Het ‘knettert’ rond energieopwekking, merken lokale bestuurders
Een vol elektriciteitsnet, politieke verschuivingen, strengere milieunormen en weerstand in de samenleving leiden ertoe dat de beoogde groei van het aantal zonneparken en windturbines in Nederland begint te haperen. „Het knettert best wel, dat hoort ook wel een beetje bij dit onderwerp”, zei de Utrechtse gedeputeerde Huib van Essen (energietransitie) in een reactie op de donderdag gepresenteerde update van de realisatie van de Regionale Energiestrategieën (RES).
„Zeker het plaatsen van windturbines is een heel gevoelig onderwerp”, aldus Van Essen. „Het roept van verschillende kanten sterke emoties op. Van mensen die zich zorgen maken dat het allemaal veel te langzaam gaat, maar ook van mensen die iets in hun leefomgeving zien verrijzen waar ze mordicus tegen zijn of grote zorgen om hebben. Het wordt allemaal steeds concreter en dus spannender.”
Politieke verschuivingen na de verkiezingen spelen daarin een rol, aldus Van Essen. Hij wijst op de situatie in Overijssel, waar gemeenten boos zijn op het nieuwe provinciebestuur dat al snel met restricties kwam voor het aanleggen van zonneparken en de plaatsing van windturbines. Ook is er her en der burgerverzet. Zo lieten woensdag inwoners van Spijkenisse in het Zuid-Hollandse provinciehuis hun onvrede blijken over de mogelijke komst van vijf windturbines nabij hun huis. Ze zijn niet tegen windturbines, maar ze vinden drie stuks genoeg.
„Nog steeds is er een heel breed maatschappelijk draagvlak voor de energietransitie, maar het gesprek hierover is wel scherper geworden”, zegt Thijs Kuipers, de wethouder van de Limburgse gemeente Horst aan de Maas die binnen de VNG over energietransitie gaat. „Je hoort toch vaak het argument: zet die windturbines maar op de Noordzee.” Kuipers ziet dit echter ook veranderen als gevolg van het vol rakende elektriciteitsnet. „Ondernemers hebben stroom nodig om hun bedrijf te exploiteren en mensen om hun huis te verwarmen. Het is zaak om die opwekking dicht bij de vraag te realiseren. Dat begint langzaam bij iedereen wel te landen.”
Nederland is opgedeeld in dertig RES-regio’s. Overheden en netbeheerders spraken vier jaar geleden af dat in 2030 voor minimaal 35 terawattuur (TWh) aan stroom uit zon en wind moet worden opgewekt. Alle regio’s hebben hier plannen voor gemaakt, gezamenlijk goed voor 55 TWh. Ongeveer de helft heeft echter moeite om de eigen ambities waar te maken. Het Planbureau voor de Leefomgeving meldde donderdag dat het doel nog steeds „goed haalbaar” is, maar ziet de groei wel stagneren.