteit van de zon. Daar hebben mensen geen invloed op.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer