Officieel hult het Noord-Hollandse provinciehuis zich in stilzwijgen. Een woordvoerder van de provincie zegt van geen lijst en geen voordracht te weten. „Maandag praten de Staten er in een besloten vergadering over en daarna is er een geheime schriftelijke stemming, waarna de uitslag wordt bekendgemaakt”, is alles wat hij kwijt wil.

De statenleden van de verschillende partijen zijn evenmin erg spraakzaam. GroenLinks-statenlid C. Puolie wil niets kwijt over de zaak. De fractieleider van de PvdA, W. F. H. van der Paard, wil wel zeggen dat hij het jammer vindt dat er gelekt is. Ook vindt hij het terecht dat Justitie inmiddels een onderzoek doet naar het lek. „Maar dat lek zit niet in de vertrouwenscommissie, daar ben ik van overtuigd. Zelf zit ik ook in die commissie en wij hebben alles volgens de regels gedaan.”

Praten over de mensen van wie de namen momenteel in de pers rondzingen, wil hij niet. Wel geeft hij aan dat hij door alle commotie inmiddels „rijp” is voor een andere wijze van omgaan met dit soort benoemingen. „Inderdaad, ik ben voor een gekozen burgemeester en commissaris. Al moet ik zeggen dat de manier waarop we het nu doen al een stap in de goede richting is.”

Hij ontkent dat de PvdA de functie van commissaris van de Koningin in Noord-Holland heeft geclaimd. „Dat is absoluut niet het geval. Al is het natuurlijk wel zo dat wij van mening zijn dat in dit soort zaken ook naar de kiezers geluisterd moet worden. Maar wij zijn op geen enkele manier een soort parachute van Den Haag. Mijn fractie heeft zich in alles keurig gehouden aan de regels.”

Zijn er in het Haarlemse maar amper officiële reacties te krijgen, in de landelijke politiek is die schroom duidelijk minder. F. Teeven, lijsttrekker van Leefbaar Nederland bij de komende kamerverkiezingen, heeft zich zelfs zo opgewonden over de mogelijke interesse van Netelenbos dat hij naar de Raad van State is gestapt. Hij eiste dat de kieslijst van de PvdA ongeldig verklaard zou worden. Op die lijst staat de huidige minister van Verkeer en Waterstaat namelijk op nummer zes. Omdat ze nu echter lijkt te lonken naar het ambt van commissaris, zou ze subiet van die lijst verwijderd moeten worden in verband met kiezersbedrog. Het verzoek van Teeven is afgewezen omdat de intentie van kandidaten niet te toetsen is.

Hoewel er officieel dus niets te zeggen is over het feit of Netelenbos inderdaad de leiding in Noord-Holland overneemt, is het wel vrijwel zeker dat de nieuwe CdK van PvdA-huize is. Wanneer er namelijk een commissaris benoemd zou worden met een andere politieke kleur, betekent dat dat de socialisten in geen van de randstadprovincies een commissaris leveren. Zuid-Holland heeft in de persoon van J. Franssen namelijk een VVD’er als commissaris. In Utrecht zwaait D66’er B. Staal de scepter en in Flevoland zijn partijgenoot M. Jager.

Volgens de gelekte informatie zouden de vertegenwoordigers van PvdA, VVD en CDA in de vertrouwenscommissie gekozen hebben voor mevrouw Netelenbos. Omdat deze drie partijen een meerderheid in de staten hebben, wordt zij maandag gekozen, als de statenleden van deze partijen de voorkeur van hun fractie volgen. Ondanks allerlei bestuurlijke vernieuwingen, is er in de hele benoemingsprocedures voor commissarissen en burgemeesters dus eigenlijk nog weinig veranderd. Nog steeds is de politieke kleur van de kandidaten doorslaggevend.

Overigens zou Netelenbos naadloos aan de criteria voldoen die genoemd worden in de profielschets. Het is namelijk geen geheim dat de Staten van Noord-Holland zelfs al bij de benoeming van de zojuist gepensioneerde commissaris dr. J. van Kemenade het liefst een vrouw als voorzitter hadden gekregen. De demissionair minister van Verkeer en Waterstaat is bovendien geboren en getogen in Noord-Holland en woont er ook nog steeds.

In ieder geval hoeft Netelenbos van de bevolking geen enkele steun te verwachten. Bij een peiling onder zijn lezers kon het Noordhollands Dagblad in 43 reacties geen enkele positieve keus voor de demissionaire verkeersminister optekenen. In antwoord op de vraag wie het moet worden schreef een lezer: „Iedereen behalve Netelenbos.” Borghouts, secretaris-generaal op het ministerie van Justitie, krijgt daarentegen van velen het voordeel van de twijfel. Een inwoner van Burgervlotbrug mailde aan de krant: „De functie van commissaris der Koningin is te zwaar om cadeau te doen aan iemand die als minister gefaald heeft.”

Voor de zojuist gepensioneerde CdK Van Kemenade moeten het zware weken zijn. Als commissaris fulmineerde hij altijd tegen gemeenten waar uit de vertrouwenscommissie gelekt werd bij burgemeestersbenoemingen. Nu moet hij werkeloos toezien hoe er om zijn eigen stoel gevochten wordt, zonder dat er officieel iets bekend mag zijn over kandidaten. Voeg daarbij het feit dat ook het NIOD-rapport over de kwestie Sebrenica weinig positiefs meldde over een eerder onderzoek in deze zaak onder zijn leiding en het zal duidelijk zijn dat de kersverse minister van staat zich ongetwijfeld een ietwat positievere start van zijn pensioen had voorgesteld.