Dat blijkt uit onderzoek van de Vrije Universiteit. Onderzoekers konden de effecten van de moord meten door proefpersonen te vragen naar hun mening over Aziaten en over moslims. Na de moord bleef de mening over Aziaten onveranderd, die over moslims werd negatiever. Het zien van nieuws over terroristische aanslagen had hetzelfde effect. De VU heeft dat dinsdag gemeld.

Volgens het onderzoek, dat onder leiding stond van communicatiewetenschapper dr. Enny Das, heeft het nieuws veel invloed op gevoelens en meningen, zonder dat mensen dat merken. „De media moeten ervoor waken onbedoeld tendentieus te zijn’, zegt Das naar aanleiding van de resultaten. Een arikel over het onderzoek is ingediend bij het tijdschrift Psychological Science. De onderzoekers noemen het opvallend dat mensen na het zien van nieuws over terrorisme en na de moord op Van Gogh vaker aan de dood dachten. Nieuws over terrorisme roept dus associaties op met de dood en die leiden direct tot meer discriminatie van de moslimbevolking, stellen de onderzoekers. „Het is erg belangrijk om te beseffen dat zulke effecten veelal onbewust optreden”, zegt Das.

De wetenschappers deden allerlei experimentele onderzoeken naar directe effecten van nieuwsuitzendingen over terrorisme op de emoties, mening en het gedrag van autochtone Nederlanders. Ze kregen nieuwsitems te zien of te lezen over terroristische aanslagen. Een controlegroep kreeg nieuwsbeelden en teksten over de Olympische Spelen voorgelegd. Ongeveer 250 Nederlanders uit verschillende delen van het land deden mee.

De moord op Theo van Gogh viel midden in het onderzoek. De nieuwsbeelden over de aanslagen veroorzaakten gevoelens van angst en depressie en bleken daarnaast tot meer agressie te leiden. Das adviseert journalisten nadrukkelijk hun best doen om een objectieve weergave van de gehele werkelijkheid te geven. „Negatief nieuws krijgt in de huidige situatie meer aandacht”, zegt Das. „De voortdurende associatie tussen (extremistische) moslims en negatief nieuws wordt overgedragen op alle moslims: een onterechte generalisatie. Voor het tegengaan van de gevonden effecten lijken positieve nieuwsberichten over moslims of multicultureel Nederland hard nodig”.