Israël zet in op ‘brede aanval’ over land, zee en door de lucht
Volg de laatste ontwikkelingen in Israël na de aanval van Hamas van vorige week zaterdag.
Advertentie
De oorlog tussen Israël en Hamas heeft niet alleen grote gevolgen voor het Midden-Oosten, maar ook voor de geopolitieke verhoudingen en de rol van de grootmachten.
Het Israëlische leger is een breed scala aan aanvalsplannen aan het voorbereiden tegen de militante Palestijnse beweging Hamas. De gecoördineerde aanvallen zullen zowel over land, via zee en vanuit de lucht worden uitgevoerd, laat het leger zaterdagavond weten.
„Israëlische bataljons en militairen zijn door het hele land ingezet en zijn klaar om hun paraatheid voor de komende stadia van de oorlog te vergroten, met daarbij een sterke nadruk op significante grondoperaties”, aldus het leger in een verklaring waarover The Jerusalem Post bericht. Het leger zegt daarvoor logistiek klaar te zijn, nu honderdduizenden reservisten klaarstaan.
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft zaterdag het Israëlische grensgebied met de Gazastrook bezocht. Netanyahu bezocht militairen die daar gestationeerd zijn. Hij ging ook naar de kibboetsen Be’eri en Kfar Aza, waar Hamas vorig weekend op gewelddadige wijze binnenviel en burgers doodde.
In een video op sociale media is te horen hoe Netanyahu een aantal soldaten aanspreekt. „Ben je klaar voor wat er gaat komen? Want er zal meer volgen”, zegt hij. Wat hij daar precies mee bedoelt, blijft in het midden. Israël lijkt zich de afgelopen dagen voor te bereiden op een grondoffensief in de Gazastrook. Meer dan 300.000 reservisten van het Israëlische leger werden opgeroepen. De inwoners van Noord-Gaza zijn door Israël opgeroepen naar het zuiden te vluchten.
Het was het eerste bezoek van Netanyahu aan het grensgebied sinds de terreuraanval van Hamas. Ten minste 1300 mensen in Israël kwamen bij die aanval en in de week die volgde om het leven. Netanyahu kreeg eerder kritiek, omdat hij de verwoeste dorpen in het zuiden van Israël nog niet had bezocht.
Aan de Palestijnse kant vielen volgens lokale autoriteiten 2215 doden in de Gazastrook sinds Israël afgelopen week de oorlog verklaarde aan Hamas. Op de Westelijke Jordaanoever zouden sindsdien ongeveer 50 mensen zijn omgekomen.
Mark Rutte heeft in een telefoongesprek met president Mahmoud Abbas van de Palestijnse Autoriteit zijn medeleven betuigd „aan alle onschuldige slachtoffers van de geweldsspiraal die de terreur van Hamas heeft ontketend”, zegt hij op het sociale medium X. De demissionaire premier heeft Abbas er bovendien van verzekerd dat Nederland doorgaat met humanitaire steun verlenen aan de Palestijnse gebieden.
De twee hebben volgens Rutte ook gesproken over de humanitaire situatie in de Gazastrook. „Het is van groot belang dat onschuldige inwoners van Gaza toegang kunnen krijgen tot voedsel, water en medische zorg”, aldus de premier.
De Palestijnse Autoriteit heeft de controle over delen van de Westelijke Jordaanoever en staat meer open voor samenwerking met Israël. De autoriteit is de rivaal van Hamas, die heerst over de Gazastrook. Israël lijkt zich voor te bereiden op een grondoffensief in het dichtbevolkte gebied, als reactie op de bloedige aanvallen van Hamas die een week geleden werden ingezet. Veel inwoners proberen het gebied te ontvluchten.
Kort na aanvang van de aanval van Hamas sprak Rutte vorige week zijn steun uit voor Israël. In gesprek met zijn Israëlische collega Benjamin Netanyahu zei Rutte het recht op zelfverdediging van het land „volledig” te steunen.
