De Fatwaraad is een regeringsinstantie –en in sommige landen een non-gouvernementele organisatie– die juridische adviezen geeft over de uitleg en toepassing van de sharia, de islamitische wetgeving. De raad heeft ook de bevoegdheid vergunningen aan religieuze autoriteiten te verlenen om fatwa’s uit te vaardigen en kan dat zelf ook. Een fatwa is een uitspraak van een islamitische wetgeleerde op basis van de islamitische wet. Een fatwa is weliswaar niet bindend, maar heeft in de moslimwereld wel groot gewicht.

De Fatwaraad in Najaf, een van de religieuze ‘hoofdsteden’ in Irak, vaardigde vorige week een opmerkelijke fatwa uit tegen de Palestijnse terreurbeweging Hamas. De raad veroordeelt het behandelen van de 2 miljoen Palestijnen in de Gazastrook die onder bestuur van Hamas leven. Ze dringt er bij Hamas op aan de wapens neer te leggen en vrede te sluiten.

„Hamas draagt de verantwoordelijkheid voor zijn bewind van corruptie en terreur tegen Palestijnse burgers in Gaza”, aldus de uitspraak. Het is volgens de raad zelfs verboden om te bidden voor Hamas, lid te worden van de beweging, haar financiële steun te verlenen, of te vechten namens de organisatie. „We hebben gezien wat Gaza moet ondergaan onder Hamas. De wreedheden tegen gelovige en ongewapende burgers, die geen kracht of bijstand hebben. En we geloven dat het onze islamitische plicht is om de onderdrukten te helpen”, lichtte Fatwaraadslid Mohammed Ali al-Maqdisi toe.

Volgens de raad is de fatwa mede ingegeven door de publicatie van een reeks getuigenissen van burgers uit de Gazastrook. Onder de titel ”Gefluisterd in Gaza” bracht het in de VS gevestigde Center for Peace Communications geanonimiseerde verklaringen van Palestijnen naar buiten die een boekje opendoen over het schrikbewind van Hamas.

De VS, de EU en Israël beschouwen Hamas officieel als terreurorganisatie. Het is echter voor het eerst dat een islamitisch juridisch orgaan zo stevig stelling tegen de Palestijnse beweging neemt. Opmerkelijk is ook dat de Islamitische Fatwaraad in Najaf uit zowel geestelijken met een sjiitische, soennitische als soefi-achtergrond bestaat. Dat neemt op zijn minst de schijn weg dat de raad de van oorsprong soennitische Hamas om sektarische redenen zou kapittelen. De afgelopen jaren heeft Hamas ook steeds nauwere banden met het sjiitische Iran aangeknoopt. En ook daardoor hebben de sjiitische leden van de raad zich in hun uitspraak niet laten weerhouden.

Toch heeft de uitspraak nog wel een politiek tintje. Hamas is namelijk voortgekomen uit de Moslimbroederschap, die zijn oorsprong in Egypte heeft. Veel regeringen in het Midden-Oosten beschouwen de Broederschap als een ernstige bedreiging. Fatwaraden in Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten vaardigden daarom al eerder fatwa’s tegen haar uit. Zij zullen niet rouwig om de uitspraak uit Najaf zijn.

> rd.nl/israelingezoomd