Van Ostaijen (1896-1928), bekend van gedichten als Melopee en Marc groet ’s morgens de dingen, geldt als belangrijk vernieuwer in de Nederlandse poëzie. Hij streed in België ondertussen ook hartstochtelijk voor het Nederlands en voor een zelfstandig Vlaanderen. Toen Duitsland in de Eerste Wereldoorlog België bezette en beweerde de Vlamingen te steunen, liet de jonge dichter de oren naar de bezetters hangen.

Dat ging veel verder dan gedacht, wijst onderzoek van literatuurwetenschapper Kevin Absillis uit. Van Ostaijen leverde in de bezettingsjaren politieke commentaren en tal van andere stukken aan de Duitsgezinde Antwerpsche Courant. Hij was daar „de grootste activistische agitator”, verklaarden collega’s na de bevrijding. Van Ostaijen kreeg er acht maanden cel voor.

Toen was hij al wijselijk uitgeweken naar Duitsland. Niet om wat hem boven het hoofd hing voor het uitjouwen van een anti-Vlaamse kardinaal, zoals tot dusver gedacht, maar om zijn collaboratie en bijbehorende straf. Die straf had volgens Absillis nog hoger kunnen uitvallen. De politie verdacht Van Ostaijen ook van verraad. Hij zou een herbergier hebben verklikt die door de bezetter opgeëist koper had verstopt.