Dat kwam Rutte op kritiek te staan van onder meer Rawan Sulaiman, de Palestijnse diplomatieke vertegenwoordiging in Nederland. Zulke steunbetuigingen zouden een groen licht zijn „voor de bezettende macht om Gaza te vernietigen en zijn systematische beleid van het doden van Palestijnen en het vernietigen van Palestijns bezit en land voort te zetten”.
De mogelijkheid voor buitenlanders om de Gazastrook zaterdag eventueel via Egypte te verlaten, gaat niet door. Dat meldt de Canadese publieke omroep CBC op basis van een mededeling van Israël aan meerdere Westerse ambassades dat er geen opening komt van de Rafah-grensovergang tussen Egypte en de Gazastrook.
Amerikaanse media melden dat Egypte zou weigeren de grensovergang te openen zolang er geen overeenkomst is over de levering van water, voedsel, medicijnen en andere humanitaire hulp aan de Gazastrook.
Volgens CBC krijgen in ieder geval de Canadezen in de Gazastrook het advies uit de buurt van de grensovergang te blijven. Eerder deze zaterdag werd bekend dat de grensovergang met de verder hermetisch afgesloten Gazastrook mogelijk een paar uur zou opengaan. Daar werd volgens het Canadese ministerie van Buitenlandse Zaken in ieder geval over gesproken met betrokken autoriteiten in de regio.
Ook Amerikaanse burgers in de Gazastrook konden wellicht op deze manier vertrekken, meldde CNN op basis van e-mails van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken aan mensen in het gebied.
Er zitten ook zeker tien Nederlanders vast in de Gazastrook. Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken meldde zaterdag dat het probeert de Nederlanders „via diplomatieke kanalen” weg te krijgen. „In het belang van de Nederlanders in Gaza” kon het verder geen mededeling doen over een eventuele opening van de grensovergang met Egypte.
Vrijdag kregen ruim een miljoen mensen in het noorden van de dichtbevolkte Gazastrook te horen dat ze binnen 24 uur naar het zuiden moesten vertrekken. Het lijkt erop dat Israël zich voorbereidt op een grondoffensief in Gaza.
„Moge Allah succes schenken aan het dappere Palestijnse verzet.” „We feliciteren vanuit het diepst van ons hart het broederlijke islamitische Palestijnse volk voor hun inspanning om hun heilige grond te bevrijden en we troosten hen met hun eervol gevallen martelaren.” „Een ochtend van overwinning, een ochtend van verzet, een ochtend van trots en waardigheid.” „De zionistische vijand moet deze datum goed onthouden en beseffen dat wat erna komt, niet hetzelfde is als ervoor.”
De Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi heeft de Verenigde Staten opgeroepen om een „constructieve en verantwoordelijke rol” te spelen in de oorlog tussen Israël en Hamas. Wang belde zaterdag met zijn Amerikaanse ambtsgenoot Antony Blinken. De Amerikaanse minister vroeg China om aan te dringen op rust in het Midden-Oosten.
„Bij de behandeling van internationale brandhaarden moeten machtige landen objectief, eerlijk, kalm en terughoudend blijven en het voortouw nemen bij het naleven van het internationaal recht”, aldus Wang. Beijing zegt ook zo snel mogelijk een „internationaal vredesoverleg” te willen en pleitte voor een „tweestatenoplossing” in het conflict tussen de Israëliërs en de Palestijnen. Dit zou betekenen dat op het grondgebied van Israël en de Palestijnse gebieden twee onafhankelijke staten worden opgericht.
Volgens Blinken is het een „gezamenlijk belang” om te zorgen dat de oorlog tussen Israël en Hamas zich niet verder verspreidt over het Midden-Oosten. Hij riep daarom China op zijn invloed in de regio te gebruiken. China heeft warme banden met Iran, dat zowel Hamas als het Libanese Hezbollah steunt.
In China’s officiële verklaringen over de oorlog heeft het niet specifiek Hamas genoemd bij het veroordelen van het geweld. Dit leidde tot kritiek van Westerse leiders. Zij vonden de verklaringen van China te zwak.
De partijbesturen van GroenLinks en PvdA hebben de uiteenlopende standpunten binnen beide partijen over het conflict in het Midden-Oosten in één motie samen weten te brengen. De verklaring voorziet nog altijd in een scherpe veroordeling van de bloedige aanval van Hamas, maar vraagt tegelijkertijd aandacht voor de situatie van de Palestijnse bevolking.
