Adema stak zaterdag bij een werkbezoek aan de haven van Lauwersoog de garnalenvissers een hart onder de riem. Hij was daar op aandrang van de noordelijke provincies en visserijgemeenten, die in een brief aan de minister de noodklok voor de sector hebben geluid.

De garnalenvissers mogen momenteel onder een gedoogbeschikking het Wad op. Voorwaarde voor vernieuwing van de reguliere vergunning –af te geven door stikstofminister Christianne van der Wal– is dat ze hun schepen voorzien van nieuwe motoren of katalysatoren, om de stikstofuitstoot te verminderen. Het ministerie van LNV stimuleert dat met subsidie.

Maar zelfs met zo’n aanpassing, die de stikstofuitstoot volgens Adema met zeker 80 procent terugbrengt, is de huidige systematiek in de praktijk onwerkbaar. Ook op zee moet met het zogeheten Aeriussysteem namelijk worden aangetoond dat kritische depositiewaarden (kdw’s) niet worden overschreden.

De kdw is de modelmatig berekende stikstofneerslag die een bepaald kwetsbaar natuurgebied nog kan verdragen. Voor deze systematiek is de zee opgedeeld in vakjes. Vissers mogen in het ene vakje bijvoorbeeld twee uur vissen, in een ander vakje acht uur.

Nuchterder

„Schepen zijn bewegende objecten. Dat maakt het ingewikkeld. Ik vind dat we daar nuchterder naar moeten kijken”, zei Adema maandag tegen het Reformatorisch Dagblad. „Als je je stikstofuitstoot met 80 procent vermindert, zou dat voldoende moeten zijn. Dat is een enorme reductie. Als we die in heel Nederland zouden halen, hadden we geen stikstofprobleem meer.”

De bewindsman vindt dat niet zoals nu alleen de depositie (berekende neerslag van stikstof op natuurgebieden) leidend zou moeten zijn, maar dat gekeken moet worden naar de emissie van stikstofbronnen. „Ook bij boerenbedrijven, al is zo’n forse vermindering als bij de garnalenvissers daar niet zomaar haalbaar. Maar als je van emissies uitgaat, kunnen boeren naar een doel toe werken.”

Zo’n vermindering van de uitstoot moet wel hard te maken zijn. Bij vissersschepen is dat gemakkelijker dan op een boerderij, zegt Adema. „De uitstoot van een motor is precies te meten.”

De minister zegt dat hij samen met zijn collega Van der Wal een omslag naar een stikstofbeleid dat meer gebaseerd is op emissies voorbereidt. „We pakken dit serieus op. Remkes (stikstofbemiddelaar, TR) adviseerde dit al en het kabinet staat erachter. We kijken naar een alternatief voor de kdw. Inmiddels ligt er een rapport van Wageningse specialisten, onder aanvoering van professor Wim de Vries, dat hier een aanzet voor geeft.”