Toen dr. Ruitenberg in 2005 begon als bestuurder van De Schutse in Kesteren, woonden er zo’n 65 cliënten, inmiddels zijn dat er meer dan 200. Onder zijn leiding ontving de reformatorische instelling in 2009 voor het eerst een kwaliteitskeurmerk voor de zorg.

Bij al die ontwikkelingen voelde hij de nood van reformatorische ouders met een gehandicapt kind, vertelt Ruitenberg, die het stokje recent overdroeg aan Kommer den Uil.

Waar bestaat die nood uit?

„Iemand met een beperking die niet meer thuis kan wonen, is afhankelijk van de zorginstelling waar hij verblijft. Daarom is het heel belangrijk dat de instelling past bij de eigen identiteit. En in reguliere instellingen zijn er tal van zaken die afwijken van wat er in een reformatorisch gezin gebeurt. Zo staat de televisie er vaak hele dagen aan, wordt er niet uit de Bijbel gelezen en niet gebeden. Of de hele groep gaat op zondag naar het strand, terwijl één bewoner dat van huis uit niet gewend is.”

Advocaat Bart Bouter vroeg zich vorig jaar in het Reformatorisch Dagblad af of reformatorische zorginstellingen er goed aan doen de rokkeneis voor vrouwen strikt te handhaven, mede met het oog op het personeelstekort. Hoe kijkt u hier tegenaan?

„Als het moeten dragen van een rok op het werk voor een vrouw echt een struikelblok is, dan geloof ik niet dat zo iemand de reformatorische beginselen onderschrijft. We hebben ook wel personeel dat thuis een broek draagt, maar denkt: ik werk nu eenmaal bij De Schutse, en daar horen kledingregels bij, dus daar voeg ik me naar. Dus ik denk niet dat die rok voor veel vrouwen die graag de gehandicaptenzorg in willen, echt een issue is.

Daarnaast zou ik het ook niet verstandig vinden als we op dit punt zouden verwateren, want De Schutse is opgericht om cliënten in een reformatorische omgeving op te vangen. En daar hoort ook het dragen van een rok voor vrouwen bij. Vergelijk het met een marktkoopman die bekend staat om zijn rode appels. Dan moet hij er niet ineens gele of groene tussen gaan leggen.”

Wat is u bijgebleven van de coronatijd?

„Bij De Schutse zijn er gelukkig niet veel mensen overleden aan corona. Wel heeft de pandemie natuurlijk enorm veel impact gehad, zowel voor bewoners als voor begeleiders. Wat mij heeft getroffen, is de betrokkenheid van de medewerkers op de cliënten. Ook als er besmettingen waren op een woongroep, kwamen de begeleiders werken.”

Wat was een hoogtepunt in uw tijd bij De Schutse?

„Ik ben heel blij met de nieuwe begeleidingsmethode voor mensen met wat we noemen moeilijk verstaanbaar gedrag. Dit model, dat we samen met Adullam ontwikkelden, helpt zorgverleners om in een vroeg stadium te herkennen dat een cliënt ergens mee zit en daarop in te spelen.”

Wat veranderde er in de praktijk door deze methodiek?

„Toen ik net rondliep op De Schutse, zag ik soms meerdere keren per dag hoe een cliënt ontzettend kwaad werd en zijn agressie op een medewerker richtte. In zo’n situatie kwamen er dan drie of vier collega’s aanrennen om diegene in bedwang te houden. Zoiets is heel verdrietig. Voor de hulpverleners, want die zijn soms ronduit bang, maar ook voor de gehandicapte, want die wordt niet begrepen en daardoor krijgt hij een uitbarsting.

Ik zeg niet dat er nu nooit meer zulk soort escalaties voorkomen, maar wel veel minder dan voorheen. Dat komt omdat de begeleiders iemand nu sneller naar een rustige plek brengen, zonder prikkels.”

Wat geeft u uw opvolger, Kommer den Uil, mee?

„Dat de organisatie geen doel op zich is, maar een middel. Dat vind ik heel belangrijk. Ook raad ik hem aan om medewerkers de ruimte te geven om zichzelf te ontwikkelen. Laat mensen gerust fouten maken, daar leren ze van.”

Wat gaat u doen met de tijd die vrijkomt?

„Het is niet zo dat ik in een zwart gat val. Ik ben Statenlid voor de SGP in Gelderland, die taak neemt al een halve werkweek in beslag. Verder ben ik diaken in de gereformeerde gemeente in Nederland in Opheusden. Mijn vrouw vindt het fijn dat ik straks wat meer uurtjes thuis ben.”

Wat gaat u missen?

„De sociale contacten met collega’s ga ik echt missen. En ook het dragen van eindverantwoordelijkheid. Ik stond al heel vaak naast mensen die met pensioen gingen, maar ik heb nooit bedacht hoeveel dat moment voor hen betekende. Daar krijg ik nu toch wat meer oog voor. Je stapt met één been uit de maatschappij, en dat is best lastig.”