Jan Hoedeman is al tientallen jaren koningshuisverslaggever en maakt nu in een boek de balans op. Interessant voor zijn collega’s, die een deel van de gebeurtenissen van nabij meemaakten. Maar eigenlijk boeiend voor elke onderdaan van het Koninkrijk der Nederlanden. Waarin verschilt de koning van zijn moeder? Wat zijn hun sterke en zwakke kanten? En hoe staat de monarchie er momenteel voor?

Het koningspaar werkt hard, is vaak op pad, leeft met veel mensen mee. En dat terwijl media en volk kritisch meekijken. Ook prinses Amalia stelt zich positief op, maar ervaart de schaduwkanten van haar positie aan den lijve nu ze vanwege bedreigingen nauwelijks kan deelnemen aan het studentenleven. Die situatie is in dit boek niet meer verwerkt; Hoedeman richt de schijnwerper op haar vader.

De positie van de monarchie was zo goed als onomstreden in de eerste zeven jaar van Willem-Alexanders koningschap, constateert de journalist. De corona-incidenten –onvoldoende afstand houden, tijdens een lockdown op vliegvakantie gaan en te veel gasten uitnodigen voor Amalia’s verjaardag– deden er geen goed aan, en ‘jetsetgedrag’ –vakantievilla, speedboot– evenmin. Hoedeman noemt de politieke antenne van de koning als factor, maar ook de te nonchalante houding van premier Rutte en het feit dat de adviseurs van de koning wellicht te weinig aan de bel trekken.

Van koningin Beatrix wordt weleens gezegd dat ze de neiging had de politiek te willen beïnvloeden. Bij haar oudste zoon is de ”achilleshiel” dat hij een bepaalde privéruimte voor zichzelf wil reserveren, terwijl de gedragingen van een koning nu eenmaal altijd onder een vergrootglas liggen. „Als er ophef komt rond de koning, is dat zelden omdat hij zijn rol niet goed vervult. Maar altijd omdat hij touwtrekt om meer privéruimte naast zijn positie als kroonprins en later het koningschap.”

Na vijf jaar op de troon kreeg Willem-Alexander veel lof. Nog weer vijf jaar later zou hij zich de populariteitscijfers meer moeten aantrekken dan hij zegt te doen, vindt Hoedeman.

De journalist –21 jaar actief voor de Volkskrant, sinds 2015 voor het Algemeen Dagblad– geeft een boeiend kijkje achter de schermen. De uitgever kondigde het boek aan met de vraag ”Hebben we over 10 jaar nog een koning?” Die vraag is gemakkelijk te beantwoorden; de monarchie als eeuwenoud instituut gaat zomaar niet omver. Wat niet wegneemt dat de forse daling in de populariteitscijfers aan het denken zou moeten zetten. Soms zijn ongelukkige incidenten gemakkelijk te voorkomen.

Boekgegevens

De achilleshiel van de koning. Monarchie onder druk, Jan Hoedeman; uitg. Atlas; 184 blz.; € 19,99