De swastika die op de gevel van de synagoge in de Herenstraat in Middelburg was gekalkt, is inmiddels verwijderd. Gelukkig maar, zegt Middelburger Willem Dane (48). „Maar toen ik zaterdagochtend hoorde van de bekladding, schrok ik enorm. Ik voelde verdriet en pijn. Hoe was het mogelijk dat dit gebeurde in een stad als Middelburg, waar de Joodse gemeenschap er helemaal bij hoort?”

Dane, zelf Jood en voorganger van de Messiaanse Gemeente Zeeland (MGZ), besloot nog diezelfde ochtend het nieuws van de bekladding te delen in onder meer zijn kerkelijke netwerk. Tot zijn verrassing ontving hij daarop een massa steunbetuigingen voor de Middelburgse Joden in de vorm van appjes en mails. „Die reacties kwamen uit heel Nederland, het leek wel een olievlek”, vertelt Dane. „In een dag tijd kreeg ik zo’n 1400 euro aan schenkingen en donaties voor de synagoge, een bedrag dat dinsdagavond is opgelopen naar 3000 euro. Dit had ik echt niet verwacht, mijn telefoon ontplofte gewoon. De een na de ander meldde: stuur maar een tikkie.”

Teken van haat

Van de schenkingen hebben Dane en de kerkleden maandag 650 euro gebruikt om bloemen van te kopen, die ze op de stoep van de sjoel hebben gelegd als een signaal dat Middelburg achter zijn Joodse gemeenschap staat. Het resterende ontvangen geld wordt aan de synagoge geschonken. „De bekladding zie ik als een teken van haat”, vertelt Dane. „Wij wilden daarom met dit gebaar een teken van liefde geven. De liefde moet uiteindelijk overwinnen. Als Messiaanse gemeente voelen wij ons nauw verbonden met de Joodse gemeenschap en met Israël. Je kunt niet in de Bijbel geloven zonder Israël lief te hebben.”

De politie onderzoekt intussen de bekladding. Het kan een kwajongensstreek geweest zijn, wordt gezegd. „Maar wat is een kwajongensstreek?” verzucht de Middelburger. „Het waren dan wél kwajongens die precies wisten waar de Middelburgse sjoel staat en die ook haarfijn wisten wat een enorme impact het heeft als je een hakenkruis op de gevel van een synagoge kalkt. Zo kwajongensachtig vind ik dat niet.” In elk geval staat voor Dane vast dat de daders geen enkel historisch besef hebben. „Ze weten niet waar ze vandaan komen. En als je niet weet waar je vandaan komt, weet je ook niet waar je naartoe moet in je leven.”

De Middelburgse Jood signaleert dat sinds de aanslag van Hamas in Israël op 7 oktober en de daaropvolgende oorlog in Gaza de haat tegen Joden „wereldwijd alleen maar is toegenomen”. Dane: „In 1945 na de Holocaust hebben we als wereld afgesproken: dit nooit meer. Maar ik zie dezelfde haat als uit de jaren dertig weer opkomen. We dreigen opnieuw buitengesloten te worden. Ik merk het en ik voel het. Maar je kunt de Joden van Middelburg niet verantwoordelijk houden voor de situatie in het Midden-Oosten.

Ik sprak deze week een meisje van dertien jaar dat beelden van het leggen van de bloemen bij de synagoge wilde delen op sociale media. Ze vertelde me dat ze het uiteindelijk tóch niet heeft gedaan, omdat ze niet durfde. Ze zei bang te zijn voor pesterijen en haatdragende reacties van klasgenoten met een ander geloof die haat koesteren jegens Joden.”

Is Dane beducht dat er nog meer anti-Joodse bekladdingen volgen in zijn stad? Een korte aarzeling. „Het goede zal altijd overwinnen.”