Israël verlaagt aantal doden Hamas-aanval naar 1200
Volg in dit liveblog de laatste ontwikkelingen in Israël na de aanval van Hamas op Israël op zaterdag 7 oktober.
Advertentie
De evacuaties vanuit Gaza richting Egypte gaan deze vrijdag niet door, melden Egyptische en Palestijnse bronnen aan persbureau Reuters. Dat zou te maken hebben met moeilijkheden om de medische evacués richting de grens te krijgen. Voor het eerst in dagen stonden weer mensen met Nederlandse papieren op de lijst.
Sinds 1 november mogen mensen met een buitenlands paspoort of een andere band met het buitenland Gaza verlaten. Ook worden zwaargewonde Palestijnen doorgelaten voor behandeling in Egypte. Op de lijst voor vrijdag stonden twee Palestijnen met een Nederlandse verblijfsvergunning, zo blijkt uit stukken die door de autoriteiten in Gaza gepubliceerd werden. Of zij ook daadwerkelijk de grens zouden oversteken, is onbekend.
Het is nog onduidelijk wanneer de grensovergang bij Rafah weer open gaat. Deze week werden de evacuaties twee keer eerder opgeschort omdat hulpverleners en medische konvooien werden getroffen door aanvallen.
Israël heeft het aantal doden door de Hamas-aanval van 7 oktober herzien. Het is verlaagd van ongeveer 1400 naar 1200, meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het is te wijten aan het feit dat er veel lijken zijn aangetroffen die niet geïdentificeerd zijn „en nu denken we dat die behoren tot terroristen en geen Israëlische slachtoffers zijn”, aldus een woordvoerder.
Ruim een maand lang ging de Israëlische overheid uit van zo’n 1400 slachtoffers, van wie een deel als vermist gold. Daarnaast werden ongeveer 240 mensen naar de Palestijnse Gazastrook ontvoerd. Onlangs werd bekend dat ongeveer 1200 doden konden worden geïdentificeerd. Het gaat om zeker 840 burgers en rond de 350 militairen.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken vindt dat er meer moet worden gedaan om de burgers in de Palestijnse Gazastrook te beschermen tegen geweld. Hij hekelt het stijgende aantal Palestijnse doden door de oorlog tussen de Palestijnse beweging Hamas en Israël.
In zijn krachtigste commentaar tot nu toe over burgers die de last dragen van de oorlog, verwelkomde Blinken de vier uur durende „humanitaire pauzes” die Israël heeft ingesteld. Maar hij zei dat er meer nodig is om de burgers van Gaza te beschermen.
„Er zijn veel te veel Palestijnen gedood. Veel te veel Palestijnen hebben de afgelopen weken geleden”, zei hij terwijl hij in New Delhi (India) een reis naar het Midden-Oosten en Azië afrondde. „We willen al het mogelijke doen om te voorkomen dat hen iets overkomt”, aldus Blinken. Ook moet de hulp zo omvangrijk mogelijk worden. Hij kondigde verder overleg met Israël aan om de doelen te bereiken.
De Israëlische krijgsmacht zegt bereid te zijn om op ziekenhuizen in Gaza te schieten als daar strijders van Hamas zitten. „Als we terroristen van Hamas zien schieten vanuit ziekenhuizen, doen we wat we moeten doen”, zegt woordvoerder Richard Hecht. „Als we terroristen zien van Hamas, doden we ze.”
Hecht reageerde op beschuldigingen dat sluipschutters op ziekenhuizen vuren. Daarbij zijn meerdere doden gevallen, stelt medisch personeel uit Gaza. In de ziekenhuizen worden patiënten behandeld, maar hebben zich ook grote aantallen vluchtelingen verzameld.
De Israëlische krijgsmacht beschuldigt Hamas er al langer van ziekenhuizen te misbruiken als schild en als uitvalsbasis voor aanvallen. Die aantijging herhaalde Hecht desgevraagd: „Hamas opereert vanuit het ziekenhuis.”
