Helsloot vreest dat door dit soort vervolgingen bedrijven minder transparant worden. „Daar heeft de samenleving niets aan”, zegt hij. Volgens de hoogleraar heeft het OM „een deel van de door de bedrijven opgestelde rapporten over de incidenten gebruikt”. Dat de rechtbank volgens hem hierin is meegegaan, noemt hij „bedroevend”.

Volgens Helsloot gebruiken het OM en de rechtbank een zogeheten „koe in de kont kijken-argumentatie”, namelijk achteraf concluderen dat een risico niet bekend was en een juiste maatregel niet genomen is. „De echte vraag is of dat redelijkerwijs wel had gekund of gemoeten”, meent Helsloot.

In 2016 en in 2019 raakten medewerkers bij werkzaamheden bij petrochemiereus Sabic Limburg ernstig gewond, een andere medewerker overleed uiteindelijk. Sabic moet 10 miljoen euro boete betalen. Volgens de rechtbank heeft het bedrijf niet voldoende maatregelen genomen om zware ongevallen te voorkomen. Het bedrijf gaat in beroep tegen de uitspraak. Ook twee andere bedrijven, AnQore en OCI Nitrogen, kregen een boete van 360.000 euro opgelegd voor nalatigheid.

Helsloot onderzocht destijds met een onafhankelijke commissie de incidenten bij AnQore en OCI Nitrogen. „Het OM had nooit moeten vervolgen, want het gaat niet altijd om vervolgbare schuld. Soms is het gewoon pech. Het OM doet nu alsof iets altijd vervolgbaar is. Bedrijven kunnen zo intern en extern niet van elkaar leren, werknemers voelen zich belemmerd iets te delen met elkaar”, schetst hij de gevolgen. „Vervolging betekent dat je tegen de chemische industrie zegt: zorg maar dat je niks transparants naar buiten brengt, want op een onduidelijk moment pakken we je op je eigen rapport”, aldus de onderzoeker.