Hoofddoelen in oorlog tegen Hamas zijn nog niet behaald
Israël heeft van het Internationaal Gerechtshof geen bevel gekregen de oorlog in Gaza te beëindigen. De strijd zal dus voorlopig doorgaan, zij het dat die door de gerechtelijke uitspraak nog meer onder het vergrootglas van de wereld zal liggen.
Twee doelen had Israël zich bij het begin van de oorlog gesteld: de vernietiging van de militaire capaciteit van Hamas en de vrijlating van alle gijzelaars. Beide zijn nog niet bereikt.
Dat wil niet zeggen dat er op militair gebied niets is bereikt. Integendeel. De Israëlische legertop publiceerde afgelopen week een overzicht van de verliezen van Hamas. De schattingen over het aantal strijders waarover de Palestijnse terreurbeweging voor de oorlog beschikte, lopen uiteen van 30.000 tot 40.000. Van hen is 30 procent –ruim 10.000– gedood. Meer dan een kwart van de manschappen is zodanig gewond dat zij op korte termijn niet meer tot vechten in staat zijn. Een kleine 8 procent is gevangengenomen.
Zo’n 1500 doden aan de kant van Hamas vielen in de eerste dagen na de aanslagen van 7 oktober. Israël zette toen alles op alles om het zuiden van het land van infiltranten te zuiveren. In de eerste weken van het grondoffensief kwamen zo’n 3500 strijders om het leven, vooral in het noorden van de Gazastrook. Eind november werd een tien dagen durende wapenstilstand van kracht om gijzelaars tegen Palestijnse gevangenen te ruilen en meer humanitaire hulp naar het gebied te brengen.
Uitgeschakeld
Na het oplaaien van de strijd vanaf 1 december, sneuvelden in een week tijd zo’n duizend terroristen. Daarna liep het aantal gestaag terug. De redenen daarvoor lopen uiteen. Enerzijds hebben veel Hamasstrijders zich in het uitgebreide tunnelnetwerk onder de Gazastrook teruggetrokken. Anderzijds bestaat de vrees dat zij zich deels onder de burgerbevolking hebben gemengd, waardoor ze niet meer als zodanig herkenbaar zijn.
De verliezen van Hamas vertalen zich uiteraard niet alleen in cijfers. Volgens het Israëlische leger is het vermogen van de terreurbeweging om als een georganiseerde militaire strijdgroep te opereren in het noordelijke en centrale deel van de Gazastrook zo goed als uitgeschakeld. Geïsoleerde cellen zijn nog wel in staat Israëlische troepen aan te vallen, getuige ook de slachtoffers die vrijwel dagelijks aan Israëlische zijde vallen.
De voorraden raketten, wapens en ander oorlogstuig van Hamas raken eveneens langzaam maar zeker uitgeput. Ook een aanzienlijk deel van de tunnels die de beweging had aangelegd is gelokaliseerd en verwoest.
Nieuwe fase
Dat neemt niet weg dat vooral in het zuiden van Gaza nog hevig wordt gevochten. Afgelopen week kwamen bij het opblazen van een huis in Khan Yunis 21 Israëlische militairen om. En ook op diverse andere plaatsen in de kuststrook wordt nog volop slag geleverd.
Ondanks die gevechten verklaarde de Israëlische legertop deze week dat de strijdkrachten zich opmaken voor een nieuwe fase in de oorlog. Die zal bestaan uit meer gerichte aanvallen op verzetshaarden en terroristische infrastructuur van Hamas. Daarvoor zullen veel minder manschappen nodig zijn. Om die reden schaalde het leger de operaties onlangs al af en stuurde duizenden reservisten naar huis.
De kans bestaat echter dat deze reservisten binnenkort opnieuw worden opgeroepen om de dreiging aan Israëls noordgrens het hoofd te bieden. Al sinds het begin van de oorlog is het leger daar in gevechten met de Libanese beweging Hezbollah verwikkeld. Mede dankzij internationale diplomatieke en militaire druk is het daar nog niet tot een totale oorlog gekomen.
De afgelopen weken deed zich echter een aantal directe confrontaties tussen Israël en Iran voor, die voor een nieuwe escalatie zouden kunnen zorgen. Israël schakelde een aantal hoge Iraanse officieren uit en bombardeerde een door Iran gecontroleerde luchtmachtbasis in het zuiden van Libanon.
Het andere hoofddoel van de oorlog –het terugbrengen van alle gijzelaars uit Gaza– is evenmin behaald. Sinds de wapenstilstand van eind november zijn er geen nieuwe ontvoerden meer vrijgelaten, maar kwamen er wel regelmatig berichten over gijzelaars die het drama niet hebben overleefd.
Achter de schermen wordt nog druk onderhandeld over een nieuwe deal om gijzelaars vrij te krijgen. Zelfs de baas van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA, William Burns, gaat zich met de besprekingen bemoeien.
