Nijmeegs museum herstelt diorama van koffieplantage Suriname
Valkhof Museum in Nijmegen is bijna klaar met de restauratie van een diorama (kijkkast) van koffieplantage Kerkshoven aan de Warappakreek in Suriname. Het diorama van kunstenaar Gerrit Schouten (1779 - 1839) bevond zich al meer dan honderd jaar in de collectie van het Nijmeegse museum. Maar het kwam pas enkele jaren geleden uit het depot, nadat Museum Bakkie uit Suriname had gewezen op het historische belang van het kunstobject. Museum Bakkie krijgt een replica van het kunstwerk, aldus conservator Yvette Driever van Valkhof Museum.
Beeldend kunstenaar Gerrit Schouten was bekend om zijn diorama’s. Nederlanders lieten ze graag maken om thuis te kunnen zien hoe hun bezittingen in Suriname eruitzagen. Ook terugkerende plantagehouders namen graag een diorama mee, al kostten ze toen al zo’n 500 gulden. Er zijn nog ongeveer dertig van dergelijke kijkkasten in Nederland bekend. Het Rijksmuseum toont er vijf. Ook in Suriname zijn nog enkele diorama’s te zien. De gemeente Nijmegen kreeg Plantage Kerkshoven in 1914 cadeau van een inwoner.
Het diorama uit 1823 toont de koffieplantage zoals Nederlanders dat toen graag zagen, aldus het museum. Nu kijken mensen er anders tegenaan, want op de plantage werkten ongeveer 140 slaafgemaakte mensen. Een van die mensen was Salomon de Rijp, de betovergrootvader van een medewerker van het Surinaamse Museum Bakkie. Dat museum besteedt aandacht aan deze familiegeschiedenis en kwam zo op het spoor van de kijkkast in Nijmegen. Valkhof Museum doet zelf ook onderzoek naar de achtergrond en omstandigheden op Plantage Kerkshoven. Eind 2024 gaat in Nijmegen een tentoonstelling over het bijzondere kunstobject open.