BuitenlandBuitenlandse zaken

In favela’s van Rio liggen schone schijn en rauwe werkelijkheid dicht bij elkaar

Voor veel mensen staat de zomervakantie op het punt van beginnen. Doorgaans een gelegenheid om de mooie en plezierige kanten van een land te ontdekken. Maar soms liggen schone schijn een rauwe werkelijkheid dicht bij elkaar.

7 July 2023 14:34
Favela Borel in Rio de Janeiro. beeld RD
Favela Borel in Rio de Janeiro. beeld RD

Neem Rio de Janeiro. Voor de meesten niet een voor de hand liggende vakantiebestemming. Toch herbergt de Braziliaanse metropool een aantal toeristische attracties van wereldformaat. Zoals het beroemde strand van Copacabana, het iconische Christusbeeld en het stadsregenwoud van Tijuca. Maar op een steenworp afstand van die trekpleisters liggen de beruchte favela’s, waar drugsbendes de dienst uitmaken en geweld aan de orde van de dag is.

Juist naar die sloppenwijken ging mijn journalistieke belangstelling uit. Vooral omdat daar, te midden van alle ellende, ook het Evangelie wordt gebracht en christelijke barmhartigheid in de meest tastbare zin van het woord wordt bewezen.

Familie en vrienden –en zelfs enkele doorgewinterde collega’s– reageerden niet allemaal onverdeeld enthousiast op mijn voornemen om me in de achterbuurten van Rio te wagen. De goedbedoelde waarschuwingen bewogen zich tussen een regelrecht ontraden om naar dat „enge land” te gaan, tot een dringende vermaning om uiterst voorzichtig te zijn in die „linke stad”.

Zoals altijd met dit soort trips, ligt de sleutel in goede lokale contacten. En dus toog ik onder begeleiding van een Nederlandse dame, die al meer dan tien jaar in Rio woont en werkt, en haar Braziliaanse echtgenoot, afgelopen week naar de favela Borel. Die sloppenwijk, met zo’n 25.000 inwoners, is de thuisbasis van een van de zwaarst bewapende drugsbendes van de stad. Slechts sporadisch laat de politie zich hier zien. En dan alleen met pantserwagens en massieve vuurkracht.

Vanaf de kust leidt de rit door brede winkelstraten en gegoede woonwijken. Overal heersen typisch Zuid-Amerikaanse chaos en uitbundigheid. En dan gaat de relatieve welvarendheid plotseling over in de extreme armoede van de favela.

Voor de achteloze bezoeker is de scheidslijn misschien niet zo scherp. Maar wel voor de wachtposten van de drugsbende die in Borel de dienst uitmaakt. Met een automatisch geweer op schoot houden zij al het inkomend verkeer nauwlettend in de gaten. En ook elders in de favela lopen mannen openlijk gewapend rond. „Ze kennen ons, dus wij kunnen zonder problemen naar binnen”, zegt mijn begeleidster. „Maar als dat niet het geval is, moet je hier absoluut niet komen.”

In het hart van de sloppenwijk hoor ik de verhalen over huiselijk geweld, tienerzwangerschappen, drugsverslaving. Maar ook over de verkondiging van het Woord van God, projecten voor kansarme jongeren en gespreksgroepen voor getraumatiseerde vrouwen.

De vervreemding slaat toe als ik terug ben in mijn comfortabele hotel aan de Copacabana. Dat wordt nog versterkt als ik de dag daarop het imposante Christusbeeld bezoek, dat op een hoogte van 700 meter boven de stad uittorent. Het uitzicht over Rio is adembenemend én dubbel: ongekende luxe en extreme armoede in één blik gevangen.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer