Het mediabedrijf betaalt 787,5 miljoen dollar vanwege het verspreiden van laster na de presidentsverkiezingen van 2020. De overeenkomst is een uitkomst voor Fox News. Wanneer het proces zou zijn doorgegaan, zou dat volgens commentatoren „wis en zeker zeer ontluisterend” zijn geweest voor de meest bekeken zender van Amerika. Dan had het bedrijf tot in detail moeten uitleggen wat er rond de verkiezingen intern was gebeurd.

De klacht van Dominion is dat Fox News vlak na de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2020 willens en wetens leugens verspreidde. De zender berichtte onder meer dat stemmachines van Dominion waren gebruikt voor verkiezingsfraude. Zo zou een stem op de zittende Amerikaanse president Donald Trump bij sommige stemmachines zijn „omgezet” in een stem op zijn Democratische uitdager Joe Biden.

Om die reden eiste de fabrikant van stemmachines in eerste instantie een schadevergoeding van 1,6 miljard dollar (bijna 1,5 miljard euro) vanwege laster. De berichtgeving van Fox News, dat zich doorgaans pro-Trump opstelde, zou de verkoop van Dominion hebben beïnvloed. Zeker in Republikeinse staten en steden zou de negatieve berichtgeving aantoonbaar hebben geleid tot minder vraag naar de stemmachines. „Leugens hebben grote gevolgen”, betoogde Dominion.

Gekke dromen

Centrale vraag in het proces, dat dinsdag zou starten, was of Fox News de leugens welbewust verspreidde of dat ter goeder trouw deed. Het was aan Dominion om te bewijzen dat de zender welbewust de waarheid geweld had aangedaan.

Dat Fox dinsdag bereid bleek veel geld op tafel te leggen, lijkt een impliciete erkenning dat het bedrijf fout zat. Een woordvoerder van de omroep zei dinsdag bovendien dat Fox „de uitspraken van de rechtbank waarin wordt vastgesteld dat bepaalde beweringen die zijn gedaan over Dominion onjuist zijn, erkent.” Opvallend is wel dat de omroep deze erkenning niet publiceerde op de eigen website.

Dat er sprake was van leugens en laster had het hooggerechtshof van de staat Delaware eind maart al vastgesteld na het beoordelen van honderden interne notities, e-mails en verslagen van telefoongesprekken. Het bedrijf Dominion had die stukken via de rechter opgeëist en openbaar gemaakt.

Het beeld dat uit die interne communicatie ontstaat, is onthutsend. Ondanks het feit dat medewerkers van de omroep er zelf van overtuigd waren dat berichten over fraude met de stemcomputer „pertinente onzin” waren, hielden ze wekenlang vol dat er bij de verkiezingen sprake was van „ernstige onregelmatigheden.”

De bron van dit fake-verhaal was Sidney Powell, jurist, voormalig openbaar aanklager en adviseur van Trump. Zij meldde zich enkele dagen na de presidentsverkiezingen met de mededeling dat er op grote schaal is gesjoemeld met de stemcomputers. Enkele malen was zij te gast bij Fox News om haar beweringen toe te lichten. Drie procent van de stemmen op Trump zouden volgens Powell door de stemcomputers van Dominion worden omgezet in een stem voor Biden.

Als Fox-presentatrice Maria Bartiromo haar vraagt hoe ze dat weet, antwoordt ze: „Sinds ik een klein meisje ben, heb ik de gekste dromen.” Tijdens een interview enkele dagen later met Fox News-presentatrice Laura Ingraham zegt Powell te beschikken over „aantoonbaar statistisch, mathematisch en digitaal bewijs dat honderdduizenden stemmen herhaaldelijk in de computersystemen zijn ingevoerd.”

Kijkcijfers

De omroep zendt in de weken na de verkiezingen vergelijkbare beweringen uit van Rudy Giuliani, de advocaat van Trump. Kijkers van Fox News wordt ook verteld dat het Amerikaans-Canadese bedrijf Dominion is opgericht in Venezuela met Cubaans geld om daar Hugo Chavez aan de macht te helpen. Enig bewijs ervoor komt niet op tafel. Hetzelfde geldt voor de bewering dat er een „links achterdeurtje in het algoritme zit”.

Interne mails tonen aan dat vooraanstaande medewerkers vanaf het begin niets geloofden van de beweringen van Powell en andere verdedigers van de fraudetheorie. Redacteur Alex Pfeiffer schrijft in een email: „Ik geloof niet dat er bewijs is dat fraude de uitslag heeft bepaald.” Presentatrice Laura Ingraham stelt: „Geen serieuze advocaat kan geloven wat zij beweert.” En ook de meest populaire Fox-presentator, Tucker Carlson is scherp. „Sydney Powell liegt”, mailt hij.

Desondanks zendt Fox News de verhalen over fraude met de stemmachines zonder enig kritisch commentaar uit. Een belangrijke overweging daarbij is dat de kijkers in opstand dreigen te komen als Fox de visie van Trump en zijn adviseurs in twijfel trekt. Zij verwachten dat de omroep zich aan de kant van hun held Trump opstelt en de anti-Bidenretoriek voortzet.

Nog een zaak

De binnenshuis kritische presentatrice Maria Bartimoro zegt in een uitzending op 17 november 2020: „Met de Democraten aan de macht, als zij de baas zijn over de stemmachines, zullen we nooit meer een Republikein in het Witte Huis zien.” Fox News-verslaggever Bill Samson concludeert in een mail aan een collega: „Het is opmerkelijk hoe wankele kijkcijfers goede journalisten aanzetten tot slechte dingen.”

Nu onomstotelijk vaststaat dat Fox News actief en tegen beter weten in leugens heeft verspreid, verdedigt het bedrijf zich met het argument „slechts meningen” te hebben uitgezonden. Mag dat wel of mag dat niet? Het antwoord op die vraag blijft uit nu Fox News een schikking heeft getroffen.

De zender is volgens The New York Times nog niet af van de beschuldigingen van laster. Fox News wordt ook door Smartmatic, een partij die betrokken is bij stemtechnologie, geconfronteerd met een lasterzaak. Dat bedrijf eist een schadevergoeding van 2,7 miljard.