Dat betogen de ChristenUnie-volksvertegenwoordigers Dirk Vreugdenhil (Provinciale Staten Gelderland) en Pieter Grinwis (Tweede Kamer) aan de hand van een vrijdag gepubliceerde eigen verkenning.

In het rapport hekelen de twee met name het rekenmodel Aerius dat bij de onderliggende berekeningen wordt gebruikt. De gedachte is dat de oude stikstofruimte die in de provincie vrijkomt, bijvoorbeeld door het opkopen van een boerderij, kan worden weggestreept tegen de nieuwe stikstofuitstoot van de opkoper. Dat kan Rijkswaterstaat zijn, die een nieuwe snelweg wil aanleggen, of Schiphol. In werkelijkheid kan de uitstoot als gevolg van de verplaatsing van stikstofruimte bijna 200 keer zo hoog uitvallen, aldus het rapport. Eén van de redenen is dat er in het rekenmodel alleen maar rekening hoeft te worden gehouden met natuurgebieden op hooguit 25 kilometer afstand van de bron.

„Binnen die afstand slaat echter slechts 15 tot 30 procent van de stikstofuitstoot neer op de bodem, afhankelijk van het type stikstof”, stelt Grinwis. „Door niet te kijken naar de totale uitstoot kan de koper dus grote hoeveelheden extra stikstof gaan uitstoten, met name als ammoniakuitstoot van de boerderij wordt ingeruild voor de uitstoot van stikstofoxiden van de fabriek, de weg of het vliegveld.” Schiphol en Rijkswaterstaat grissen zo ook nog eens stikstof weg voor de neus van PAS-melders en andere boeren, vult het Kamerlid aan.

De provincie Gelderland heeft extra reden om te pleiten voor snel overheidsingrijpen, stelt Vreugdenhil. „In onze provincie kun je relatief veel stikstof kopen voor weinig geld. Rijkswaterstaat en Schiphol kennen het trucje al: je koopt stikstof in Gelderland en blaast deze in andere provincies weer de lucht in. Zo worden wij het nieuwe stikstofwingebied.”

Volgens de CU moet stikstofminister Van der Wal ervoor zorgen dat de vergunningverlening zo snel mogelijk gaat verlopen via landelijke en provinciale stikstofbanken.