De impasse is het gevolg van verdeeldheid binnen de Republikeinse partij, die de meerderheid in het Huis heeft overgenomen van de Democraten.

De Republikeinen hebben hun fractievoorzitter Kevin McCarthy als kandidaat naar voren geschoven, maar hij wist ook bij de vierde en vijfde stemming op woensdag niet genoeg parlementariërs achter zich te krijgen. Ongeveer twintig Republikeinen stemmen telkens op andere partijgenoten omdat ze McCarthy niet conservatief genoeg vinden.

De Republikeinse partij heeft met 222 leden de meerderheid. Om voorzitter te worden, heeft McCarthy 218 stemmen nodig of minder als parlementariërs zich onthouden van stemming. De fractieleider moet dan nog wel meer stemmen krijgen dan de Democratische kandidaat Hakeem Jeffries. Die krijgt keer op keer de stemmen van alle 212 Democraten in het Huis.

Ex-president Donald Trump had alle Republikeinen opgeroepen op McCarthy te stemmen, maar daar wordt duidelijk geen gehoor aan gegeven. Huidig president Joe Biden heeft de leden van het Huis opgeroepen orde op zaken te stellen. „Dit ziet er niet goed uit", zei de Democraat tegen verslaggevers in het Witte Huis. „Hoe denk je dat dit eruitziet voor de rest van de wereld?"

Normaal gesproken is de aanstelling van de fractieleider van de grootste partij als voorzitter van het Huis een formaliteit, maar nu is het voor het eerst in honderd jaar niet gelukt. De laatste keer dat de verkiezing van de nieuwe voorzitter niet soepel verliep was in 1923 toen de Republikein Frederick Gillett na negen stemrondes in drie dagen tot voorzitter werd gekozen.

Het Huis is dinsdag voor het eerst sinds de tussentijdse verkiezingen van eind vorig jaar in nieuwe samenstelling bijeengekomen. De leden kunnen pas worden beëdigd als er een nieuwe voorzitter is. Tot die tijd ligt het werk in het lagerhuis van het parlement voor onbekende tijd stil. Sommige Amerikaanse media stellen dat de impasse alleen kan worden doorbroken als McCarthy het opgeeft en een andere Republikein kandidaat-voorzitter wordt.