Politiek leider Frans Timmermans van de linkse combinatie sprak zich vorig weekeinde in een tweet fel uit tegen het geweld van Hamas, net als GroenLinks-fractievoorzitter Jesse Klaver. Zij kregen daar de nodige kritiek op van partijleden die in hun reacties aandacht misten voor de Palestijnse kant van het verhaal.
Op het gezamenlijke verkiezingscongres in Rotterdam was - beperkt - tijd ingeruimd voor een discussie over deze gevoelige kwestie. Werkgroepen vanuit beide partijen hadden moties in voorbereiding, maar voegden die uiteindelijk samen tot één gemeenschappelijke verklaring waar ook beide partijbesturen mee akkoord waren.
Niet alle leden vonden de tekst ver genoeg gaan. Sommigen misten nog altijd een scherpere veroordeling van Israël, dat een „koloniale apartheidsstaat” werd genoemd. Maar de motie werd uiteindelijk met ruim 96 procent van de stemmen aangenomen.
Een van de insprekers was voormalig PvdA-buitenlandminister Bert Koenders. Hij zei dat een einde moet komen aan de „orgie van geweld” in het Midden-Oosten. Hij was ook kritisch op de oproep van Israël aan Palestijnse burgers om de Gazastrook te verlaten. „Je kunt geen 1,1 miljoen mensen verplaatsen in 24 uur.”
Advertentie
Een pro-Israëlkrant. Ja, dat is het Reformatorisch Dagblad. We zien dat op de redactie zeker niet als een scheldwoord en we laten in onze verslaggeving en woordkeuze zien dat we dat zijn. Door het feit, bijvoorbeeld, dat wij de Westelijke Jordaanoever geen ”bezet gebied” noemen maar betwist gebied.
Schoon drinkwater in de Gazastrook is bijna op, meldt de VN-organisatie die Palestijnse vluchtelingen helpt (UNRWA). Volgens de UNRWA werken openbare waternetwerken niet meer en kan er door een gebrek aan brandstof geen water meer opgepompt worden.
„We moeten nu brandstof naar Gaza vervoeren. Brandstof is de enige manier waarop mensen veilig drinkwater kunnen krijgen. Zo niet, dan zullen mensen sterven door ernstige uitdroging, onder wie jonge kinderen, ouderen en vrouwen. Water is nu de laatst overgebleven levensader. Ik roep op om de blokkade op humanitaire hulp nu op te heffen”, zegt Philippe Lazzarini, commissaris-generaal van de UNRWA.
Door de tekorten gebruiken veel van de ruim 2 miljoen Palestijnen in Gaza nu al vuil water uit putten, waardoor het gevaar op ziektes toeneemt. Op de VN-basis in het zuiden van de Gazastrook raakt het drinkwater ook op. Duizenden mensen hebben daar hun toevlucht gezocht nadat Israël vrijdag het bevel gaf om vanuit het noorden van Gaza naar het zuiden te vertrekken.
Sinds de massale aanval van Hamas-strijders op Israël van een week geleden heeft het Israëlische leger de Gazastrook volledig afgesloten van de buitenwereld en laat het geen goederen meer toe. In het gebied is een groot tekort aan brandstof, elektriciteit, voedsel, water en medicijnen ontstaan. „Het is een kwestie van leven of dood geworden. Het is een must; er moet nu brandstof geleverd worden in Gaza om water beschikbaar te maken voor 2 miljoen mensen”, aldus Lazzarini.
In de Gazastrook zijn de afgelopen 24 uur negen mensen die vorige week in Israël werden gegijzeld en meegenomen naar het gebied, overleden door Israëlische luchtaanvallen. Dat beweert Hamas. Onder hen zouden ook vier mensen zijn met een buitenlands paspoort.
De gewapende tak van Hamas, de al-Qassam-brigades, meldde op Telegram dat de gevangenen omkwamen door bombardementen op plekken waar zij werden vastgehouden. Er werden geen verdere details gegeven.
