Mensen die tot levenslang veroordeeld zijn, mogen niet zomaar hun hele leven vastgezet worden. Na 25 jaar moet een advies uitgebracht worden door een speciaal Adviescollege Levenslanggestraften, of de gedetineerde moet beginnen aan een mogelijke terugkeer in de samenleving.

Als de minister dat goed vindt, kan daarna met dat traject begonnen worden. Dat wil nog niet zeggen dat diegene dan ook gratie krijgt en op vrije voeten komt. Daar buigt de minister zich pas over als er 27 jaar straf achter de rug is. In de tussentijd wordt gekeken hoe het met de resocialisatie en re-integratie is gegaan. Die heeft dan dus hooguit twee jaar geduurd, maar in de praktijk eerder anderhalf.

Deskundigen hebben de minister geadviseerd dat de periode tussen het begin van de re-integratie en de mogelijke gratieverlening te kort is. Daarom wil de minister in de toekomst pas na 28 jaar naar gratie kijken, zodat er een jaar langer aan re-integratie gewerkt kan worden. Vanaf wanneer die regels ingaan is nog onduidelijk.

Weerwind wil ook kijken of de regels voor verlof veranderd moeten worden. Misschien krijgen de levenslanggestraften straks de mogelijkheid om tijdens hun verlof ook buiten de gevangenis te overnachten. Nu mag dat nog niet.

Tot 2017 bleven mensen die tot levenslang veroordeeld waren in principe daadwerkelijk hun hele leven vastzitten. Dat mag niet meer na uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en de Hoge Raad, omdat dat in strijd is met de mensenrechten. In plaats daarvan is het systeem met re-integratietrajecten en mogelijke gratie gekomen.