Dat blijkt uit een rondgang langs fractievoorzitters. Het kabinet heeft het Zeeuwse Borsele als voorkeurslocatie aangewezen voor twee nieuwe kernenergiecentrales. De bouw daarvan wordt een megaproject met veel impact op de omgeving en mogelijk ook op de leefbaarheid van dorpen in de gemeente. In de raadsboerderij ’t Hof Stenevate in Heinkenszand bespreekt de gemeenteraad van Borsele donderdagavond de in totaal 39 eisen waaraan de komst van de centrales, maar van ook andere energieprojecten, volgens de Borselse Voorwaarden Groep moet voldoen.

In totaal gaat het om negen projecten, waaronder het aanlanden van stroom die op windmolenparken op zee is opgewekt, de bouw van een hoogspanningsstation en -leiding, de komst van een waterstoffabriek en de levensduurverlenging van de huidige kerncentrale in Borssele. Een zogeheten klankbordgroep met raadsleden heeft de groep tijdens de werkzaamheden begeleid.

De voorwaarden hebben onder meer betrekking op de bouwoverlast, maar er worden ook garanties gevraagd op het gebied van veiligheid, gezondheid, leefbaarheid en wonen in de gemeente. De inwoners zouden vanuit een op te richten onafhankelijk fonds moeten worden gecompenseerd voor de schadelijke effecten op de omgeving van de negen projecten, vindt de groep.

Draagvlak

Navraag bij de fractievoorzitters van een vijftal partijen leert dat de voorwaarden op steun kunnen rekenen van een ruime meerderheid in de gemeenteraad, die bestaat uit CDA, Lokale Partij Borsele (LPB), SGP/ChristenUnie, PvdA, VVD en D66.

Het draagvlak verbaast CDA-fractievoorzitter Peter van ’t Westeinde niet. „De gemeenteraad en het college van B en W hebben destijds zelf de inwoners van Borsele gevraagd met een voorwaardenpakket te komen. Het zou vreemd zijn als de raad daarin nu allerlei wijzigingen zou aanbrengen. Dan hoeven we de inwoners in de toekomst niet nóg eens met zo’n verzoek te benaderen. Met het pakkket dat er nu ligt zullen ze in Den Haag aan de slag moeten.”

Al die projecten bij elkaar zullen diep ingrijpen in de omgeving, verwacht Gerard Verkuil, fractievoorzitter van SGP/ChristenUnie. „Wanneer de bouw van de nieuwe kerncentrales straks van start gaat, zal dat ook zorgen voor fors meer verkeer in de gemeente. Er wordt hier veel gefietst, ook door scholieren. We moeten zien te voorkomen dat de leefbaarheid in onze gemeente wordt aangetast.”

Zuinigheid

LPB-fractievoorzitter Rien van Hekken benadrukt dat zuinigheid op het Zeeuwse polderlandschap voor hem belangrijk is. „In de plannen van het Rijk moet met deze bijzondere kwaliteiten ook rekening worden gehouden.” Van Hekken zegt dat hij de 39 punten van de Borselse Voorwaarden Groep ziet als „een eerste aanzet, van waaruit verder gewerkt moet worden. Want we zijn misschien wel zeven of tien jaar verder vooraleer die kerncentrales daadwerkelijk worden gebouwd, en dan kan de situatie weer heel anders zijn.”

Ook de VVD is positief over de voorwaarden, al geeft fractievoorzitter Roel Boekholt toe ze pas donderdagochtend „regel voor regel” te zullen bestuderen. „Alleen als er zaken in staan die wettelijk niet kloppen, zouden we kunnen amenderen.”

De Borselse burgemeester Gerben Dijksterhuis (ChristenUnie) zegt blij te zijn dat de raad positief is over de voorwaarden. Hij wijst erop dat raadsleden nog zaken kunnen aanpassen in het pakket als zij dat willen. Hij noemt de punten van de omwonenden „een zwaarwegend advies”. Maar, benadrukt hij: „De raad is ook eigenstandig. Ze zou bijvoorbeeld zaken kunnen aanpassen die juridisch knellen. Het is niet helemaal ”u vraagt, wij draaien”. Maar het resultaat dat er nu ligt, mag er zijn. Het idee om inwoners te vragen mee te denken over de condities voor een dergelijk project als de bouw van kerncentrales heeft naar mijn mening gunstig uitgepakt.”

Spannend

Aan het begin van het proces was de burgemeester daarvan nog niet overtuigd. „Ik vond het in het begin best spannend, maar ik bewonder dat de Borselse Voorwaarden Groep er in is geslaagd met zo’n gedegen pakket op de proppen te komen.” Dijksterhuis wijst erop dat ook inwoners van zijn gemeente een fijne, goede en duurzame leefomgeving willen. „Als je dan ziet wat er de komende jaren op Borsele af komt, geeft dat best veel onzekerheid.”

Voor Dijksterhuis is de volgende stap om met het pakket onder de arm in Den Haag bij verantwoordelijk minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) op gesprek te gaan. Hij zal dat doen samen met de verantwoordelijke Zeeuwse gedeputeerde, die op zijn beurt een provinciaal voorwaardenpakket meeneemt.