Volgens Israël houdt Hamas zeker honderdvijftig gijzelaars vast in de Gazastrook. Vrijdag meldde Hamas al de dood van dertien gijzelaars door Israëlische aanvallen.
Bij de aftrap van de verkiezingscampagne van de BoerBurgerBeweging staat partijleider Caroline van der Plas stil bij de “onschuldige slachtoffers van beide zijden” van de oorlog tussen Israël en Hamas. Ze benoemt de “verschrikkelijke, gruwelijke, sadistische terroristische aanslagen” tegen de Israëlische bevolking. Maar ook veel Palestijnen lijden onder de Hamas-terreur, zegt de politica. “Niet iedereen die in de Gazastrook woont, is een terrorist.”
De afgelopen week was de oorlog in Israël ook in de Nederlandse politiek een veelbesproken onderwerp. Partijen als de ChristenUnie en SGP zijn traditiegetrouw meer uitgesproken in hun steun voor Israël. GroenLinks-PvdA worstelt met zijn positie. Lijsttrekker Frans Timmermans was er snel bij om het “willekeurige geweld tegen Israëlische burgers” van Hamas te veroordelen. Vooral uit de hoek van GroenLinks klonk hier kritiek op: een deel van de leden bepleit een meer kritische houding richting Israël.
Van der Plas lijkt hierin een middenpositie te zoeken. Ze zegt vorige week bij een solidariteitsbijeenkomst te zijn geweest om de joodse gemeenschap te steunen. Ze betreurt evenwel ook de “onschuldige burgerslachtoffers aan Palestijnse zijde”.
In een voetbalkantine in Lattrop-Breklenkamp in Overijssel wijt Van der Plas een groot deel van haar inleidende woorden aan de oorlog. Ze vindt dat het “schuurt” om tegen die achtergrond “allerlei vrolijke dingen te doen” bij de aftrap van haar campagne en zegt ook te hebben nagedacht hoe dat op een goede manier kan. Tegelijkertijd vindt de partijleider het ook mooi dat het hier mogelijk is.
Een vliegtuig met medische hulpgoederen voor inwoners van de Gazastrook is geland op de luchthaven van al-Arish in Egypte. Dat heeft topman Tedros Adhanom Ghebreyesus van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bekendgemaakt op X, voorheen Twitter.
“We zijn klaar om de voorraden in te zetten zodra er humanitaire toegang is via de grensovergang”, aldus de WHO-baas. Egypte heeft Israël eerder opgeroepen te stoppen met aanvallen op de Rafah-grensovergang tussen Egypte en de Gazastrook, zodat deze gebruikt kan worden voor het leveren van hulp. Het land heeft berichten tegengesproken dat deze grensovergang zou zijn afgesloten.
Het Egyptische vliegveld ligt vlak bij Gaza, dat door het Israëlische leger wordt belegerd na een aanval van Hamas-strijders op Israël. Egypte heeft deze plek aangewezen voor de aanlevering van hulpgoederen van landen en organisaties wereldwijd aan de bevolking van Gaza. In het gebied is een groot tekort aan brandstof, elektriciteit, voedsel, water en medicijnen ontstaan nadat Israël de toevoer volledig heeft geblokkeerd.
In de Gazastrook zijn meer dan 1300 gebouwen verwoest als gevolg van de Israëlische luchtaanvallen, meldde het humanitaire agentschap van de Verenigde Naties OCHA zaterdag.
In totaal zijn daarmee “5540 wooneenheden” in die gebouwen vernietigd, volgens de VN. Nog eens bijna 3750 woningen zijn zo zwaar beschadigd dat ze onbewoonbaar zijn en zo’n 5500 zijn gedeeltelijk beschadigd.
Volgens het Palestijnse ministerie van Gezondheid zijn er zeker 1900 mensen omgekomen in Gaza door de raketaanvallen, onder wie zeshonderd kinderen. De meeste inwoners van Gaza zitten volgens OCHA inmiddels zonder schoon drinkwater.
De Israëlische strijdkrachten zeggen zaterdag vermoedelijke terroristen te hebben gedood die het land binnen probeerden te dringen vanuit Libanon. Leden van een “terreurcel” zouden zijn uitgeschakeld door een militaire drone. Hoeveel mensen zijn omgekomen is onduidelijk.
