Aanpak piekbelasting stikstof van start
Een belangrijk onderdeel om het stikstofprobleem op te lossen, de aanpak van zogeheten piekbelasting, is deze maandag van start gegaan. Vrijwilligheid staat centraal.
Boeren kunnen via het invullen van een rekentool, te vinden op de website aanpakpiekbelasting.nl, zien of ze onder de definitie van piekbelaster vallen. Dat is het geval als binnen 25 kilometer rond het bedrijf minstens 2500 mol stikstofneerslag per jaar terechtkomt op stikstofgevoelig en overbelast Natura 2000-oppervlak. Dit geldt voor circa 3000 bedrijven. Volgens een indicatie bevindt zo’n 60 procent van de piekbelasters zich in Gelderland.
Het heeft geen directe gevolgen voor agrariërs als zij piekbelaster blijken te zijn. Minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) benadrukt in een brief aan de Tweede Kamer dat deelname aan regelingen binnen de aanpak piekbelasting vrijwillig is.
Eén van de opties is de uitkoopregeling Lbv-plus. Daarmee kunnen boeren maximaal 120 procent van het verlies aan productiecapaciteit vergoed krijgen, net als 100 procent van het verlies aan productierechten en sloopkosten. Een ondernemer die van deze regeling gebruikmaakt, mag hetzelfde soort bedrijf niet opnieuw starten, ook niet in een ander EU-land. Inschrijven voor de Lbv-plusregeling kan vanaf 3 juli tot begin april 2024. Van der Wal schrijft dat er geen beter bod komt dan de Lbv-plus.
De minister wil voor piekbelasters die willen blijven eind dit jaar een verplaatsingsregeling publiceren. Die moet echter wel eerst worden goedgekeurd door de Europese Commissie.
Een andere optie voor boeren die niet willen stoppen, is innovatie. De kosten van stalsystemen en technieken die de stikstofuitstoot beperken kunnen tot maximaal 80 procent worden vergoed. Ook extensiveren (het verlagen van het aantal stuks vee per hectare) en omschakelen (bijvoorbeeld naar biologische landbouw) behoren tot de mogelijkheden.
Niet alle regelingen zijn nu al beschikbaar. In de periode eind 2023 tot april 2024 moeten alle opties tegelijk openstaan.
Boeren die kiezen voor uitkoop, mogen daarna –met een andere activiteit– nog maximaal 15 procent van de vergunde stikstofruimte uitstoten. Voor blijvende boeren is het echter „in lang niet alle gevallen praktisch mogelijk” om tot een reductie van 85 procent te komen, aldus de minister. Als een boer met een plan komt dat dit percentage niet haalt, bepaalt de provincie of dat voorstel wel of niet onder de aanpak piekbelasting mag meedoen.
Zaakbegeleider
Voor boeren met vragen zit er een belteam klaar. Ook biedt de overheid de mogelijkheid om kosteloos een zaakbegeleider langs te laten komen. „De gesprekken die deze vaste contactpersonen met ondernemers voeren, zijn verkennend en vrijwillig van aard. De wensen en vragen van de ondernemer zijn leidend”, schrijft Van der Wal.
Behalve de Lbv-plus opent er op 3 juli nog een uitkoopregeling: de gewone Lbv. Daarvoor geldt geen landelijke drempelwaarde. Rond ieder overbelast Natura 2000-gebied kan de ongeveer 10 procent bedrijven die voor de meeste stikstofneerslag op dat gebied zorgen, deelnemen.
Land- en tuinbouworganisatie LTO vindt dat stikstofminister Christianne van der Wal „een goede stap” zet met haar piekbelastingsaanpak. Agractie vindt het jammer dat niet alle regelingen voor boeren tegelijk zijn opengesteld.
