„Ik vind het heel goed dat ze dit doen”, zegt mevrouw Achterberg. „Je weet maar nooit.” Zelf koestert ze weinig vrees voor de uitslag. „En ik heb er in mijn omgeving weinig over horen praten.” De prik viel mee. Dochter Christine vond het veel pijnlijker. „Een gemeen prikje”, beamen twee jongedames die voorbijstormen. Mevrouw Van den Akker -wat jaartjes ouder- voelde niets. Blijkbaar vermindert de pijn naarmate de leeftijd stijgt, of jongeren zijn kleinzeriger.

De GGD Midden-Nederland en de gemeente Zeist testen deze week in sporthal Dijnselburg 15.000 mensen op besmetting met tbc. Aanleiding is de constatering van open tbc op een plaats die door veel mensen bezocht wordt: de ziekte werd op 18 november vastgesteld bij een medewerker van de C1000. Tussen januari en half november vorig jaar hebben ongeveer 15.000 mensen de bewuste supermarkt bezocht. Dat is een kwart van de plaatselijke bevolking. Omdat bezoekers van een winkel geen presentielijst hoeven te tekenen, is moeilijk na te gaan wie er precies in de C1000 zijn geweest. Daarom zijn de winkelbezoekers niet persoonlijk, maar via de media opgeroepen.

Het onderzoek ging vanmorgen van start. Een kwartier voordat de sporthal opengaat, staat al een lange rij mensen voor de deur. Bij het eerste tafeltje worden formulieren uitgereikt, bij het volgende gaat rap de mouw omhoog en verdwijnt een naald in de arm, bij het derde tafeltje wordt een nummer uitgereikt.

„Nu krijgen we allemaal een prikje”, roept een meisje. Ouders zetten een zo vrolijk mogelijk gezicht als ze hun kroost naar het priktafeltje leiden. „Kijk maar omhoog”, adviseert de dame met de naald. Het jongetje bestudeert het dak van Dijnselburg. „Klaar”, zegt de prikster. In een paar seconden is het gepiept. Ook een peuter in de wandelwagen moet eraan geloven. Na de prik is er voor de kinderen een ballon.

Van den Akker komt zeker vier keer per week in de C1000. „Bij mij in de buurt is hier heel veel over gepraat. Maar de mensen zijn in het algemeen niet bang. Zo heftig is het niet.”

De GGD besteedt de eerste twee dagen van het onderzoek aan het afnemen van een mantouxtest bij personen die na 1945 zijn geboren. Zij krijgen in de huid van de linkeronderarm een kleine hoeveelheid van een onschuldige stof ingespoten. Na drie dagen komen de mensen terug. Als er geen reactie op de huid te zien is, is er niets aan de hand.

Bij mensen die vóór 1945 zijn geboren, is de Mantouxtest niet betrouwbaar genoeg. Bij deze ruim 3700 personen wordt een röntgenfoto van de longen gemaakt. Dinsdag rijdt een mobiele röntgenbus voor bij het ouderenwooncentrum tegenover de C1000. De kosten van de operatie bedragen ongeveer een half miljoen euro. Er zijn 15.000 spuiten ingeslagen, 16.000 naalden en 12.000 stuks testvloeistof (tuberculine).