Wat zit er in de koffer?
Ligt de inpaklijst voor de vakantie al klaar? Altijd handig om bij de hand te hebben als de koffers gepakt moeten worden. Ieder jaar pakt u het lijstje er weer bij en zo weet u wat er in de koffer moet.
De ene persoon neemt veel mee, de ander wat minder. Dingen die echt nodig zijn, spullen die handig zijn, ook dingen die u misschien liever niet gebruikt, maar nodig hebt bij een ongeluk. De koffer wordt gesloten en gaat mee op reis. Als u gaat vliegen, hebt u liever niet dat de douane uw koffer ondersteboven keert, want dan komt alles boven wat u er zo zorgvuldig in gestopt had.
Zo is het ook met onze levenskoffer. Ook die koffer keren we niet graag ondersteboven. Toch hebben we iedere dag van ons leven met die bagage te maken.
Wat zit er in uw levenskoffer? Ik bedoel: wat neemt u iedere dag op uw levensweg mee? Welke bagage hebt u in de loop van de jaren verzameld? Welke dingen hebben u gevormd tot wie u nu bent? Veel mensen vinden het niet nodig, of misschien te confronterend, om in die levenskoffer te kijken. Misschien zegt u ook wel: „moet dat nu, dat wroeten in het verleden? Wat geweest is, is voorbij.” Nee, stop, sta even stil. Om het heden te begrijpen, moeten we het verleden kennen. Dat geldt zeker hier. Als we terugkijken naar wat ons gevormd heeft, kunnen we het heden vaak beter begrijpen. Als u nooit gestimuleerd bent om zelf keuzes te maken, kan het nu moeilijk zijn als u een andere baan overweegt.
Met het oog op de toekomst is het juist nuttig om die koffer eens te openen. Er komen verschillende stukken tevoorschijn. Zo kunnen er sterke en zwakke kanten herkend worden. We ontdekken in die koffer mooie kanten van onszelf, maar ook valkuilen. Herinneringen aan onze thuissituatie, de omgeving waar we opgroeiden en alles wat daar is gebeurd. Hebben we gezien dat onze ouders een goed huwelijk hadden? Of hebben we juist te maken gehad met nare ervaringen in ons gezin? Groeiden we op in een seculiere omgeving, of hadden we godvrezende mensen om ons heen? Werd er gewerkt aan een gezond zelfbeeld, of hebben we minderwaardigheidsgevoelens opgedaan? Ervaarden we de kerkelijke gemeente als een warme, veilige plaats of voelden we ons eenzaam?
Er kunnen moeilijke dingen geweest zijn, die toch waardevol zijn. Denk aan die jongen die thuis vaak de klussen moest doen, omdat zijn vader dit lichamelijk niet kon. Toen hij later een eigen huisje kocht, had hij er veel profijt van dat hij zoveel ervaring had opgedaan met klussen. Welke bagage geven wij mee aan onze kinderen? Is dat positief of negatief?
Als we eens in de koffer van een ander mogen kijken, vinden we daar misschien dingen die we niet verwacht hadden. Koffers kunnen zo goed afgesloten zijn. Toch zullen we reacties van de ander beter begrijpen als we weten wat er in zijn of haar koffer zit. Vaak stemt het ons milder als we weten wat de ander meesleept. In ieders levenskoffer zit verschillende bagage. De één heeft meer negatieve bagage, een ander meer positief. Het gaat om de vraag in hoeverre die gebeurtenissen uit het verleden het heden beïnvloeden. Dan gaat het niet om de feiten, maar om hoe je er persoonlijk mee omgaat. We zaten met onze broer of zus misschien in dezelfde omstandigheden, maar de beleving is verschillend. Ons doen en laten hoeft niet geregeerd te worden door de moeilijke gebeurtenissen die gepasseerd zijn. We kunnen leren op een volwassen manier om te gaan met de beschadigde emoties uit het verleden. Juist dan nemen we onze verantwoordelijkheid. De koffer bepaalt niet de reis, hij gaat met ons mee.
De auteur is preventiemedewerker bij Stichting De Vluchtheuvel.