Volgens de Israëlische strijdkrachten zijn in de oorlog tegen Hamas en andere Palestijnse bewegingen in de Gazastrook inmiddels ruim 15.000 doelen „van de terroristische organisaties” aangevallen, van hoofdkwartieren en tunnels tot lanceerplekken voor raketten. Ongeveer 6000 wapens werden vernietigd of in beslag genomen, zoals antitankraketten, luchtdoelraketten, munitie en explosieven.
Bij de strijd in de Gazastrook worden lucht-, zee- en landstrijdkrachten ingezet, meldde een woordvoerder van de strijdkrachten verder op het sociale medium Telegram. De Israëlische minister van Defensie verklaarde op zijn beurt dat Israël de jacht op de „terroristen” indien nodig nog jaren zal voortzetten, totdat ze allemaal zijn opgespoord. De Israëlische regering had meteen na het Hamas-bloedbad op 7 oktober in Israël gezworen de beweging te vernietigen.
De Volkskrant-hoofdredacteur Pieter Klok heeft de donderdag verschenen cartoon van Jos Collignon over antisemitisme van tevoren gezien en goedgekeurd. Omdat Klok met zijn „volle verstand” en na „raadpleging” van adjunct-hoofdredacteuren heeft besloten de illustratie te plaatsen, vindt de hoofdredacteur ondanks kritiek erop niet dat hij hem dan „achteraf terug kan trekken”. Dat zei hij vrijdag in het Mediaforum op NPO Radio 1.
Op de cartoon staan twee mensen die samen op de bank naar berichtgeving over Gaza op tv kijken. Een van hen heeft een Palestijnse vlag in zijn hand en op de tv wordt het dodental in Gaza weergegeven. Naast hen een lange arm met een davidster op de mouw en een hand met een dikke duim. „O-ve-ral herlevend antisemitisme”, staat op een tekstballon. „O jee sorry. Vergeten eerst Hamas te veroordelen”, valt ook te lezen. Onder anderen oud-PvdA-leider Lodewijk Asscher en demissionair minister Hugo de Jonge (Binnenlandse Zaken) veroordeelden de spotprent en ook op X is er kritiek.
Volgens Klok wil Collignon het punt maken dat er „te snel wordt gesproken over antisemitisme terwijl er in feite kritiek is op Israël”, legt hij uit. De hoofdredacteur zou hebben ingegrepen als hij de cartoon wel „puur antisemitisch” had gevonden. Maar dat Collignon zegt dat hij sommige antisemitische beschuldigingen een „verzinsel” vindt, moet volgens hem kunnen. „Ik vind het ook goed dat daar debat over is. Ik vind het ook goed dat Lodewijk Asscher daarop reageert. Ik vind het heel belangrijk dat alles gezegd kan worden binnen de grenzen van de wet.”
De Volkskrant verwijderde eind vorig jaar wel een cartoon van Collignon na kritiek omdat die ook volgens Klok „stereotyperend” was over Marokkanen. Die illustratie had Klok niet van tevoren gezien, maar sindsdien wil hij cartoons over „gevoelige onderwerpen” voor publicatie checken. „Toen hebben we de richtlijnen aangepast.”
Hoewel Klok wel even heeft overwogen ook deze cartoon terug te trekken en het vervelend vindt dat mensen hem pijnlijk vonden, wordt de tekening niet verwijderd. „Vrijheid van meningsuiting is ook een heel groot goed bij ons in de krant en dat wil ik ook in ere houden.”
De Palestijnse Rode Halve Maan (PRCS) zegt dat rond het Al Quds-ziekenhuis in Gaza-Stad „intense gevechten” plaatsvinden. Ook zouden sluipschutters van de Israëlische krijgsmacht het ziekenhuis beschoten hebben. De organisatie meldt in een verklaring dat er één dode en negentien gewonden zijn gevallen.
