Recordaantal wethouders afgetreden
Het afgelopen jaar is een recordaantal wethouders tijdelijk of definitief om politieke redenen afgetreden: 145. De CDA-wethouders waren met 38 het vaakst de klos. Dat blijkt uit een onderzoek van het tijdschrift Binnenlands Bestuur, dat vrijdag is verschenen.
Het vertrek van een of meer wethouders deed zich voor in 87 van de 483 gemeenten. Met 145 vertrokken wethouders is sprake van een historisch record. In 2002 en 2003 samen stapten ruim tachtig wethouders op. In 1995 en 1996, toen het dualisme nog niet was ingevoerd, waren dat er in totaal 129. Nederland telde toen 633 gemeenten met 1813 wethouders, tegenover 483 gemeenten met 1648 wethouders in 2004.
Na CDA-wethouders (38) waren het vooral wethouders van lokale partijen (31) die opstapten, gevolgd door de PvdA (28), VVD (26), D66 (6), de kleine christelijke partijen (5), GroenLinks (5), Leefbaar (4) en de SP (4). Een aantal afgetreden wethouders vertegenwoordigde meer dan één partij.
In twaalf gemeenten, Bergen (NH), Beverwijk, Culemborg, Diemen, Goirle, Heeze-Leende, IJsselstein, Losser, Muiden, Renkum, Schouwen-Duiveland en Vught, werden alle wethouders definitief de laan uitgestuurd en vervangen door een compleet nieuwe ploeg wethouders, vaak van buiten de raad. In Culemborg, Heeze-Leende en Losser moest ook de burgemeester opstappen. In totaal zijn vijf burgemeesters op politieke redenen afgetreden.
Zo raakten de burgemeesters in Drimmelen en Goedereede in de problemen. Burgemeester Elzinga van Drimmelen moest weg vanwege belangenverstrengeling bij de onderhandse verkoop van woningen, waarvan een aan zijn eigen kind. Burgemeester Sinke van Goedereede had te veel belang in de lokale visafslag en trad ook af. Zij vonden allebei snel weer een baan als waarnemend burgemeester in respectievelijk Reeuwijk en Ter Aar.
De affaire-Oudkerk is volgens Binnenlands Bestuur het meest besproken. Nadat schrijfster Heleen van Royen zijn bezoeken aan de Amsterdamse tippelzone aan de Theemsweg onthulde, verloor zijn fractie het vertrouwen in de wethouder en moest hij weg. Landelijk nieuws was ook De Faria, die door haar eigen fractie, Leefbaar Rotterdam, werd weggestuurd omdat ze te weinig aan veiligheid deed.
Het duale stelsel heeft tot een aantal bizarre situaties geleid, omdat er geen regels zijn over de tijdsspanne waarbinnen opgestapte wethouders vervangen moeten worden. In Muiden regeert burgemeester Smith maanden zonder wethouders. Burgemeester Wijte van IJsselstein vormt al sinds begin november in zijn eentje het college en Goirle is van juli tot december door een demissionair bestuur gerund.