Evenals het menselijk lichaam bestaat dit geestelijke lichaam uit leden, die afzonderlijk geen bestaansrecht hebben. Verbonden met elkaar vormen ze een levend organisme, dat functioneert waarvoor het bedoeld is: het verheerlijken van God. Is de christelijke gemeente altijd het lichaam van Christus, dat God verheerlijkt? Ja. De gemeente als onderdeel van de Kerk is per definitie de vergadering van ware gelovigen. Als God in de gemeente niet verheerlijkt wordt, is zij niet op haar plaats. Als de gemeente niet het lichaam van Christus vormt, is ze geen onderdeel van de Kerk. Terwijl ik dit opschrijf, vraag ik me af of ik wel of niet een hoofdletter moet gebruiken. Ik concludeer dat het onderscheid tussen Kerk en kerk onjuist is. Waar Christus niet in het geloof aanvaard wordt, daar is alleen vorm en geen Kerk. Om het scherp te zeggen: er zijn slechts twee wegen; niet nog een derde weg, waarop je misschien ooit ook behouden kunt worden. De christelijke gemeente is verbonden aan haar Hoofd, Christus Zelf. Een lichaam zonder hoofd is stervende.

Hebben leden afzonderlijk bestaansrecht? Nee. Geloven is een persoonlijke zaak. Je doet het echter nooit in je eentje, maar altijd in gemeenschap met de Kerk. Onze samenleving is individualistisch ingesteld. Wij doen veel dingen alleen en voor onszelf. Zo kun je in de kerk zitten en de preek consumeren. Om daarna je eigen weg te vervolgen. Dit individualistische denken staat haaks op het functioneren van de christelijke gemeente. In de Bijbel staan alle gelovigen gezamenlijk voor de troon en zingen ze samen het gezang van Mozes en van het Lam. In dat koor heeft ieder zijn eigen inbreng. Pas als allen toegebracht zijn, is de harmonie volledig.

Wat betekent dit voor het functioneren van de gemeente? Dat je samen zoekt naar mogelijkheden om elkaar te ondersteunen in het christen-zijn. Door met elkaar koffie te drinken na de dienst? Dat zou kunnen. Zelf denk ik meer aan bidden voor en meeleven met elkaar in alle moeite en zorg. Dat kan alleen als je elkaar kent en ontmoet. Is dat te organiseren? Bijbelstudieavonden of themabijeenkomsten waarop je in kleine groepen onderwerpen bespreekt, zijn bij uitstek geschikt om elkaar in het hart te kijken. Zo wordt de weg gebaand om onbekende gemeenteleden te bellen of op te zoeken. En zo de ander tot een hand en voet te zijn.

Ten slotte: welke verantwoordelijkheid de gemeente draagt naar de wereldkerk toe? Ten diepste vormt niet de gemeente, maar de Kerk het lichaam van Christus. Gelovigen van alle plaatsen en tijden zijn in Hem verbonden. Ze kennen elkaar niet persoonlijk, maar voelen wel verantwoordelijkheid voor de ander. Daarom dragen ze bij aan het lenigen van materiële noden. Daarom dragen ze elkaar op aan Gods genadetroon: de Kerk in Oekraïne, die zucht onder oorlogsgeweld, de Kerk in Noord-Korea die zucht onder vervolging, de Kerk in het Westen die zucht onder materialisme en individualisme. Het lichaam van Christus heeft veel leden, elk met specifieke gaven. Niemand is volmaakt, behalve het Hoofd. Daarom kan alleen het lichaam en kunnen niet de afzonderlijke leden Gods Naam ten volle verheerlijken.

De auteur is werkzaam als manager zending voor de HHK.