Het Al Quds-ziekenhuis wordt gerund door de PRCS. Die organisatie is aangesloten bij de Internationale Federatie van Rode Kruis- en Rode Halve Maanverenigingen, net als het Nederlandse Rode Kruis.
De oorlog tussen Israël en Hamas is een „grote schok” voor de Israëlische economie en de kosten ervan vallen hoger uit dan aanvankelijk werd ingeschat. De zei de gouverneur van de Israëlische centrale bank Amir Yaron donderdagnacht op een conferentie georganiseerd door het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in Washington.
Hoewel de Israëlische economie volgens de centralebankpresident sterk en stabiel is, is er volgens hem geen twijfel dat de oorlog fiscale gevolgen zal hebben en begrotingsdruk zal veroorzaken. De groei van het Israëlische bruto binnenlands product, de maatstaf voor economische groei, zal volgens Yaron in 2023 en 2024 waarschijnlijk 1 procent lager zijn.
De staatsschuld als percentage van het bbp zal daarbij waarschijnlijk stijgen tot iets meer dan 65 procent tegen het einde van 2024, omdat de kosten van de oorlog hoger uitvallen dan aanvankelijk werd verwacht. Bij deze schattingen wordt er volgens Yaron van uitgegaan dat de oorlog tussen Israël en Hamas zich blijft concentreren aan de zuidgrens en tot het einde van dit jaar zal voortduren.
Advertentie
Het Palestijnse gezondheidsministerie in de Gazastrook zegt dat er 11.078 Palestijnen om het leven zijn gekomen bij de oorlog tussen Hamas en Israël. Onder de doden zijn volgens het ministerie 4506 kinderen. Ook vielen er 27.490 gewonden.
De militante Palestijnse beweging Hamas voerde op 7 oktober een verrassingsaanval op Israël uit. Volgens de Israëlische autoriteiten kwamen daarbij meer dan 1400 mensen om het leven. Sindsdien voert Israël zware bombardementen uit op de Gazastrook. De Israëlische krijgsmacht voert inmiddels ook grondoperaties uit in het Palestijnse gebied.
Hamas zegt raketten te hebben afgevuurd tot diep in Israël. De aanvallen zijn volgens de militante Palestijnse beweging een antwoord op het oplopende dodental in de Gazastrook. Deze vonden plaats na een periode van relatief weinig raketaanvallen.
Door de raketten ging het luchtalarm af in Tel Aviv. Hulpverleners in Tel Aviv zeiden twee vrouwen te hebben behandeld aan verwondingen die ze opliepen door losgekomen scherven van de raketten.
De Israëlische krijgsmacht (IDF) zegt dat sinds Hamas de aanval op Israël op 7 oktober opende, zo’n 9500 raketten op Israël zijn afgevuurd vanuit de Gazastrook. 2000 daarvan zouden zijn onderschept door luchtafweersystemen. Deze systemen zijn zo ontworpen dat ze raketten negeren waarvan wordt berekend dat ze in open gebied zullen neerkomen. Daarnaast mislukt volgens de IDF zo’n 12 procent van de raketlanceringen vanuit de Gazastrook.
Het aantal raketaanvallen lijkt te zijn afgenomen door de grondoperaties die de IDF in het Palestijnse gebied uitvoert. Na wekenlang de Gazastrook te hebben gebombardeerd, is de IDF de Gazastrook binnengedrongen, naar eigen zeggen om Hamasbolwerken aan te vallen en gijzelaars te bevrijden. Hamas nam volgens de Israëlische krijgsmacht meer dan tweehonderd mensen gevangen bij de aanvallen van 7 oktober.
Britse vakbondsleden hebben bij een vestiging van wapenfabrikant BAE Systems geprotesteerd tegen leveranties aan Israël. Zo’n vijftig mensen blokkeerden de ingangen van de fabriek in het zuidoosten van Engeland. Daarbij hielden ze borden omhoog met de leus „Stop het bewapenen van Israël” en droegen ze Palestijnse vlaggen met zich mee.
