Vanbinnen was het schuurtje een beetje spelonkerig. Het was van hout gebouwd, want het hoefde er vast niet lang te staan. Het was ook maar een noodlokaal. Het schuurtjesvolk was vanwege de nood der tijden vooralsnog buiten de vaderlandse kerk geraakt, maar ooit zou het weer naar die kerk terugkeren. Op zondag lazen stemmige bestuursleden onder de balken van het schuurtje het overjarige koren; preken van Kohlbrugge, Ryle, Boston en Spurgeon.

Het is deze besloten wereld die tot leven wordt gewekt in het boek ”Schuurtjesvolk”. Het boek gaat over een klein dorp (Kinderdijk), een groot gezin (de familie De Vries) en over de Gereformeerde Samenkomst in Alblasserdam. De auteur, Huib de Vries (61), redacteur van de Erdee Media Groep, beschrijft in dit boek zijn herinneringen aan vroeger, de jaren zestig, zeventig van de vorige eeuw. Het gaat over de sobere gemeenschap die Kinderdijk in zijn jeugdjaren nog was, over het dorpsleven van weleer, toen kinderen nog speelden in de weilanden en salamanders en kikkerdril vingen in de sloten, tegen een achtergrond van lange rijen watermolens in het griendland. Op zondagen wandelden stemmig geklede groepjes kerkgangers op hun zondags over de dijken. „Sommigen kwamen zelfs uit Nieuw-Lekkerland. Die waren bijna een uur onderweg en liepen of ze aan de vierdaagse meededen.”

Katholiek Klarenbeek

De Vries is afkomstig van het schuurtjesvolk in Kinderdijk. Zelf is hij wat weggekropen van schuurtjes en gebouwtjes. Sinds kort woont hij in Klarenbeek, even bezijden Apeldoorn. Buiten de bebouwde kom staat een knots van rooms-katholieke kerk, maar die is al jaren buiten gebruik. Wat zoekt iemand van het schuurtjesvolk in het vanouds katholieke Klarenbeek?

De Vries, goed geïnformeerd: „Klarenbeek valt burgerlijk in tweeën uiteen. Een deel hoort bij de gemeente Voorst, dat was de rooms-katholieke kant. Een ander deel hoort bij Apeldoorn. Dat was de protestantse kant, die nog een kerkje heeft aan een landweg. Wij wonen aan de protestantse kant. Vandaag gaat helaas vrijwel niemand meer ter kerke, maar dat was in de Apeldoornse nieuwbouwwijk waar we woonden niet anders. Het aantrekkelijke van Klarenbeek vinden we dat het nog echt een gemeenschap is, waar alle mensen elkaar groeten en bereid zijn elkaar te helpen. Daarin doet het denken aan het Kinderdijk van mijn jeugd.”

De Vries zou niet graag in een refodorp wonen. „Het gezin waarin ik ben opgegroeid was bevindelijk, maar niet refo, zoals dat tegenwoordig heet. Mijn vader vond het wat farizeïstisch, dat spreken over ”wij reformatorische mensen”. In Klarenbeek voelen wij ons prima thuis.”

De Vries is gestempeld door de kleine wereld van Kinderdijk, maar vooral door zijn opvoeding. „Mijn moeder was afkomstig uit de Hervormde Kerk, mijn vader kerkte voor zijn trouwen in een evangelisatie in Lekkerkerk. Wij ontvingen in hen godvrezende ouders, ruim in de leer en nauw in het leven. Ze waren allebei ongevoelig voor geld en voor status. Ik heb van hen geleerd dat we maar voorbijgangers zijn op de wereld. Kerkverbanden waren bij ons thuis van zeer betrekkelijke betekenis. Het ging erom dat je lid werd van de gemeente van Christus, de kerk van alle eeuwen en plaatsen. Zo werd er ook naar kerkmensen gekeken. Belangrijker was of je met iemand kon spreken over God en over de geestelijke dingen, zeker als het je toekomstige levensgezel betrof. In dat opzicht was het juist een breed klimaat.”

Zondags liep de familie De Vries van Kinderdijk naar het schuurtje van de Gereformeerde Samenkomst in het naburige Alblasserdam. „Met grote groepen wandelden we over de dijk. In het begin dacht ik dat iedereen bij ons hoorde, maar dat bleek niet zo te zijn. Gaandeweg takten er allerlei mensen af. De één ging hierheen, de ander daarheen. We leden onderweg, zeg maar, ingrijpende verliezen. Want de één was van Toes, de ander van de Kerkstraat, een derde van de Grote Kerk. Wij moesten het verst.”

Het schuurtje was een noodlokaal. Geduldig en deemoedig stond het onderaan de dijk te wachten op het herstel van de vaderlandse kerk, „als God daar orde op zaken zou gaan stellen”.

Nostalgie

Het manuscript van ”Schuurtjesvolk” was dertig jaar geleden al geschreven. Maar De Vries’ moeder zei toen: „Huib, veel van die mensen over wie het gaat, leven nog. Doe me een plezier en geef het pas uit als ik er niet meer ben.” En zo is het ook gebeurd. Moeder Annigje de Vries-Maasland overleed in maart 2022 in de leeftijd van 93 jaar. Nu kon het boek verschijnen.

Schreef De Vries dit boek vanuit een hang naar nostalgie? Of omdat vroeger alles beter was? „Nee, de mensen van toen waren net zo zondig als de mensen van nu. Maar in het Kinderdijk van mijn jeugdjaren was er wel veel meer beslag van Gods Woord. Dat lag zelfs op mensen die niet naar de kerk gingen. Het dorp was nog gestempeld door Gods geboden. In die zin was het leven dankzij de invloed van Gods algemene genade wel beter dan nu.”

Zie ook: Heimwee naar het schuurtje

Boekgegevens

”Schuurtjesvolk”, Huib de Vries; uitg. De Banier, 174 blz.; € 14,95