Deze drie jongeren dragen hun steentje bij aan 4 meiherdenking; „Gedicht moet goed op toon en niet te snel”
„Kwart van jongeren twijfelt aan Holocaust”, zo kopte menige krant begin dit jaar. Hoewel het onderzoek later bekritiseerd werd, blijft de conclusie wel overeind: de kennis van de jonge generatie over de Tweede Wereldoorlog neemt af. Deze drie jongeren zien het belang van herdenken wel in en dragen elk hun steentje bij aan een 4 meiplechtigheid.
Juliët leest prijswinnend gedicht voor bij plechtigheid in Boskoop
Groep 7 van de Eben-Haëzerschool in Boskoop kreeg van hun meester de opdracht om te dichten over oorlog, vrijheid en herdenken. Het gedicht van Juliët den Hoed (11) werd door haar leeftijdsgenoten verkozen tot beste van de klas. Donderdagavond draagt ze het gedicht voor bij de dodenherdenking in het dorp.
Juliët vindt het best spannend om haar gedicht bij de plechtigheid voor te lezen, maar heeft er vertrouwen in dat het goed komt. „Ik heb al erg vaak geoefend en ken de tekst uit mijn hoofd”, vertelt ze. „Het is vooral belangrijk dat ik niet te snel praat. En het moet natuurlijk goed op toon.”
De 11-jarige is van mening dat 4 mei een belangrijke dag is, omdat er dan „herdacht wordt dat er mensen zijn die voor ons land hebben gestreden”. Zelf heeft ze ook familieleden die de oorlog meemaakten. De opa van haar moeder vocht in de slag om de Grebbeberg in Rhenen. In die strijd kwamen verschillende vrienden van hem om het leven. Ook haar eigen opa en oma maakten de oorlog mee. „Vooral de armoede tijdens de oorlog kunnen ze zich goed herinneren. Maar ze praten er niet zo vaak over.”
Dat militairen tijdens de Tweede Wereldoorlog vochten voor de vrijheid van Nederland, vindt Juliët erg dapper. „Er kwamen in die tijd zoveel onschuldige mensen om het leven die helemaal niets verkeerd deden, bijvoorbeeld de miljoenen Joden. Het is goed om daar elk jaar bij stil te staan.”
Door te dichten heeft ze zich meer verdiept in de oorlog. Dat steeds meer jongeren minder goed op de hoogte zijn van wat er precies gebeurde tijdens de periode 1940-1945, vindt ze jammer. „Het is belangrijk om te weten wat er in ons land gebeurde in die tijd.”
Hanneke vertelt verhaal tijdens herdenking op Ereveld Loenen
Op Nationaal Ereveld Loenen vond de herdenking van oorlogsslachtoffers al in de middag plaats. Hanneke Wolff van Wülfing (16) uit Terwolde vertelde tijdens de plechtigheid het verhaal ”De Vlucht uit Breda”. De tekst werd vooraf opgenomen op de begraafplaats en tijdens de herdenking via een video getoond.
Het was mooi om mee te werken aan de plechtigheid, vertelt Hanneke. „Jaarlijks helpen er jongeren mee aan de herdenking. Sommigen geven kransen aan, anderen spelen in het jeugdorkest en ik mocht samen met leeftijdsgenoot Safa Raouf een oorlogsverhaal vertellen.”
De Vlucht uit Breda is volgens Hanneke een aangrijpende episode geschiedenis. „In 1940 dreigde Breda in de vuurlinie terecht te komen. De burgemeester evacueerde de inwoners van de stad daarom uit voorzorg.” Meer dan 50.000 Bredanaars sloegen op de vlucht en kwamen terecht in onder meer België en Frankrijk. Tijdens die vlucht kwamen ruim honderd mensen om het leven. Later bleek de evacuatie onnodig te zijn geweest. „De stad was volledig gespaard gebleven. Echt heftig.”
De Tweede Wereldoorlog is door het verhaal voor haar een stukje dichterbij gekomen. „Jongeren moeten weten wat er gebeurd is tijdens die oorlog, ook al is het lang geleden.” Zelf zou ze op school wel meer onderwijs willen over de periode 1940-1945. „Ik had geschiedenis tot en met de derde klas in mijn vakkenpakket, maar over de Tweede Wereldoorlog ging het nauwelijks. Dat vind ik jammer.”
Ze vindt de 4 meiherdenking een goede gewoonte. „Het is belangrijk om bij het geleden leed stil te staan. Op deze manier kunnen we ons respect tonen aan de nabestaanden van slachtoffers van welke oorlog dan ook.”
Tom zorgt ervoor dat herdenking Grebbeberg rustig verloopt
Korporaal Tom van Tuinen (21) zorgt er als plaatsvervangend groepscommandant voor dat de herdenking op de Grebbeberg op een veilige en rustige manier verloopt. „Denk aan de incidenten met de Damschreeuwer tijdens dodenherdenking en de gooier van de waxinelichthouder tijdens Prinsjesdag. De kans is klein dat zoiets gebeurt op de Grebbeberg, maar je moet op alles voorbereid zijn.”
Tom vindt het belangrijk om jaarlijks de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog te herdenken. „De soldaten die destijds stierven, stonden voor dezelfde waarden waar ik als militair nu nog steeds voor sta. Ze brachten het hoogste offer voor hun land. Het is de moeite waard om daarbij stil te staan.”
De 4 meiherdenking associeert hij vooral met de Tweede Wereldoorlog. Dat komt door zijn overgrootvader die –door zijn bestuurlijke functie in een kerk– tijdens de oorlog gegijzeld is geweest in Zeeland. „Maar ik snap de wens vanuit de samenleving om het herdenken breder te trekken. Bij mij op school kwamen de veteranen nog langs die hadden gevochten in 1940. Die zijn er nu nauwelijks meer.”
Dat er nu oorlog in Europa is, maakt herdenken volgens Tom –die zelf ook op uitzending gestuurd kan worden– actueler dan ooit. „Veiligheid is nu veel minder zeker dan een paar jaar geleden. De manier van denken van zowel burgers als militairen is daardoor veranderd.”
Maakt de komst van prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven –die de herdenking op de Grebbeberg elk jaar bijwonen– zijn werk uitdagender? „Daar gaan wij niet over”, vertelt Tom. „Hun bewaking wordt geregeld door de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging. Die trekt meestal zijn eigen plan.”