Sinds de aanvallen van Hamas-strijders vanuit de Gazastrook op Israël van afgelopen weekend zijn er herhaaldelijk botsingen geweest tussen de Hezbollah-militie in Libanon en Israëlische strijdkrachten in het noorden van het land. De bezorgdheid over Hezbollah groeit. De sjiitische militante en politieke organisatie gebruikt Libanon al jarenlang als uitvalsbasis voor aanvallen op Israël, vaak met steun van Iran.
Inwoners van de Gazastrook kunnen zaterdag tussen 10.00 en 16.00 uur (lokale tijd) veilig reizen van het noorden naar het zuiden, laat een woordvoerder van het Israëlische leger weten. Er zullen dan geen aanvallen worden uitgevoerd, melden Israëlische media.
Vrijdag kregen ruim een miljoen mensen in het noorden van de dichtbevolkte Gazastrook te horen dat ze binnen 24 uur naar het zuiden moesten vertrekken. Die deadline liep zaterdag om 05.00 uur (lokale tijd) af. Naar schatting tienduizenden Palestijnen hebben gehoor gegeven aan dit bevel dat door de VN scherp is veroordeeld.
In de door Hamas bestuurde Gazastrook wonen ongeveer 2,3 miljoen mensen. Sinds de aanval van de islamitische beweging op Israël is het gebied volledig afgegrendeld en worden grootschalige luchtaanvallen uitgevoerd door het Israëlische leger. Meer dan 400.000 Palestijnen zijn op de vlucht en ongeveer 1900 mensen zijn volgens de autoriteiten in Gaza omgekomen.
Een hoge militaire commandant van Hamas, die leiding gaf aan de luchtoperaties van de islamitische groepering in Gazastad, is gedood bij Israëlische luchtaanvallen. Dat zei het Israëlische leger zaterdag.
Gevechtsvliegtuigen hebben volgens het leger gedurende de nacht tientallen Hamas-doelen in de Gazastrook getroffen. Murad Abu Murad werd gedood toen een operationeel centrum van Hamas werd getroffen van waaruit de groep zijn “luchtactiviteiten” uitvoerde.
Volgens de strijdkrachten had Murad een belangrijke rol bij de aanval van Hamas op Israël van vorige week zaterdag. Hij zou strijders van de groepering hebben aangestuurd. Hamas heeft de dood van Murad nog niet bevestigd.
Lufthansa heeft de evacuatievluchten van Duitsers uit Israël tijdelijk onderbroken vanwege de “onzekere veiligheidssituatie” en “onopgeloste kwesties van operationele stabiliteit in Tel Aviv”. De luchtvaartmaatschappij voert deze speciale vluchten uit voor het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken. In totaal zijn al 2800 Duitsers geëvacueerd sinds de massale aanval van Hamas op Israël.
Hoe lang de onderbreking duurt is nog onbekend. Nederland is van plan zaterdag een vierde repatriëringsvlucht uit te voeren vanuit Tel Aviv naar vliegbasis Eindhoven. Het is nog onduidelijk wanneer die precies wordt uitgevoerd.
Lufthansa liet vrijdag weten de komende dagen ook te stoppen met vluchten naar Beiroet vanwege “de huidige situatie in het Midden-Oosten”. Tot zeker maandag wordt er niet naar de Libanese hoofdstad gevlogen. Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken paste het reisadvies voor Libanon vrijdag aan naar oranje of rood, maar vooralsnog lijkt Transavia zondag en maandag nog wel vluchten naar Beiroet uit te voeren.
Een hooggeplaatste medewerker van het Canadese ministerie van Buitenlandse Zaken heeft laten weten dat er zaterdag mogelijk een manier komt voor Canadezen om de Gazastrook te verlaten. Zekerheid is er nog niet, maar volgens de plaatsvervangend assistent-minister Julie Sunday “wordt er gesproken” over een opening van de Rafah-grensovergang met Egypte.
