Teruggekeerde Syriëgangers kosten overheid miljoenen
De repatriëring, vervolging en toezicht op naar Nederland teruggekeerde Syriëgangers kost de overheid vele miljoenen. Maar het is niet duidelijk hoeveel precies, valt op te maken uit een Kamerbrief van de ministers Dilan Yeşilgöz en Franc Weerwind van Justitie en Veiligheid. Dat komt vanwege de vertrouwelijkheid op onderdelen zoals de repatriëring en berechting, maar ook omdat de kosten verschillen per individu en volgens hun niet goed te vergelijken zijn.
De ministers geven wel inzicht in de kosten voor de opvang, observatie en hulp aan de kinderen van de teruggekeerde uitreizigers. Die bedragen tot nu toe 6,5 miljoen euro. Het gaat om 39 kinderen sinds de eerste repatriëring in 2020. De minderjarige kinderen komen in een speciaal traject, om ze te begeleiden en helpen na vaak traumatische ervaringen.
Doel is dat de kinderen na terugkeer „veilig, gezond en vrij van extremistische invloeden opgroeien”, schrijven de bewindslieden. De kinderen worden onder meer door het Landelijk Adviesteam minderjarige Terugkeerders (LAT) onderzocht op trauma, hechting en ideologie. Per kind kost dat 8000 euro. Daarnaast is er een team voor de jeugdbescherming die speciaal op deze kinderen is gericht en bemoeit ook de Raad voor de Kinderbescherming zich ermee.
Voor volwassenen gaat het om vele miljoenen: alleen al voor de persoonsgerichte monitoring na het uitzitten van de celstraf is 7 miljoen euro per jaar beschikbaar via een potje Versterkingsgelden. Ook een verblijf op de terroristenafdeling, zoals in Vught, is met 635 euro per dag duurder dan een gewone cel. Dat komt omdat er meer personeel nodig is. Datzelfde geldt voor de reclassering, omdat er bij veroordeelde uitreizigers twee toezichthouders zijn in plaats van één zoals gebruikelijk is.
De ministers benadrukken dat het kabinet nog steeds als uitgangspunt heeft om de uitreizigers in de regio te laten berechten. Maar dit is niet mogelijk. Tegelijk wil het kabinet voorkomen dat een strafzaak wordt afgeblazen als de betrokkene niet tijdig voor de rechter in Nederland wordt gebracht. Dat zou betekenen dat ze uiteindelijk straffeloos kunnen terugkeren. De kosten die worden gemaakt voor teruggekeerde Syriëgangers en hun kinderen wegen volgens de ministers op tegen de onveiligheid, risico’s en het gevaar dat zou ontstaan.