Organisatoren van de protestactie zeggen dat ze de fabriek wilden sluiten, omdat die „onderdelen levert voor militaire vliegtuigen die nu worden gebruik door Israëlische militairen bij het bombarderen van Gaza”.
BAE Systems zegt geen materieel direct te exporteren naar Israël. Maar het bedrijf is wel een belangrijke leverancier van onderdelen voor de Amerikaanse F-35-gevechtsvliegtuigen, die ook door de Israëlische krijgsmacht worden gebruikt.
„We zijn geschokt door de situatie in Israël en Gaza en de verwoestende impact op burgers in de regio, en we hopen dat het zo snel als mogelijk kan worden opgelost”, zei een woordvoerder van BAE Systems over de oorlog tussen Israël en de militante Palestijnse beweging Hamas. „We respecteren ieders recht om vreedzaam te demonstreren. We werken volgens de strengste regels en voldoen aan alle exportcontroles die op ons van toepassing zijn”.
Het Britse protest volgt op acties van vakbonden in België en Spanje. Vakbondsleden weigerden mee te werken aan het transport van militair materieel naar Israël.
Het F-35-programma leidde ook in Nederland tot controverse. Een deel van de Tweede Kamer wil dat het kabinet stopt met de export naar Israël van reserveonderdelen voor de gevechtsvliegtuigen. Kamerleden van onder andere D66, GroenLinks-PvdA, SP en DENK zijn bang dat Nederland zo medeplichtig wordt aan schendingen van het oorlogsrecht. Bij bombardementen van Israël op Gaza vallen ook veel burgerslachtoffers.
De oproep kwam nadat NRC had geschreven dat de regering een Israëlische bestelling van reserveonderdelen niet had geblokkeerd. Volgens de krant waarschuwden juristen voor risico’s op schendingen van het oorlogsrecht bij de oorlog tussen Israël en Hamas, maar adviseerden ambtenaren de levering door te laten gaan. Op vliegbasis Woensdrecht is een logistiek centrum gevestigd dat Europese partners van het F-35-programma, en ook Israël, voorziet van reserveonderdelen.
Turkije heeft een schip met medische hulpmiddelen naar Egypte gestuurd om oorlogsslachtoffers uit Gaza te behandelen. „In totaal zijn 51 containers met medische benodigdheden, generatoren en twintig ambulances, inclusief alle benodigde vergunningen aan boord van een schip geladen dat van de Alsancakhaven in Izmir naar Egypte wordt gestuurd”, zegt minister van Volksgezondheid Fahrettin Koca. Het schip komt naar verwachting zaterdag aan.
De ziekenhuizen in de Gazastrook kunnen het werk momenteel niet aan. Niet alleen zijn er veel gewonden en vluchtelingen die naar de ziekenhuizen komen, ook de benodigdheden raken op. Ziekenhuizen zijn getroffen door bombardementen en er is een gebrek aan brandstof voor de aggregaten om de apparatuur van stroom te voorzien. Ook zijn er tekorten aan voedsel, water en geneesmiddelen, waarschuwen verschillende organisaties, waaronder de Wereldgezondheidsorganisatie. Een aantal landen, waaronder Nederland, stuurt schepen naar het gebied in de hoop dat die iets kunnen betekenen voor de burgerbevolking in Gaza.
Het Turkse schip heeft volgens minister Koca een volwaardig veldhospitaal met operatiekamers en intensive cares aan boord, plus meerdere opblaasbare veldhospitalen. De spullen gaan naar een haven die niet ver van de grensovergang tussen Egypte en Gaza ligt. Vooralsnog is de hulp die daadwerkelijk Gaza bereikt lang niet voldoende om de ruim 2 miljoen inwoners te kunnen helpen.
Meer dan honderd medewerkers van de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) zijn in de Gazastrook omgekomen door de oorlog tussen Israël en Hamas. Dat heeft UNRWA-topman Philippe Lazzarini vrijdag op sociale media bekendgemaakt.
