Dat concludeert het Verwey-Jonker Instituut in zijn onderzoeksrapport ”Een sociaal jaar voor jongeren in Nederland”. Staatssecretaris Ross van Volksgezondheid heeft het rapport donderdag naar de Tweede Kamer gestuurd.

Een sociaal jaar is een vrijwillige activiteit die jonge schoolverlaters van 16 tot 23 jaar maximaal een jaar kunnen ondernemen bij dienstverlenende instellingen en non-profitorganisaties. Een sociaal jaar is niet hetzelfde als vrijwilligerswerk. De intensiteit -20 tot 40 uur per week- en de financiële beloning van het werk maken de deelname aan zo’n jaar tot iets anders dan normaal vrijwilligerswerk. Wel kan het zo zijn dat de jongeren actief worden in een vrijwilligersorganisatie.

Sociale dienstplicht, voorgesteld door diverse politieke partijen en organisaties, lijkt vanuit juridisch en economisch uitgangspunt niet reëel, stelt het instituut vast. Het is juridisch niet mogelijk om alle jongeren die het middelbaar onderwijs verlaten voor een jaar verplicht te werk te stellen. Hoewel verplichten niet haalbaar is, mag een sociaal jaar voor jongeren echter niet vrijblijvend zijn, schrijft het Verwey-Jonker Instituut. Het opstellen van een contract biedt daarvoor mogelijk een oplossing.

De voordelen van een sociaal jaar zijn groot, blijkt uit het onderzoeksrapport. Extra werk dat nu bij organisaties blijft liggen, kan door jongeren worden opgepakt. Voor sommige jongeren leidt een sociaal jaar tot een betere aansluiting tussen opleiding en arbeidsmarkt. Daarnaast zal er minder geld worden uitgegeven aan bijstandsuitkeringen voor jongeren.

Op de lange termijn zullen jongeren door het sociale jaar naar verwachting vaker kiezen voor werken in de zorg. Daarnaast zijn jongeren meer betrokken bij de samenleving, met als gevolg dat misdragingen in de sfeer van overlast, antisociaal gedrag en jeugdcriminaliteit afnemen.