“We werken momenteel actief samen met de Egyptische en Israëlische autoriteiten om ervoor te zorgen dat Canadezen en hun familieleden de Gazastrook kunnen verlaten”, vertelde Sunday vrijdagavond aan verslaggevers van onder meer CBC News.
Mogelijk gaat de grensovergang van de verder hermetisch afgesloten Gazastrook zaterdag tussen 12.00 uur en 17.00 uur open. Omdat er nog geen duidelijkheid is, roept het buitenlandministerie de 150 Canadezen die vastzitten in Gaza nog niet op om naar de grens te komen. “Het laatste wat we willen is dat Canadezen daar vast komen te zitten”, zei Sunday, die sprak van een zorgelijke veiligheidssituatie bij de grensovergang.
Ook Amerikaanse burgers in de Gazastrook kunnen wellicht op deze manier vertrekken, meldt CNN op basis van e-mails van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken aan mensen in het gebied. De consulaire afdeling van het ministerie houdt wel nog een flinke slag om de arm en schrijft slechts dat de grensovergang “mogelijk” opengaat.
Er zitten ook zeker tien Nederlanders vast in de Gazastrook, vertelde de Nederlandse buitenlandminister Hanke Bruins Slot vrijdagavond. Het ministerie doet er alles aan om hen te helpen Gaza te verlaten, maar dat is momenteel onmogelijk. De grenzen zijn gesloten. “Het ziet er niet goed uit”, zei de demissionair minister.
Een woordvoerder van het Israëlische leger heeft zaterdagochtend in een boodschap op X gezegd dat troepen langs de grens bij Gaza “klaarstaan voor wat komen gaat”. Maar van een gevreesd grondoffensief werd in de videoboodschap die om 05.30 uur (Nederlandse tijd) te zien was nog geen melding gemaakt. Wel benadrukte de woordvoerder opnieuw dat Palestijnse burgers het noorden van de Gazastrook voor hun eigen veiligheid moeten verlaten.
Vrijdagochtend kregen Palestijnen te horen dat zij binnen 24 uur naar het zuiden moeten vluchten. Die oproep leidde tot felle kritiek van onder meer de Verenigde Naties (VN). VN-topman António Guterres stelde in een opinieartikel in The New York Times dat “zo’n massale evacuatie op zo’n korte termijn afschuwelijke humanitaire gevolgen kan hebben”. Hij riep het Israëlische leger op om het evacuatiebevel te heroverwegen.
De baas van de Verenigde Naties (VN), António Guterres, vraagt de Israëlische autoriteiten in een opiniestuk in The New York Times om het evacuatiebevel van Gaza te heroverwegen. “Een rampzalige escalatie staat voor de deur en we bevinden ons op een cruciaal kruispunt”, schrijft Guterres.
Vrijdag riep het Israëlische leger zo’n 1,1 miljoen inwoners van het noorden van de dichtbevolkte Gazastrook op om binnen 24 uur naar het zuiden te vluchten. In het opiniestuk in de Amerikaanse krant schrijft Guterres dat “zo’n massale evacuatie op zo’n korte termijn afschuwelijke humanitaire gevolgen kan hebben”.
De VN-chef benadrukt dat Palestijnen in Gaza al zijn afgesloten van elektriciteit, water, brandstof en voedsel. Hij vreest bovendien voor 200.000 mensen die schuilen in VN-gebouwen in het noorden van de Gazastrook en VN-personeel dat er verblijft. “Het is absoluut noodzakelijk dat alle partijen - en degenen die invloed op hen hebben - alles doen wat in hun macht ligt om te voorkomen dat dit conflict overslaat naar de Westelijke Jordaanoever of elders in de regio”, aldus Guterres.
In de brief verplaatst de VN-chef zich in zowel Israëlische Joden als Palestijnse burgers in Gaza. Hij vraagt dringend om “een weg uit deze rampzalige impasse voordat nog meer levens verloren gaan.”
De Palestijnse vertegenwoordiger bij de Verenigde Naties had Guterres vrijdag nog gevraagd harder op te treden om de Israëlische “misdaad tegen de menselijkheid” te stoppen. “Hij moet meer doen”, was de oproep aan het adres van de VN-chef.