De slachtoffers zijn volgens Lazzarini onder anderen leraren, verpleegkundigen, artsen en ondersteunend personeel. Hij herhaalt dat er onmiddellijk een humanitair staakt-het-vuren nodig is om de „tragedie” te beëindigen. In de Gazastrook zijn sinds 7 oktober bijna 11.000 doden gevallen, in Israël ongeveer 1400.
Fysieke bedreigingen maken ze zelden mee. Toch hebben drie vooraanstaande Joden grote zorgen over het oplaaiende antisemitisme in Nederland, en dan met name op scholen en universiteiten.
Hamas zegt dat bij een Israëlische aanval op het grootste ziekenhuis van de Gazastrook, het al-Shifa-ziekenhuis, dertien mensen zijn gedood. Tientallen personen raakten volgens de militante Palestijnse beweging gewond.
Persbureau Reuters meldt beelden van sociale media te hebben geverifieerd waarop de nasleep van de aanval te zien is. Op de beelden zijn doden en gewonden te zien, waaronder kinderen. Een buitenruimte van het ziekenhuis werd getroffen. Daar verbleven ontheemde Palestijnen.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bevestigt dat er sprake is van „intens geweld” rond het al-Shifa-ziekenhuis. De WHO baseert zich op medewerkers die bij het ziekenhuis aanwezig zijn.
De Amerikaanse buitenlandminister Antony Blinken zegt dat er meer moet worden gedaan om Palestijnen te beschermen. „Veel te veel Palestijnen zijn gedood. Te veel hebben de afgelopen weken geleden en we willen er alles aan doen om te voorkomen dat hen nog iets overkomt en om ze te voorzien van zoveel mogelijk hulp.”
Blinken verwelkomt de gevechtspauzes die worden ingelast. De Israëlische krijgsmacht is akkoord gegaan met onderbrekingen van de gevechten van vier uur per dag. Daarnaast worden corridors opgezet waardoor Palestijnen uit het noorden van de Gazastrook naar het zuiden kunnen vluchten. De Israëlische krijgsmacht roept Palestijnen al langer op te evacueren naar het zuiden van de Gazastrook.
Nog eens 160 Oekraïners zijn erin geslaagd de Gazastrook te verlaten. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft dat vrijdag bekendgemaakt en zegt dat het totaal nu op 203 ligt.
Oekraïne heeft volgens Zelensky ook geholpen bij de evacuatie van negen Moldaviërs. „Oekraïne staat voor de bescherming van burgers en zorgt voor al zijn burgers, waar ze ook zijn”, verklaart de president. Er zitten nog Oekraïners vast in de Gazastrook. Volgens Oekraïense media hebben in totaal 358 Oekraïners zich aangemeld voor evacuatie.
De grensovergang tussen Israël en Egypte gaat sinds vorige week woensdag regelmatig open voor het vertrek van buitenlanders en Palestijnen met een dubbele nationaliteit. Enkele duizenden mensen zijn sindsdien de grens naar Egypte overgestoken. Onder hen zijn ook Nederlanders.
Het is nodig dat er snel meer gevechtspauzes komen in Gaza, zegt demissionair buitenlandminister Hanke Bruins Slot. Volgens haar zijn zaken als voedsel en brandstof „keihard nodig” in het Palestijnse gebied. „We doen wat we kunnen om daar op te blijven drukken.”
Donderdag maakte Israël bekend dat er „korte, lokale” pauzes in de Gazastrook zijn, zonder dat een verandering van de situatie te willen noemen. Kort daarvoor sprak het Amerikaanse Witte Huis wél over gevechtspauzes.
Sinds de Hamas-aanval van 7 oktober zijn Israël en de Palestijnse militante groep met elkaar in oorlog. Als gevolg ging de Gazastrook op slot: lange tijd kwamen goederen niet of nauwelijks binnen, inmiddels gebeurt dat mondjesmaat vanuit Egypte.
