Bitcoin wordt gezien als het nieuwe geld. Een alternatieve digitale munt die deels anoniem, buiten het bancaire systeem om functioneert. Bitcoin is een vorm van decentraal geld. Normaal geven centrale banken geld uit, die op deze manier invloed hebben op de ontwikkeling van geld. Bitcoin werkt juist buiten de centrale banken om en bestaat zelfstandig.

Wat is de functie van geld? In de eerste plaats is het een betaalmiddel. Sinds de introductie van de bitcoin in 2009 is de mogelijkheid om hiermee te als betalen nog vrij beperkt. Dit begint weliswaar langzaam te veranderen, maar de transformatie naar geaccepteerd geld duurt te lang.

De tweede functie van geld is de mogelijkheid tot oppotten, sparen. Bitcoin wordt vaak het digitale goud genoemd. Op zijn hoogtepunt tot nu toe was één bitcoin net zoveel waard als één goudstaaf.

Hoewel bitcoinfans graag deze vergelijking maken, vind ik haar mank gaan. Goud delven kost heel veel energie. Bij goud vind ik dat acceptabel, want het is een grondstof en al eeuwen een geaccepteerd oppotmiddel.

Maar bij bitcoin is er sprake van enorme energieverspilling. Het minen –een ingewikkeld proces, zeg maar een soort goud delven op de computer– van één bitcoin kost nu ongeveer 10.000 euro. Het is de vraag welk probleem bitcoin oplost om zoveel energieverspilling te rechtvaardigen. Ook fluctueert de koers zo extreem, dat je het nog geen verantwoord oppotmiddel kunt noemen.

De laatste functie van geld is de mogelijkheid ermee te beleggen. Bitcoin heeft vooral de functie om te handelen. Handelen is niet hetzelfde als beleggen. Mensen proberen laag te kopen en hoog te verkopen. Bitcoin is nog te onvolwassen om een beleggingsmiddel te zijn. De digitale munt heeft eerder kenmerken van een piramidespel, van gokken en speculatie.

Nu sluit ik niet uit dat bitcoin op termijn volwassener kan worden, maar ik vind het te veel eer om er nu al de status geld aan te geven.

Ook onlosmakelijk met geld verbonden is vertrouwen. Vertrouwen zorgt voor acceptatie en stabilisatie van een munt. Nationale munten hebben er lang over gedaan om hun waarde te ontlenen aan vertrouwen. We noemen deze munten fiduciair geld. Bitcoin heeft die status nog lang niet.

Tenslotte wil je als bitcoineigenaar de mogelijkheid hebben de digitale munt om te zetten naar andere valuta. Wereldwijd zijn enorm veel overheden bezig om bedrijven die als handelsplatform van bitcoin fungeren dezelfde regulering op te leggen als banken. De anonimiteit die veel mensen belangrijk vinden –en die eigenlijk zorgt voor zwart geld– komt daarmee ook onder druk te staan.

Vanuit speculatiemotief is het nu mogelijk een juist moment om met bitcoins in zee te gaan, maar vanuit moreel motief is het misschien wel het moment om uit te stappen.

De auteur is Master of Financial Planning.