Israël heeft zaterdagochtend vroeg een doelwit van Hezbollah in het zuiden van Libanon beschoten. Volgens het Israëlische leger was de beschieting een vergeldingsaanval nadat er eerder in de nacht boven de Israëlische kustplaats Haifa twee “onbekende bedreigingen” en een drone in het luchtruim waren waargenomen. Wat er precies boven de stad vloog, maakte het leger niet bekend.
Of er gewonden zijn gevallen bij de aanval van Israël op het zuiden van Libanon is niet duidelijk. Journalisten van CNN melden dat er twee luide explosies klonken. Vrijdag overleed aan de Libanese kant van de grens nog een journalist van Reuters door een Israëlische beschieting.
De situatie aan de Libanees-Israëlische grens was de afgelopen dagen al vaker gespannen. Hezbollah, een Libanese sjiitische beweging die door Iran gesteund wordt, is een bondgenoot van Hamas. Israël en Hamas zijn sinds vorig weekend in oorlog.
Vrijdag zijn tienduizenden Palestijnen gevlucht van het noorden van de Gazastrook naar het zuiden van de enclave, meldt het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden van de Verenigde Naties (OCHA). Het Israëlische leger riep vrijdagochtend de circa 1,1 miljoen inwoners van het gebied ten noorden van Wadi Gaza op om binnen 24 uur te vertrekken.
Preciezere cijfers over het aantal gevluchte Palestijnen heeft het OCHA niet. De VN-organisatie die Palestijnse vluchtelingen helpt (UNRWA) meldde vrijdag al dat sinds de oorlog tussen Hamas en Israël vorig weekend begon meer dan 423.000 mensen in de Gazastrook ontheemd zijn geraakt.
De Palestijnse beweging Hamas bestempelde de oproep van het Israëlische leger om het noorden van de Gazastrook te verlaten vrijdag als propaganda. Ooggetuigen meldden later op de dag dat Hamasstrijders burgers tegenhielden die naar het zuiden trokken.
Hamas zei zelf vrijdag dat een Israëlische luchtaanval burgers heeft getroffen die naar het zuiden probeerden te vluchten. Daarbij zouden volgens de Palestijnse beweging 70 mensen zijn gedood. Die bewering kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Een ziekenhuis in het noorden van de Gazastrook heeft van het Israëlische leger extra tijd gekregen om te evacueren. Het Al Awda Hospital moet uiterlijk zaterdagochtend 06.00 uur (lokale tijd) ontruimd zijn, stelt het Israëlische leger. De internationale hulporganisatie Artsen zonder Grenzen (AzG) is in het ziekenhuis actief en noemt de evacuatie van patiënten “ingewikkeld”.
Vrijdag meldde AzG op X dat het van het Israëlische leger twee uur de tijd had gekregen om te evacueren. “Dit is schandalig”, schreef de hulporganisatie, mede omdat er nog altijd patiënten behandeld worden. Ook de topman van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), Tedros Ghebreyesus, vroeg Israël om respijt. “De levens van patiënten en zorgmedewerkers komen in direct gevaar als zij zich moeten verplaatsen”, stelde Ghebreyesus.
De WHO telde de afgelopen week tientallen aanvallen op medische faciliteiten in Gaza. Het zorgstelsel in de regio staat “op de rand van instorten”, meldde de WHO vrijdag.
Israël waarschuwde ruim 1 miljoen inwoners in het noorden van de Gazastrook vrijdag om naar het zuiden van het gebied te trekken. Zij kregen daar 24 uur de tijd voor. Er wordt een grondoffensief van het Israëlische leger verwacht. De Verenigde Naties (VN) vrezen een “humanitaire catastrofe”.
De dood van een journalist van persbureau Reuters in het zuiden van Libanon toont volgens VN-topman António Guterres hoe risicovol het conflict tussen Hamas en Israël kan zijn voor de hele regio. “Dit laat zien dat het conflict tussen de twee partijen kan overslaan naar Libanon”, zei Guterres vrijdag.
