Campagne kan voortgang dossiers zwaar belemmeren
„Kabinet, regeer door”, smeken maatschappelijke organisaties. Maar voor politieke partijen kan het aantrekkelijk zijn de pauzeknop in te drukken. Of toch niet?
De Tweede Kamer maakt volgende week een eerste selectie van dossiers die door de val van Rutte IV in de ijskast moeten worden gezet. De week daarop worden de voorlopige beslissingen definitief gemaakt; al is dat in de politiek een rekbaar begrip.
Met het oog daarop trok een alliantie van 24 organisaties, verenigd in het Nationaal Klimaat Platform, half augustus als eerste aan de bel. Het platform riep de Kamer op de klimaataanpak niet te blokkeren –of zoals dat in jargon heet: controversieel te verklaren– uitgerekend nu burgers en coöperaties overal actief zijn met het opwekken van eigen duurzame energie en andere vormen van besparing, en veel bedrijven voor grote, milieuvriendelijke investeringsbeslissingen staan.
Woensdag drong ook de Sociaal- Economische Raad (SER) bij monde van voorman Kim Putters aan op continuïteit van het klimaatbeleid. De raad wees daarnaast op het belang van voortgang van de arbeidsmarkthervormingen. Ook partijen in de landbouw roerden zich. Zo waarschuwde een bonte coalitie van LTO, Bouwend Nederland en Natuurmonumenten voor het stilvallen van het stikstofbeleid.
Zulke oproepen snijden zeker hout. Delen van het klimaatbeleid gingen begin 2021, na de val van Rutte III, ook al de ijskast in, terwijl Rutte IV nog druk was met het uitwerken van plannen en wetsvoorstellen toen het in juli uitgleed over het asielbeleid. Met opnieuw verkiezingen en een nieuwe, mogelijk slepende formatie voor de boeg is een bijna vier jaar durende stagnatie van het klimaatbeleid kortom geen fictief scenario.
Wat geldt voor het klimaat geldt grosso modo ook voor de zorg, justitie, onderwijs, asiel en noem maar op. Er is werk te doen en er liggen plannen klaar. Vol gas doorregeren dan maar?
Procedureel gezien kunnen VVD, D66, CDA en CU best besluiten dat Rutte IV nog stappen mag blijven zetten. Grote vraag is alleen: Willen ze dat ook? Als ze met schone handen de campagne en de formatie in willen, zullen ze er wellicht eerder voor kiezen veel dossiers controversieel te verklaren om zich optimaal te kunnen profileren. Zeker zodra de peilingen reëel zicht bieden op een duidelijk rechtse, of juist duidelijke linkse coalitie. Na de verkiezingen doorregeren in een andere combinatie biedt immers een uitgelezen kans de koers te wijzigen.
Stagnatie
Gevolg van zo’n opstelling is wel dat de vrees voor langdurige stagnatie werkelijkheid wordt. Op termijn kan dat complicaties geven, aangezien Nederland zich wel gecommitteerd heeft aan het klimaatakkoord van Parijs. Ook de waarschuwing van minister van Financiën Kaag dat Nederland geld dreigt mis te lopen uit het Europese coronaherstelfonds als bepaalde investeringen in onder meer duurzaamheid, digitalisering en de arbeidsmarkt niet doorgaan, is van belang. Brussel wil tussentijdse streefcijfers zien.
Hopelijk komen Rutte en de Kamer op de cruciale dossiers daarom meer dan op de winkel passen. Want hoe ze het handelen in het landsbelang ook invullen, onnodig stagnatie veroorzaken valt daar zeker niet onder.
