Dat schreef de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) maandag in een brief aan de Tweede Kamer. Door de vaardigheden in taal, rekenen en burgerschap te verbeteren, hoopt hij studievertraging en uitval van studenten te voorkomen.

Uit cijfers van de inspectie blijkt namelijk dat deze basisvaardigheden bij instromende studenten „nog niet altijd op orde zijn”, schrijft Bruins.

In welke context moet ik dit besluit plaatsen?

De brief van minister Bruins is onderdeel van de Aanpak basisvaardigheden mbo: een pakket maatregelen om de basisvaardigheden van mbo’ers te verbeteren. De aanpak werd in juli 2023 in het leven geroepen door toenmalig minister Dijkgraaf van OCW. Aanleiding hiervoor was dat de Onderwijsinspectie al jaren signaleerde dat de beheersing van de basisvaardigheden rekenen, taal en burgerschap van mbo-studenten minder wordt.

Hoe slecht is het dan gesteld met de basisvaardigheden binnen het mbo?

De inspectie uit al jaren zorgen over de basisvaardigheden van (onder meer) mbo’ers. Uit het recentste Inspectierapport, de Staat van het Onderwijs 2025, blijkt bijvoorbeeld dat een groot aantal studenten het mbo verlaat zonder het basale niveau 2F voor Nederlands te beheersen. Dat niveau is nodig om te kunnen functioneren in de maatschappij.

Het precieze niveau van mbo-studenten in taal, burgerschap en rekenen is nog te weinig in kaart gebracht volgens minister Bruins. Daarom werkt de inspectie aan peilingsonderzoeken voor lezen en rekenen. Deze moeten zorgen voor een betrouwbaar beeld van het niveau van startende studenten. De minister verwacht de resultaten in 2027 en 2028.

Wat moet er volgens de minister veranderen om de basisvaardigheden op orde te krijgen?

Naast de miljoenen voor extra begeleiding van startende studenten, moeten rekenen en taal in de lessen nadrukkelijker worden verbonden aan het (toekomstige) werk van studenten. Om meer mbo’ers te laten slagen voor het rekenexamen is „passende begeleiding” noodzakelijk, schrijft de minister.

Ook het burgerschapsonderwijs moet verder vorm krijgen. Bruins hoopt hiervoor eind dit jaar een wetsvoorstel in te dienen.

Daarnaast komen er nieuwe opleidingstrajecten voor docenten rekenen, taal en burgerschap. „Uit onderzoek blijkt dat veel docenten niet volledig beschikken over de benodigde vakkennis en didactische vaardigheden en behoefte hebben aan professionalisering”, aldus de minister.

Hoe kan het dat zoveel docenten niet de juiste kennis hebben?

Om les te mogen geven in het mbo heb je een onderwijsbevoegdheid of pedagogisch-didactisch getuigschrift (PDG) nodig. Op dit moment bepaalt elke school zelf of een docent ook rekenen, taal en burgerschap mag geven. Om deze basisvaardigheden te mogen doceren zijn er opvallend genoeg dus geen vakinhoudelijke eisen.

In de praktijk is het zo dat veel docenten rekenen, taal of burgerschap doceren naast hun andere onderwijstaken. Dat blijkt uit recent onderzoek in opdracht van minister Bruins. Vooral docenten rekenen en burgerschap hebben een zeer uiteenlopende achtergrond, waardoor de verschillen in vakinhoudelijke kennis groot zijn.

Is de extra zak geld wel een oplossing?

Dat is nog maar de vraag. Minister Bruins schrijft in de brief dat het geld onder meer gebruikt kan worden om extra personeel in te zetten. Maar door het lerarentekort is momenteel al 4 procent van de beschikbare banen niet vervuld. Het vak Nederlands heeft de meeste vacatures.

Om dit op te lossen, is er dus meer dan alleen geld nodig. De minister roept besturen van mbo-scholen op om „te investeren in kwaliteit, ruimte te maken voor professionalisering van docenten en het onderwijs in basisvaardigheden toekomstbestendig te maken”.