Het kennisinstituut Movisie meldde in december op basis van eigen onderzoek dat 35 procent van de gemeenten beleid heeft tegen discriminatie. Nauwelijks meer dan de 33 procent die in 2017 werd genoteerd. Wel is bij meer gemeenten dan toen zulk beleid in de maak. Dat kan bijvoorbeeld gaan om trainingen voor werkgevers, lessen op scholen of beleid om te zorgen dat er meer diversiteit is onder de eigen ambtenaren.

Stephan van Baarle (DENK) spreekt van „schandalig karige” progressie bij gemeenten. Hij vindt dat deze moeten worden verplicht om beleid te hebben tegen discriminatie. Ook Lisa Westerveld van GroenLinks vindt het beleid nu te vrijblijvend.

Songül Mutluer van de PvdA ziet dat geld dat bedoeld is voor discriminatie nu vaak aan iets anders wordt uitgegeven, zoals lantarenpalen of om bezuinigingen te verlichten. Ze wil dat een deel van het geld dat gemeenten van het kabinet krijgen uit het gemeentefonds wordt „geoormerkt” en alleen aan antidiscriminatie mag worden uitgegeven.

„Dat raakt aan de autonomie van de gemeentes”, luidt het bezwaar dat VVD’er Zohair El Yassini hierbij heeft. Hij vindt dat niet in Den Haag moet worden besloten hoe gemeenteraden met hun geld omgaan omdat die democratisch zijn gekozen en daar dus zelf over moeten beslissen. Het Kamerlid vindt wel dat de „kansengelijkheid ook in Nederland niet perfect is” en dat daar iets aan moet gebeuren.

Gemeenten zijn wettelijk verplicht om een meldpunt in te richten waar inwoners terechtkunnen als ze te maken hebben met discriminatie. Hind Dekker-Abdulaziz (D66) ziet dat zo’n meldpunt in veel gemeenten een „bijtaak is van enkele ambtenaren”.