Het was „de ergste ramp in 2000 jaar”: de Holocaust. Zo’n 6 miljoen Joden werden –fabrieksmatig– vergast, of op andere wijze de dood ingejaagd. Maar „de kerk is er niet van geschrokken”, constateert dr. A. A. A. Prosman.
ZENDEREN. Dr. Coen Hilbrink heeft zijn vader en zijn grootvader nooit gekend. Ze werden omgebracht toen hij nog maar zestien dagen oud was. De Duitse kat-in-het-nauw maakte –het was tijdens operatie Market Garden in 1944– rare sprongen.
Dat de SGP ervan werd beschuldigd „pro-Duitsch” en haar leiders „N.S.B.-ers” te zijn, wist ds. G. H. Kersten. „Het zij zoo”, schreef hij op 24 augustus 1940 in De Banier. „Ook Jeremia werd een landverrader geacht, toen hij het diep vervallen volk vermaande in den vrede van Babel vrede te zoeken.” De SGP-voorman achtte het zijn „duren plicht het volk te vermanen tot onderwerping aan de over ons heerschende macht en op te houden verzet te voeden in de harten en kwaad te stoken, waardoor men de ellende over ons nog grooter maken zal.”
VEENDAM. De Groningse plaasen Veendam en Wildervank werden maandag precies zeventig jaar geleden bevrijd door Poolse militairen. Een dag daarvoor hadden ze Stadskanaal veroverd op de Duitsers. Over het aandeel van de Polen in de bevrijding van Nederland is weinig bekend.
VEENENDAAL. Het Nederlandse verzet heeft tot tweemaal toe voorbereidingen getroffen om gevangenen uit Kamp Westerbork te bevrijden en de transporten naar concentratiekampen te verhinderen.
Geef op 4 mei Dodenherdenking op de Dam een passender invulling, stelt René van Praag. Wijs bijvoorbeeld in toespraken concreet op waar het nu weer ‘fout’ gaat.
AMSTERDAM. Dat er tijdens de Tweede Wereldoorlog vanuit Nederland zó veel Joden zijn weggevoerd en omgebracht, is vooral te wijten aan de passieve rol die de kerken hebben gespeeld. Het is het beeld dat velen nog altijd hebben, zei Geert Hovingh donderdagmiddag in de Amsterdamse Keizersgrachtkerk. „Maar dit beeld behoeft nodig correctie.”
Achtentwintig Nederlandse predikanten overleden tijdens de Tweede Wereldoorlog in een concentratiekamp. Negen predikanten werden doodgeschoten. Tientallen anderen overleefden, maar zaten wel achter de tralies tijdens de geestelijke strijd tussen christendom en nazi-ideologie.