De journalist, Issam Abdallah, kwam vrijdag om het leven door een Israëlische beschieting bij Alma al-Shaab, dicht bij de grens met Israël. Zes andere journalisten van Reuters, Al Jazeera en persbureau AFP zijn gewond geraakt. Op het X-account van de in Beiroet woonachtige Abdallah is te zien dat hij voor zijn dood nog beelden plaatste van de beschietingen bij de Libanese plaats.
Een Libanese veiligheidsbron meldde dat de beschieting plaatsvond na een poging van militante Palestijnen om Israël vanuit Zuid-Libanon te infiltreren. Hezbollah viel daarop Israëlische posities aan. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft laten weten meer informatie te verzamelen over het incident alvorens te reageren.
De spanningen aan de Libanees-Israëlische grens zijn opgelopen door de oorlog tussen Hamas en Israël. De militanten van Hezbollah, die Hamas steunen, hebben meermaals aanvallen uitgevoerd op Israël. Sinds de geweldsuitbarsting van zaterdag is ook bij deze grens over en weer geschoten.
Er zitten zeker tien Nederlanders vast in de Gazastrook. Dat heeft minister Hanke Bruins Slot van Buitenlandse Zaken gezegd in het tv-programma Op1. Eerder vrijdag maakte het ministerie bekend dat er zeker negen Nederlanders in Gaza vastzitten.
De minister sluit niet uit dat er meer Nederlanders in Gaza zijn.
De tot nu toe negen bekende Nederlanders maken deel uit van twee gezinnen met wie de Nederlandse Vertegenwoordiging in de Palestijnse Gebieden contact heeft. Het ministerie doet er alles aan om hen te helpen Gaza te verlaten, maar dat is momenteel onmogelijk. De grenzen zijn gesloten.
“Het ziet er niet goed uit”, zegt de demissionair minister.
Israël bereidt een grondoffensief in Gaza voor om de strijders van Hamas op te sporen en om de door Hamas gegijzelde mensen te bevrijden. Israël heeft ruim een miljoen mensen opgeroepen om weg te gaan uit het noorden van Gaza. Onder andere de Verenigde Naties vrezen daardoor voor een “humanitaire catastrofe”. Israël vindt dat het burgers uit Gaza beschermt door hen te waarschuwen en te vragen te vertrekken.
Bruins Slot maakt zich, met vele andere landen, grote zorgen over een eventuele regionale escalatie. De kans daarop is groot, zei de bewindsvrouw. In de contacten die de bewindsvrouw de afgelopen dagen heeft gehad met collega’s uit landen als Jordanië, Oman, Bahrein, Koeweit, Egypte en Israël blijkt dat hun grootste zorg is dat het aan de grens met Libanon écht tot een conflict komt en de “regio instabiel wordt”.
“Dan komt er een conflict dat echt heel groot is en een grote vluchtelingenstroom met zich meebrengt”, zei de minister. Volgens haar zijn de genoemde landen zich van het belang bewust dat er geen verdere escalatie komt.
De Duitse luchtvaartmaatschappij Lufthansa stopt de komende dagen met vluchten naar Beiroet. Een woordvoerder van Lufthansa laat aan The New York Times en Al Jazeera weten dat “de huidige situatie in het Midden-Oosten” hiertoe geleid heeft. Tot zeker maandag wordt er niet naar de Libanese hoofdstad gevlogen.
Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken paste vrijdag het reisadvies voor Libanon aan. Voor het hele land geldt nu oranje of rood, het advies is om alleen naar oranje gebieden te reizen als het noodzakelijk is.
Op de website van Schiphol is te zien dat luchtvaartmaatschappij Transavia zondag en maandag nog wel vluchten naar Beiroet uitvoert.
In de Gazastrook zijn zeker 1900 mensen gedood door Israëlische luchtaanvallen, meldt het Palestijnse ministerie van Gezondheid in het gebied. Er zijn 7696 gewonden. Daarnaast zijn er op de Westelijke Jordaanoever 49 doden en meer dan 950 gewonden sinds het conflict tussen Israël en Hamas afgelopen zaterdag tot een oorlog escaleerde.
In Israël staat het dodental al enkele dagen op 1300. Daar zouden zeker 3400 gewonden zijn door de aanvallen van Hamas.
Advertentie
