In Tilburg mag dit jaar voor het eerst geen vuurwerk worden afgestoken, maar er wordt niet gehandhaafd. „Je kunt wel een heel blik handhavers opentrekken, maar je kunt nooit alles controleren. Onze eerste prioriteit is ervoor zorgen dat de mensen van de ambulances en de brandweer hun werk goed kunnen doen”, legt een woordvoerster uit. De gemeente noemt als voorbeeld: stel dat op de ene stoep iemand een vuurwerkfontein wil aansteken en aan de overkant van de straat een vechtpartij uitbreekt, dan zullen handhavers er altijd voor kiezen om bij de vechtpartij in te grijpen.

Ook de gemeenten Soest en Eindhoven erkennen dat handhaving lastig is, mede door onvoldoende capaciteit. Volgens een woordvoerster van de gemeente Nijmegen is het bovendien voor een bekeuring nodig iemand op heterdaad te betrappen. „Als er een melding binnenkomt, is de afsteker vaak al verdwenen als we arriveren.” Handhavers en politie zijn tijdens de jaarwisseling ook nodig bij calamiteiten, aldus de woordvoerster. Desondanks vertrouwt Nijmegen erop dat „het merendeel van de inwoners zich aan het verbod houdt”.

Volgens meerdere gemeenten is het een kwestie van een lange adem. Apeldoorn vermoedt dat het meerdere jaren zal duren voordat afsteken van consumentenvuurwerk een uitzondering wordt. „Het gaat om een gedragsverandering, en dat kost tijd.” Heumen ziet dat ook. „Echter, dit neemt niet weg dat je het dan maar niet moet doen”, zegt een woordvoerder.

Arnhem gaat door met een lokaal verbod zolang de gemeenteraad dit wenst. „Als die zegt ‘ga zo door’ dan doen wij dat en gaan we een nieuwe traditie vestigen met de vuurwerk- en lasershow. Als de raad zegt ‘stop er maar mee’ dan stoppen wij”, laat een woordvoerster weten. Dit jaar zijn er al heel wat gesprekken gevoerd met jongeren en hun ouders. „Sindsdien doet alleen al het besef dat wij van iedereen weten waar ze wonen en ‘van wie ze er eentje zijn’ wonderen.”

Ook in Amsterdam, Amersfoort, Rotterdam, Mook en Middelaar, Haarlem, Heemstede en Bloemendaal geldt een lokaal afsteekverbod. Wie toch wordt betrapt, kan rekenen op boetes die kunnen oplopen tot honderden euro’s of een aantekening in het strafblad. Minderjarigen kunnen een taakstraf krijgen via Halt.