Uit een monitor door Arena Consulting en Pro Facto in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) van het ministerie van Justitie blijkt dat gemeenten in recente jaren bewuster bezig zijn met de aanpak van georganiseerde criminaliteit. De strijd tegen dit soort misdaad, die de samenleving beïnvloedt, is een belangrijk punt voor dit kabinet en het vorige. Het gaat vooral om drugscriminaliteit en geweld dat hiermee samenhangt, zoals schietpartijen.

Gemeenten moeten ondermijnende misdaad zoveel mogelijk voorkomen, maar „een belangrijk zorgpunt” is dat ze niet altijd even goed op de hoogte zijn. Er worden sinds 2018 ondermijningsbeelden opgesteld, waarin signalen over ondermijnende criminaliteit in een bepaald gebied worden gebundeld, maar die zijn vaak niet meer actueel. In 90 procent van de gevallen is het ondermijningsbeeld in 2019 voor het laatst geactualiseerd. Dat betekent dat nieuwe signalen niet goed worden meegenomen.

Bovendien zit de privacywet AVG in de weg als het gaat om het delen van informatie. Hoe streng de regels worden geïnterpreteerd verschilt per instantie en soms zelfs per persoon.

Er is ook sprake van willekeur als het gaat om hoe gemeenten hun eigen rol zien. De taakverdeling tussen de politie, het Openbaar Ministerie (OM) en de politie is niet altijd even duidelijk, terwijl dat wel zou moeten. Gemeenten moeten zich vooral richten op het voorkomen van misdaad, OM en politie gaan over opsporing.