Een aantal Knessetleden van Shas diende vorige week een wetsvoorstel in om deze tekst in het Hebreeuws op al het Israëlisch briefgeld af te laten drukken.

Alle Joden hebben het besef dat alles in het leven, ook economische voorspoed, afhankelijk is van Gods zegen, stellen de initiatiefnemers van de wet. In hun voorwoord op het wetsvoorstel verwijzen ze naar Psalm 145 vers 16: „Gij doet Uw hand open, en verzadigt al wat er leeft naar Uw welbehagen.”

Israël zou daarmee Amerikaans voorbeeld volgen. ”In God We Trust” is het officiële motto van de Verenigde Staten en is ook terug te vinden op dollars en briefgeld.

Vooruitlopend op mogelijke kritiek stellen de Shas-Knessetleden dat dit wetsvoorstel niemand schaadt. Seculiere tegenstanders zouden de wet kunnen afwijzen omdat ze deze vorm van religieuze uitingen buiten het maatschappelijk leven willen houden. Voor draagvlak onder religieuze minderheden is het van belang hoe wordt omgegaan met de heiligheid van Gods Naam. Daar hebben de initiatiefnemers op ingespeeld door ”Hashem” te gebruiken – Hebreeuws voor ”de Naam”.

Het is niet de eerste keer dat de Shaspartij dit onderwerp op de politieke agenda zet. Een soortgelijk voorstel kwam in 2009 van toenmalig Knesset-lid Nissim Ze’ev. Hij pleitte voor de tekst ”Wij geloven in de Schepper van de wereld” op Israëlische bankbiljetten.

De centrale bank van Israël stond destijds afwijzend tegenover de initiatiefwet. Als reden voerde de bank op dat een dergelijke tekst niet voor alle minderheden in de Joodse samenleving acceptabel zou zijn.

Het is nog maar de vraag of het wetsvoorstel een meerderheid haalt in de Knesset. Seculiere oppositiepartijen zijn tegen. Het is nog niet duidelijk of alle regeringspartijen het voorstel zullen steunen.

Er zijn maar weinig landen die verwijzen naar Gods Naam op munt- of papiergeld. De eurolanden hebben de mogelijkheid om de achterkant en het randschrift van de 2-euromunt zelf te ontwerpen. Bekend is het ”God zij met ons” op de Nederlandse munt.

Letland is het enige andere euroland met een soortgelijke inscriptie: ”God zegene Letland”. Duitsland heeft ”Eenheid, recht en vrijheid”.

Het Nederlandse randschrift is afgeleid van Romeinen 8 vers 31: „Zo God voor ons is, wie zal tegen ons zijn?” Deze Bijbeltekst was al ten tijde van het ontstaan van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden in het Latijn op munten terug te vinden.

Complicaties

Het gaf destijds „de nodige complicaties” om het Nederlandse randschrift op de 2-euromunt te krijgen, schrijft oud-minister van Financiën Gerrit Zalm in zijn memoires. Zalm werd ten tijde van de invoering van de euro geconfronteerd met een verzoek daartoe van SGP-Kamerlid Van der Vlies. De SGP’er wilde dezelfde inscriptie op de euro als op de gulden en rijksdaalder.

Coalitiepartner D66 is tegen; religie moet buiten het geld worden gehouden, redeneert de partij. Daar laat Zalm zich niet door tegenhouden. Een van de argumenten die hij D66-woordvoerder Giskes voorhoudt is dat naar zijn mening „de regering tot taak heeft rekening te houden met doorleefde opvattingen van minderheden in parlement en samenleving”.

In Europa dreigt de Franse minister van Financiën tegen te stemmen. Blinden zouden door het randschrift in verwarring kunnen raken, redeneert hij. Als dit bezwaar aan bod komt, vraagt Zalm zijn Franse collega zijn ogen dicht te doen en met zijn vingers langs de rand van een gulden te gaan. „Hij voelt niks bijzonders en ik heb het pleit gewonnen.”