De komst van ChatGPT en andere toegankelijke AI-programma’s doet experts nadenken over allerlei manieren waarop die ons met ons werk kunnen helpen of zelfs werk kunnen vervangen.

Ook het werk van een voorganger is niet immuun voor dit gevaar, want ChatGPT kan verrassend goede preken produceren. Op het moment van schrijven is de inhoud die AI-programma’s produceren oppervlakkig en basaal, maar de programma’s kunnen nauwkeurig een tekst uit de Schrift uitleggen en toepassen.

Op dit moment lijkt AI feitelijke preken te produceren, zonder emotie en passie. Maar het is slechts een kwestie van tijd dat AI-programma’s de menselijke emotie en diepgang in hun reacties beter kunnen benaderen. Blijven door mensen geschreven preken dan alleen relevant tot de volgende vooruitgang in het algoritme? Nee, want hoe geavanceerd de ­AI-gedreven taalmodellen ook worden, ze zullen nooit een vervanging worden voor het schrijven en houden van goede preken.

Lees ook

Kan de Geest werken door een preek via ChatGPT?

Het is absoluut onmogelijk om preken die door een voorganger zijn voorbereid te vervangen door preken die door AI zijn voorbereid. Daarmee gaan we voorbij aan wat een preek ten diepste is en vereist.

Wat is preken? Martyn ­Lloyd-Jones beantwoordde deze vraag als volgt: „Logica in vuur en vlam!” Hij legde uit dat preken een huwelijk is tussen verstand en geest. Het is niet slechts een overdracht van informatie; de menselijke geest staat in vuur en vlam door de vervulling met de Heilige Geest.

Denk aan wat de Heere Zijn volk beloofde: „En Ik zal ulieden herders geven naar Mijn hart; die zullen u weiden met wetenschap en verstand” (Jeremia 3:15). Dit zijn leiders die doen denken aan David (1 Samuël 13:14), die het volk hoedde zoals God hem hoedde. Matthew Henry schreef bij Jeremia 3:15: „Herders naar Gods eigen hart maken er hun werk van om de kudde te voeden (…) zoals David ze voedde, met de integriteit van zijn hart en met de vaardigheid van zijn hand” (Psalm 78:72).

Als een preek „logica in vuur en vlam” is, dan vereist zowel de voorbereiding ervan als het houden ervan een geest en een hart die door de Heilige Geest worden bekrachtigd om God lief te hebben en mensen lief te hebben. Laten we dit eens uitwerken.

Gemeenschap met God

Preken houden vereist gemeenschap met God. In Efeze 1:17 bidt Paulus dat de gemeente „de Geest der wijsheid en der openbaring in Zijn kennis” mag hebben. John Stott herinnert ons eraan dat Paulus’ beschrijving van het kennen van God genuanceerder is dan het gangbare Griekse begrip. Paulus schreef over een kennis die zowel rationeel als ervaringsgericht is.

Volgens het Griekse verstaan is kennis puur gebaseerd op rationaliteit. Maar in het Hebreeuwse denken omvat kennis ook liefde. Wij zijn wezens die verlangen naar wat J.H. Bavinck ”Wirbildung” noemde, het cultiveren van het ”wij”. We verlangen naar liefde die ons in een relatie trekt die het zelf overstijgt. Uiteindelijk wordt dit verlangen alleen bevredigd door de kennis van God, gebaseerd op liefde.

Mensenkennis

Preken houden vereist ook mensenkennis. Toen ik in het ambt begon, zei een oudere vriend tegen me: „Herders ruiken naar schapen.” Hij bedoelde daarmee dat de prediking van een voorganger effectiever wordt naarmate hij meer tijd doorbrengt met mensen. Een besef van hun behoeften, twijfels en ambities stuurt de toepassing van Bijbelteksten. Als je ziet hoe God in de loop der jaren in het leven van mensen heeft gewerkt, dan zal dat de raad, bemoedigingen en vermaningen verfijnen. De meest effectieve preken zijn niet enkel het gevolg van theologische vorming, maar ook van pastorale ervaring.

Zalving van God

Preken houden vereist in de derde plaats de zalving van God. Geen enkele vorm van AI, zelfs niet als die getraind is in alle theologische bibliotheken van de wereld, kan een door een voorganger voorbereide preek vervangen. Lloyd-Jones wees erop dat, ondanks al hun theologische kennis, de apostelen in het boek Handelingen ­routinematig werden beschreven als zijnde vervuld van de Heilige Geest in hun prediking. Deze zalving door de Geest moet beginnen bij de voorbereiding van de voorganger.

Goede preken worden niet geschreven door ChatGPT en vervolgens uitgesproken door een gepassioneerde prediker. Nee, voorbereiding en zalving zijn aan elkaar verbonden en vullen elkaar aan. „De juiste manier om naar de zalving door de Geest te kijken, is om haar te zien als datgene wat met de voorbereiding komt”, zo schreef Lloyd-Jones. Kan AI aan al deze eisen voldoen?

God vult geen machines

Zoals Joe Carter grondig uitlegt, imiteren AI-gedreven taalmodellen zoals ChatGPT iets wat ze nooit echt zullen bezitten: een persoonlijke ervaring van God en Zijn wereld.

Joshua Rasmussen, een filosoof van de geest, stelde dat kunstmatige intelligentie de bouwstenen mist voor gedachten en gevoelens – ze mist een geest (Engels: mind). Dus hoewel ChatGPT of Google’s LaMDA een overtuigende ­derde-persoons-uitleg van de wereld kunnen geven, zelfs op een manier zoals jij en ik die kunnen verwoorden, missen ze de eerste-persoons-ervaring dat ze deel uitmaken van de werkelijkheid die ze beschrijven. Hun ‘intelligentie’ is kunstmatig. Dat betekent: „niet in de zin van een bewust bewustzijn van intelligentie, maar eerder een functioneel soort geavanceerde programmering”.

Om deze reden missen ­AI-technologieën de belangrijkste vereiste die nodig is voor goede preken. Ze missen een geest die gevuld is met de Heilige Geest. Zoals E.M. Bounds schreef in ”Power Through Prayer”: „De Heilige Geest werkt niet via methodes, maar via mensen. Hij komt niet op machines, maar op mensen.”

Verstand verlicht

Sommigen stellen dat ChatGPT het hart mist in zijn preken, een beperking die zal verdwijnen naarmate het de menselijke emotie beter benadert. Maar dat is niet de kern van het probleem. AI zal nooit door mensen geschreven preken vervangen omdat ze een verstand mist dat God kent en door zijn Geest wordt bekrachtigd. Een verstand dat door de Heilige Geest wordt verlicht en in vuur en vlam wordt gezet, een hart dat God kent en liefheeft en een ziel die concrete kennis overbrengt aan Zijn volk.

De auteur studeerde theologie aan het New Orleans Baptist Theological Seminary en is de oprichter en voorganger van Redeemer City Church in Lafayette, Louisiana.
Bron:

thegospelcoalition.org