Volgens een in juni verschenen rapport van de Verenigde Naties (VN) bereikt de wereld deze dinsdag de mijlpaal van acht miljard inwoners. Een vandaag geboren baby krijgt zelfs een certificaat waarop staat dat hij of zij de acht miljardste is. Dat document is symbolisch, want de VN houden nog een slag om de arm als het gaat om de precieze datum. John Wilmoth, directeur van de VN-bevolkingsdivisie, houdt rekening „met een onzekerheidsmarge van minstens plus of min een jaar.”

Overigens is de kans klein dat de 8 miljardste wereldburger in Nederland ter wereld komt. Slechts twaalf op de 10.000 baby’s wordt dit jaar in ons land geboren. Waarschijnlijker is dat de 8 miljardste een Afrikaan of Aziaat is.

Vooral daar neemt het aantal inwoners hard toe. Volgens de VN komt zelfs meer dan de helft van de bevolkingstoename tot 2050 voor rekening van acht landen uit deze gebieden: Congo, Egypte, Ethiopië, India, Nigeria, Pakistan, Filipijnen en Tanzania. Door de enorme bevolkingsgroei zal India in 2023 zelfs China als land met de meeste inwoners voorbijstreven.

Aan de andere kant krimpt de bevolking van veel Europese landen. De Nederlandse bevolking blijft voorlopig nog wel groeien. Het CBS berekende onlangs nog dat we de grootste toename hadden in twintig jaar: een stijging van 191.000 mensen naar 17,8 miljoen inwoners.

Momenteel stijgt het aantal wereldburgers vooral doordat we steeds langer leven. Bovendien worden in bepaalde regio’s nog steeds veel kinderen geboren. Wie echter inzoomt, ziet dat vrouwen gemiddeld minder kinderen krijgen dan vroeger. Zelfs in sub-Sahara-Afrika, de regio met vanouds de hoogste geboortecijfers, is het gemiddelde de afgelopen veertig jaar afgenomen van bijna 7 kinderen per vrouw naar 4,5 nu. Minder kinderen zorgt ervoor dat de groei van de wereldpopulatie de komende jaren afvlakt. Tussen 2080 en 2100 bereikt de wereldbevolking naar verwachting de grootste omvang met zo’n 10,4 miljard bewoners.

Vraag naar voedsel

Tot 2080 zal het aantal mensen op aarde dus nog toenemen. En daarmee stijgt ook de vraag naar voedsel. Een onderzoek uit 2021 van Wageningen University en Research (WUR), het Internationaal Instituut voor Toegepaste Systeemanalyse (IIASA) en de Universiteit Twente (UT) berekende dat de vraag naar voedsel tussen 2010 en 2050 wereldwijd zelfs met 35 tot 56 procent zal stijgen.

Michiel van Dijk, projectleider van het onderzoek, geeft aan dat de vraag naar voedsel zal stijgen doordat er meer mensen op aarde bijkomen en mensen rijker worden. Van Dijk: „Als de welvaart toeneemt, passen mensen hun dieet aan en gaan meer vlees en bewerkt voedsel eten. Daardoor zal de consumptie in Azië en Afrika, waar ze deze producten nu niet kunnen betalen, toenemen.”

Overigens is het nog onzeker hoeveel die aantallen precies zullen toenemen. „De bevolkingsgroei en toekomstige consumptie laten zich moeilijk berekenen. Beide cijfers zijn afhankelijk van de economische groei, de prijs van voedsel en veranderende voorkeuren van de consument”, aldus Van Dijk.

Honger

Toch is volgens Van Dijk niet gezegd dat de toenemende vraag naar voedsel tot meer honger zal leiden. „Volgens onze studie zal in het meest negatieve geval de honger wereldwijd met 30 procent toenemen. Dit komt doordat we dan te maken hebben met klimaatverandering, lage economische groei en een snel groeiende wereldbevolking.

In het meest positieve scenario zal honger volgens de studie bijna verdwijnen. Van Dijk: „Als we in staat zijn om duurzaam economisch te groeien en economische ongelijkheid uit te bannen, neemt het aantal mensen dat honger lijdt met wel 91 procent af.”

De toekomst kan dus verschillend uitpakken. Van Dijk waarschuwt echter dat we nu in de richting van de negatieve scenario’s bewegen. „Helaas is niet ondenkbaar dat Covid en de oorlog in Oekraïne een blijvende negatieve impact hebben op de wereldwijde hongersituatie”, aldus de onderzoeker.

Om dit te voorkomen is het volgens hem nodig om plantaardig te eten en minder voedsel te verspillen. „Aan de aanbodkant zullen we de productiviteit in de landbouw op een duurzame manier moeten verhogen. Met de steeds beperktere beschikbaarheid van akkerland, het chronische gebrek aan water en de klimaatverandering is dit een behoorlijke uitdaging”, aldus Van Dijk.

Cijfers zijn afkomstig van de VN