Volgens de gemeente Almere is de situatie erger dan Tennet en Liander al in oktober meldden. Toen gaven de netbeheerders aan dat er in de Flevopolder zonder aanvullende maatregelen vanaf 2026 niet meer zomaar nieuwe woonwijken gebouwd of woningen verduurzaamd kunnen worden.

Volgens wethouder Alexander Sprong is dit een ramp voor de ontwikkeling van Almere. „De situatie blijkt nog veel ernstiger en acuter dan eerst werd aangegeven door de netbeheerders”, zegt Sprong. „Nieuwe bedrijven of bedrijven die verhuizen en hun aansluiting hebben opgezegd, kunnen al niet meer worden aangesloten op het elektriciteitsnet. En nu ook de woningbouw wordt geraakt, heeft Almere een heel groot probleem.”

De wethouder spreekt van een onacceptabele situatie, die zo snel mogelijk moet worden opgelost met al door het Rijk aangekondigde maatregelen en aanvullende out-of-the-box-maatregelen. Het probleem met het stroomnet moet, volgens hem, in Flevoland in 2029 helemaal verholpen zijn.

Dat netbeheerders niet alleen in Almere voor uitdagingen staan, blijkt uit een recent voorstel van brancheorganisatie Netbeheer Nederland. Daarin krijgen bedrijven korting op de elektriciteitsprijs in daluren en moeten ze meer betalen tijdens piekuren. De tarieven moeten volgens een woordvoerder van de brancheorganisatie gaan gelden voor onder meer bedrijven in de industrie en voor grote fabrieken.

Flexibeler

Nu raakt het stroomnet soms overbelast op momenten waarop veel elektriciteit wordt opgewekt en verbruikt, bijvoorbeeld aan het einde van de middag. Netbeheer Nederland wil dat grootverbruikers daarom flexibeler omgaan met energie en vaker stroom gebruiken op dalmomenten.

Als de Autoriteit Consument & Markt het voorstel goedkeurt, wil Netbeheer Nederland het zo snel mogelijk invoeren, meldt een zegsman. De toezichthouder verwacht voor maart volgend jaar met een conceptbesluit te komen, waarop dan verschillende partijen kunnen reageren.

Steeds meer bedrijven slepen netbeheerders voor de rechter als blijkt dat aansluiting niet mogelijk is. Zo moest Liander de afgelopen week drie keer voor de rechtbank Gelderland verschijnen. Ondernemers eisen een snelle aansluiting of claimen een schadevergoeding. Voor netbeheerders dreigt zo een nieuwe kostenpost.

Europa

Het probleem speelt niet alleen in Nederland. De Europese elektriciteitsnetwerken kunnen de snelle uitbreiding van hernieuwbare energie op het continent niet aan, waarschuwt de Europese branchevereniging voor de elektriciteitssector Eurelectric.

Volgens Leonhard Birnbaum, hoofd van Eurelectric, zitten de stroomnetwerken in steeds meer regio’s in Europa hierdoor aan hun maximumcapaciteit. „Het elektriciteitsnet wordt steeds meer het knelpunt”, aldus Birnbaum.

Volgens schattingen van Brussel zijn er tot 2030 investeringen in het stroomnet nodig van 584 miljard euro per jaar, om de groene doelstellingen te halen. Wie hier voor moet opdraaien, is niet bekend. Waarschijnlijk zullen in elk geval de netwerktarieven verhoogd worden.