"Geduldig luisteren helpt tegen kerkelijke verdeeldheid"

Dit advies geeft ds. Anne van der Sloot (1951) in zijn boek ”Samen Gereformeerd. Het licht op Groen” (uitgeverij Ipenburg, Elburg). De kerkelijke verdeeldheid ondermijnt volgens de emeritus predikant van de gereformeerde kerk vrijgemaakt te Almkerk-Werkendam de christelijke boodschap van zowel geloof als liefde. „Christus, het Hoofd van de kerk, is niet gedeeld. Is Christus’ lichaam, Zijn kerk, dan wel gedeeld?”

De ondertitel van zijn publicatie, ”Licht op Groen”, verwijst naar de negentiende-eeuwse staatsman en historicus G. Groen van Prinsterer. Deze heeft zich sterk gemaakt voor binding van de Nederlandse Hervormde Kerk aan de belijdenis, dat wil zeggen „ondubbelzinnig en onbekrompen.” Groen verweet de overheid dat ze in het nieuwe kerkinstituut van 1816 aan de gereformeerde belijdenis haar wettige plaats had ontzegd via de invoering van een nieuw bindings- of eedformulier.

Groen keerde zich zowel tegen het kerkisme in de Nederlandse Hervormde Kerk als bij de afgescheidenen. Zijn objectieve criterium is, dat allen die in getrouwheid vasthouden aan de Drie Formulieren erkend moeten worden als leden van ”de gereformeerde gezindte”, binnen én buiten de Hervormde Kerk. Groen nam zelf actief deel aan allianties, zoals de Evangelische Alliantie, en zocht in zijn politieke strijd tegen de liberalen steun bij de rooms-katholieken.

Ds. Van der Sloot vindt Groens objectieve benadering van de belijdenis als grondslag van de kerk van grote waarde voor de huidige kerkelijke situatie. „Nog steeds grijpen vrijzinnigheid en allerlei vormen van het piëtistische subjectivisme om zich heen, als gevolg waarvan de kerkelijke verdeeldheid nog steeds toeneemt, en velen zich óf van de kerk óf van het geloof afkeren.”

Een deugdelijke basis voor een gereformeerde oecumene, zou je kunnen zeggen. Maar ook realistisch gebleken?

„Tijdens het leven van Groen van Prinsterer niet, waar de Hervormde Kerk al snel uiteenviel in verschillende richtingen. Maar zijn objectieve criterium is nog altijd actueel. In de Drie Formulieren houden we de Bijbel hoog, want anders worden de eigen stemmen zo belangrijk in de kerk. Deze belijdenisgeschriften zijn een leeswijzer voor de Bijbel. De kern ervan is het enige offer van Christus voor onze zonden en het onbekrompen prediken van Zijn genade. Als we die kernnoties nu verder doordenken, zou dat meer toenadering naar elkaar geven.”

U stelt dat de tijd rijp is voor het houden van een echte Nationale Synode. Waarom?

„Het is onbegrijpelijk dat we als gereformeerden na 1618/1619 niet meer in staat zijn geweest om samen een echte Nationale Synode te houden. Door doop en geloof zijn we spiritueel één in Christus. Voor Gods aangezicht zijn we één. Maar dan is het onze roeping om die eenheid handen en voeten te geven in het kerkelijk leven. Eenheid moet zich ook vertalen in de kenmerken van de kerk, zoals de zuivere bediening van Woord en sacrament. De kerken hebben tegenwoordig de ruimte om stappen te zetten, laten ze dat ook doen. Ik zie een steeds grotere verlegenheid over de kerkelijke verdeeldheid. Het zou een winst zijn als de diverse kerken eens geduldiger naar elkaar zouden luisteren. Laten ze in een synode op basis van hun eigen kerkelijke papieren met elkaar aan tafel gaan, voordat ze elkaar veroordelen en het beter denken te weten dan de ander. Dat bevrijdt van kerkisme.”

"Geduldig luisteren helpt tegen kerkelijke verdeeldheid"

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?