VN-mensenrechtenchef Volker Türk zegt dat Israël onmiddellijk maatregelen moet nemen ter bescherming van de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever. Die inwoners hebben vaker te maken met geweld sinds de oorlog tussen Hamas en Israël op 7 oktober uitbrak.
„Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever worden dagelijks blootgesteld aan het geweld van Israëlische strijdkrachten en kolonisten”, zei de mensenrechtencommissaris in de Jordaanse hoofdstad Amman. Hij sprak van „mishandeling, arrestaties, uitzettingen, intimidatie en vernedering”.
Sinds 7 oktober zijn op de Westelijke Jordaanoever zeker 180 Palestijnen gedood, aldus het lokale ministerie van Gezondheid. Ook zijn drie Israëliërs door het opgelaaide geweld omgekomen. Israël zegt er meer dan 1400 mensen te hebben opgepakt. De meeste arrestanten zouden banden hebben met Hamas. De Westelijke Jordaanoever wordt sinds 1967 bezet door Israël, dat in het gebied regelmatig militaire invallen uitvoert.
De Iraanse buitenlandminister Hossein Amirabdollahian heeft in een telefoongesprek met zijn Qatarese collega Mohammed Bin Abdulrahman al-Thani gewaarschuwd dat het conflict tussen Israël en Hamas voor een groter conflict kan zorgen. „Door de toenemende intensiteit van de oorlog tegen de inwoners van Gaza, is een uitbreiding van de oorlog onvermijdelijk”, aldus Amirabdollahian.
Iran steunt Hamas en is een fel tegenstander van Israël. Sinds het uitbreken van de oorlog waarschuwen verschillende Iraanse functionarissen dat „Israëlische agressie” in de Gazastrook kan leiden tot een breder conflict in de regio. Iran zegt geen rol te hebben gespeeld in het plannen van de verrassingsaanval van Hamas op Israël van 7 oktober.
Israël heeft een vergeldingsaanval uitgevoerd op een niet nader genoemd doel in Syrië. Dat maakten de Israëlische strijdkrachten (IDF) vrijdagochtend bekend op X.
De aanval is het antwoord op een beschieting met een drone op een school in Israëls zuidelijkste stad, Eilat. De drone kwam volgens IDF uit Syrië. Israël houdt de Syrische regering „volledig verantwoordelijk voor elke terreuraanval die uit zijn grondgebied komt”, aldus IDF.
Bij de droneaanval in Eilat vielen geen gewonden.
Israël is er niet op uit om Gaza te bezetten en besturen. Dat zei premier Benjamin Netanyahu donderdag tegen de Amerikaanse televisiezender Fox. Wel denkt hij dat er na afloop van de oorlog tegen de militante Palestijnse beweging Hamas „een geloofwaardige kracht” moet zijn die de enclave binnengaat als er sprake is van een militaire dreiging. Volgens medische bronnen zijn er door de Israëlische aanvallen op Gaza al meer dan 10.800 doden gevallen.
Eerder had Netanyahu gezegd dat Israël voor onbepaalde tijd verantwoordelijk zou blijven voor Gaza’s veiligheid, wat slecht viel in de Verenigde Staten, Israëls belangrijkste bondgenoot. Washington verklaarde tegen een bezetting van Gaza door Israël te zijn.
Tegen Fox zei Netanyahu dat er een civiel bestuur in Gaza moet komen, maar dat Israël ervoor zal zorgen dat grootscheepse aanvallen op Israël, zoals door Hamas op 7 oktober, waarbij meer dan 1400 doden vielen, niet meer kunnen gebeuren.
De Verenigde Staten zijn van mening dat de Palestijnse Autoriteit het bestuur op zich moet nemen. Hamas maakte een eind aan het bestuur van de Palestijnse Autoriteit in Gaza in 2007. De Palestijnse Autoriteit zelf, onder wie president Mahmoud Abbas, wil terug naar Gaza, maar wil ook dat er wordt gesproken over teruggave van de door Israël in 1967 veroverde gebieden.
Het liveblog van donderdag is hier na te lezen.
Advertentie