In een brief aan de Tweede Kamer schrijft de bewindsman dat hij in de loop van dit jaar met de Tweede Kamer en met het onderwijsveld in debat gaat over een nieuw financieringssysteem.

Begin volgend jaar zal Wiersma een pakket maatregelen presenteren met daarin zijn vernieuwingsvoorstellen. Die hebben overigens niet alleen betrekking op de geldstromen, maar ook op medezeggenschap en arbeidsvoorwaardenvorming.

Op dit moment krijgen de scholen een pot geld vanuit Den Haag waarvan de hoogte grotendeels is gebaseerd op het aantal leerlingen dat een school heeft. Scholen kunnen dat bedrag naar eigen inzicht besteden. Deze zogenoemde lumpsumbekostiging zet volgens de minister de overheid te veel op afstand.

Wiersma wil een „fundamentele herijking van het besturingsmodel”, zo schrijft hij aan de Tweede Kamer. Nu is er naar zijn mening sprake van „een afstandelijke overheid”; de bewindsman streeft naar „een betrokken overheid”.

De minister spreekt over een herbezinning op de deregulering die in gang werd gezet in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Dat gebeurde overigens onder leiding van toenmalig minister Loek Hermans, die net als Wiersma lid is van de VVD.

Eigen belang

Wiersma denkt dat alleen de centrale overheid goed onderwijs kan waarborgen en voor kansengelijkheid kan zorgen. Schoolbesturen en scholen kijken volgens de bewindsman te veel naar hun eigen belang.

Wiersma legt in zijn brief een relatie tussen de afstandelijke rol van de overheid en de toenemende kansenongelijkheid, het lerarentekort en slechtere leerprestaties.

Wiersma pleit daarom ook voor duidelijke leerdoelen voor scholen. De inspectie moet ook vaker controleren of scholen daaraan voldoen.

In het achterliggende jaar heeft Wiersma ook al stappen gezet naar meer landelijke sturing. Zo zijn er basisteams actief die scholen hulp geven bij het verbeteren van basisvaardigheden als lezen, schrijven en rekenen. Ook bij de aanpak van het lerarentekort wil Wiersma meer grip.