Eigenaren van Chinees-Indische restaurants in de stad Atlanta sluiten tegenwoordig hun zaak een uur eerder. „Dan kan het personeel tenminste nog voor het middernachtelijk uur thuis zijn”, vertelt de eigenaar van restaurant Chai Peking. Volgens hem was dit vijf jaar geleden absoluut niet nodig. „Er is echt iets veranderd.”

Dat blijkt ook uit het laatste veiligheidsrapport van de FBI. Dat spreekt van een toename van het aantal anti-Aziatische incidenten. In 2021, het laatste jaar waarover gegevens beschikbaar zijn, was die groei 149 procent vergeleken met het jaar daarvoor. In veruit de meeste gevallen gaat het om belediging en discriminatie; in beperkte mate om echte geweldsincidenten.

Kwaadwillige actie

Ongeveer 5 procent van de Amerikanen is van Aziatische komaf. Daarvan vormen de Chinezen de grootste groep, in totaal zo’n 4 miljoen. Juist die groep is de laatste jaren het mikpunt van afkeer – en soms van agressie. Mensen uit Japan, India, Thailand en andere landen worden doorgaans met rust gelaten, zo blijkt uit het rapport van de FBI.

„De oorzaken voor die toenemende anti-Chinese gevoelen hebben te maken met de pandemie, de Chinese brutaliteit op gebied van spionage en de geopolitieke ontwikkelingen” zegt geschiedenisleraar Bill Ying uit Atlanta, zoon van een Aziatische vader en een Ierse moeder.

„De coronapandemie is volgens rechtse media het resultaat van een kwaadwillige actie van de Chinezen”, stelt Ying. „Die zouden het coronavirus hebben ontwikkeld met het doel de wereldbevolking te verzwakken. President Donald Trump sprak daarom bij herhaling over het Chinese virus. Dat zaad van verdachtmaking heeft wortel geschoten en mensen aangezet tot afkeer.”

Daarnaast wijst Ying op de frequente berichten over spionageactiviteiten van de Chinezen. „Zij komen naar het Westen om daar wetenschappelijke informatie en bedrijfsgeheimen te kapen. We weten dat dit op grote schaal gebeurt. Heel gemakkelijk leidt dat ertoe dat een Chinees door zijn omgeving als verdachte wordt gezien”, zegt Ying. „En natuurlijk, je kunt dat ook niet van zijn gezicht aflezen.”

Een derde factor is de groeiende spanning tussen China en de VS. „De agressieve internationale politiek van Peking wordt soms de Chinezen die in de VS wonen aangerekend. Geregeld wordt gesuggereerd dat ze hier wonen als luistervinken van Peking. Terwijl de ironie is dat veel Chinezen naar Amerika emigreerden om de druk van de communisten en hun handlangers te ontvluchten”, aldus Ying.

Dat gold zeker voor de bijna tachtigjarige Fred Lee, ondernemer en ouderling van de Atlanta Chinese Christian Church in John’s Creek een voorstad van de hoofdstad van de staat Georgia. Lee kwam in 1966 met zijn ouders vanuit China naar Amerika. „Mijn vader en moeder waren christen”, zegt Lee. „Pa was naast zijn dagelijks werk voorganger van een kleine gemeente. Via een smokkelroute zijn we als gezin het land uit gekomen. Heel bijzonder. Nog steeds ben ik dankbaar dat we hier in Amerika een plaats hebben gekregen.”

Haatmails

Maar Lee ziet de sfeer in zijn nieuwe vaderland de laatste jaren wel veranderen. Als voorbeelden noemt hij vernielingen bij winkels en bedrijven van Chinezen, haatmails, en het uitsluiten van mensen van Chinese afkomst. „Het meest trieste is dat jonge kinderen door leeftijdsgenoten worden nageroepen en gediscrimineerd. De angst bij Chinese jonge kinderen groeit. Zij voelen zich afgewezen en bedreigd. Terwijl hun grootouders vaak al hier zijn geboren.”

Jarenlang leidde Lee zelf een rustig leven. Zakelijk ging het hem goed. En ook op kerkelijk terrein wist hij, conservatief baptist, een veilige en vertrouwde plek te vinden. In Atlanta was er bij zijn komst al een Chinese gemeente. Door de groei van de Chinese gemeenschap in de stad kwam er tegen het einde van de vorige eeuw behoefte aan meer vergaderplaatsen.

In 2000 begon Lee met twee vrienden samenkomsten te houden in de noordelijke voorstad John Creek. Inmiddels is dat uitgegroeid tot een groot kerkelijk centrum. De gemeente, waar Lee nu al jaren ouderling is, heeft een conservatieve signatuur. „De Bijbel is voor ons het foutloze, gezaghebbende Woord van God. En alleen het verzoenend bloed van Jezus Christus reinigt van de zonde”, zegt de gepensioneerde ondernemer met overtuiging.

„Hier aan de rand van een welgestelde wijk hebben we slechts incidenteel te maken met vandalisme dat uit racisme voortkomt. Maar soms doet het zich voor. Nog niet zo lang geleden is een muur van onze kerk beklad met daarop woorden als ”Spionnennest” en ”Verraders”.

Bizar

Volgens Lee doen juist dergelijke woorden extra pijn. „Het is natuurlijk bizar als je beschuldigd wordt van spionage en verraad, terwijl je zelf altijd op je hoede moet zijn voor mensen die door Peking op ons af worden gestuurd.” Lee zegt „zeker te weten” dat er onder de zondagse kerkgangers ook verklikkers zitten.

Op de vraag hoe de kerkenraad daarmee omgaat, verschijnt er een flauwe glimlach op zijn gezicht. „We weten dat ze in de kerk zitten. We vermoeden ook wel wie het zijn. Maar we doen niets, zolang we geen keiharde bewijzen hebben dat ze vals spel spelen. En we hopen en bidden of God hun hart wil raken zodat ze zich bekeren van hun boze weg.”

Dat gebed is er volgens Lee ook voor de Amerikanen die het op de Chinezen hebben gemunt. „Jezus zegt dat we voor onze vijanden moeten bidden. Dat doen we wekelijks, heel concreet. Als een prediker dat vergeet, spreken we hem daar na de dienst direct op aan. Ook hier geldt dat het gebed veel kan bereiken en dat een zacht woord de boosheid kan afkeren.”

Waar Lee wel moeite mee heeft, is de opstelling van politici. „Ik weet echt niet meer bij wie van hen ik me moet voegen. Biden zegt te willen optreden tegen discriminatie. Ik wil hem geloven. Maar als ik kijk naar zijn ethische agenda, dan heb ik grote bezwaren tegen hem. Trump is op het punt van huwelijk, seksualiteit en gezin een man die ik kan waarderen. Maar bij zijn racisme –ook tegen onze Chinese minderheid– voel ik me onveilig. Ja, het is waar: we blijven ontheemden.”