Een miljoen vierkante meter kantoren voldoet niet meer aan de eisen van de tijd. De omvang van dit „kansloze aanbod” kan voor het einde van het decennium verdubbelen, constateert de makelaars– en adviesorganisatie DTZ Zadelhoff in haar jaarlijkse rapport Cijfers in Perspectief.

Deze miljoen vierkante meter vormt 15 procent van het aanbod in ons land, zegt DTZ in het woensdag gepresenteerde rapport. De kantorenmarkt is de afgelopen jaren helemaal in de versukkeling geraakt. Toch lijkt het erop dat vorig jaar het dieptepunt is bereikt. In 2004 werd 1,4 miljoen vierkante meter kantoorruimte betrokken. Dat is weliswaar 15 procent minder dan in 2003, maar gezien de omstandigheden vindt Zadelhoff dat toch een redelijk niveau. Het aanbod van ruimte steeg in het afgelopen halfjaar niet meer. In enkele regio’s was vorig jaar zelfs een voorzichtige toename van de behoefte voelbaar.

Zadelhoff vindt het van belang dat flink wat van de oude kantoren van de markt verdwijnt. Een deel is eenvoudig rijp voor de sloop. Een ander deel zou kunnen worden omgebouwd voor huisvesting, iets waarvan minister Dekker van Volkshuisvesting zich vorig jaar ook een voorstandster toonde. Het probleem is niet alleen dat de geest van de eigenaren nog niet rijp zijn voor deze voor hen minder rendabele verandering, maar ook gemeenten werken vaak maar traag mee.

Als voorbeeld dient Amsterdam. Daar staat veel kantoorruimte leeg in de grachtengordel, doordat de gemeente de gebruikers min of meer de binnenstad uitjoeg. „Maar als je A zegt, moet je ook B zeggen”, aldus bestuursvoorzitter B. Hobbelink van Zadelhoff. Dat betekent meewerken aan bestemmingsveranderingen, en dat gebeurt maar aarzelend. Amsterdam is bang op termijn werkgelegenheid in het centrumn te verliezen als de oude kantoren (weer) woonruimte worden.

Daarnaast is er nieuwbouw aan de bovenkant van de markt nodig. Beslissingen moeten snel worden genomen, gezien de lange voorbereidingstijd van grote projecten.

De gebruiker spint garen bij de huidige slechte marktsituatie. De huren staan onder druk. Een jaar gratis gebruik van ruimte bij een tienjarig conctract is geen uitzondering meer.

De opname van bedrijfsruimte ging vorig jaar met 3 procent omhoog naar twee miljoen vierkante meter. Vooral grote projecten voor logistiek (transport en opslag) vonden gretig aftrek. Eind vorig jaar stond er 7,5 miljoen vierkante meter bedrijfsruimte te koop of te huur.

De winkelmarkt verruimde verder. De opname van winkelvastgoed op de vrije markt bleef nagenoeg gelijk met 700.000 vierkante meter. De vraag is vooral afkomstig van uitbreidende winkelketens, veelal landelijk actieve filiaalbedrijven in kleding, persoonlijke verzorging, consumentenelektronica en levensmiddelen. Het aanbod van winkelruimte steeg tot een recordniveau van meer dan een miljoen vierkante meter.