Van Vollenhoven zei woensdag bij de presentatie van het ”Roodboek spooronveiligheid” door FNV Bondgenoten dat het met de veiligheid op het spoor zo slecht is gesteld dat het een kwestie is van wachten op de grote klap. Hij deed zijn uitspraak in zijn hoedanigheid als voorzitter van de Transportongevallenraad. Netelenbos zoutte haar reactie op tot donderdagmiddag, op het feestje ter gelegenheid van tien jaar Railforum, de denktank op het gebied van railvervoer.

„Wachten op een ongeluk. Dat is belachelijk. Er wordt verschrikkelijk hard gewerkt aan het verbeteren van de veiligheid door de NS, goederenvervoerder Railion en waakhond Railned. De machinisten rijden niet constant door rode seinen omdat ze door hun gsm zitten te kletsen. Dit soort meningen kost ons reizigers en goederenvervoer. Ik ben ”not amused” door zulke bijdragen, en zal dat de heer Van Vollenhoven ook persoonlijk meedelen. Als hij zulke dingen roept, kan hij beter zwijgen.”

Nee, Netenbos telt liever haar zegeningen. „In de afgelopen twee kabinetsperioden is er 95 kilometer spoor verbreed van een naar twee of van twee naar vier banen, 40 kilometer is verlengd, en er zijn honderden kilometers verbeterd. We bouwen aan de Betuweroute, de hsl-zuid en op 1 juli aanstaande sluit de prijsvraag voor de beste oplossing voor de Zuiderzeelijn die er zeker ook gaat komen.” Zoals bekend is Netelenbos een verklaard voorstander van een magneetzweefbaan tussen Amsterdam en Groningen.

Dat veel van haar dossiers zich moeilijk laten communiceren, daar is ze na bijna vier jaar wel achter. „Maar we zullen zien wie er gelijk krijgt. Met de Betuweroute komt het goed. Duitsland doet toezeggingen over goede aansluitingen en concurrerend wordt de lijn vanzelf. Volgend jaar al voert Duitsland een doorvoerheffing in, waardoor een trucker voor een rit van Hamburg naar het Ruhrgebied 70 euro moet afrekenen. Water en spoor prijzen zichzelf in de markt, u moet echter even geduld hebben.”

Interim-topman ir. K. J. Noordzij van de NS nam op het Railforum-feestje de gelegenheid te baat om de punctualiteitsafspraken met de overheid ter discussie te stellen. De door Netelenbos gevraagde tussenpaus van het spoorwegbedrijf heeft er inmiddels bijna vier maanden van zijn interim-halfjaar opzitten en ervaart dagelijks aan den lijve dat een bedrijf als de NS niet zomaar valt bij te sturen.

De NS zou het liefst de zogenaamde punctualiteitsafspraken met de overheid schrappen. Afspraken over het op tijd laten vertrekken van treinen zijn tot daaraan toe, maar het bedrijf afrekenen op tijden van aankomst, is een heilloze bezigheid. Noordzij stipt daarbij twee heikele punten aan: veelvoorkomende draadbreuk -door een veranderd, lees zuiniger, onderhoudsregime van Railinfrabeheer- en het feit dat jaarlijks 220 tot 230 mensen kiezen voor de dood onder een trein.

Afgelopen dinsdagmorgen bijvoorbeeld legde een zelfdoding nabij Zwolle de hele ochtendspits in het oosten lam. De dader werd aangereden door de intercity richting Amersfoort, waarna hij werd overreden door de stoptrein in tegenovergestelde richting; beide sporen waren lang versperd. „Het kan zomaar drie uur duren voordat een baanvak weer vrij is. Voordat de officier van justitie er is. Misschien dat we zulke procedures ook eens tegen het licht moeten houden.”

Noordzij zal er op het moment dat hij vertrekt, eind juni, per brief bij de nieuwe minister van Verkeer en Waterstaat voor pleiten in een nieuw te sluiten prestatiecontract de punctualiteitsafspraken anders in te vullen. De vorige NS-directie onder leiding van J. Huisinga struikelde rond nieuwjaar over de net niet gehaalde eis.

Voor een nieuwe NS-directeur, de opvolger van Noordzij, is inmiddels samen met de raad van commissarissen een profiel opgesteld, maar er is nog niemand concreet in beeld, aldus Noordzij. Hij zegt „reikhalzend” uit te zien naar het alternatieve productiemodel dat de ondernemingsraad van NS Reizigers op dit moment maakt, in plaats van het beruchte ”rondje om de kerk”. Halverwege volgende maand moet het klaar zijn. „Wij hebben ons er als directie verre van gehouden.”

Ook Noordzij toont zich niet gesticht door de woorden van Van Vollenhoven van woensdag. „Dat is onzin, wij rijden niet door als er een onveilige situatie is. Wel is er veel achterstallig onderhoud.”