Rusland en Oekraïne kwamen afgelopen zomer tot het akkoord om weer graan uit te voeren. De Verenigde Naties hoopte daarmee de acute honger in Afrika en Azië te kunnen aanpakken en dat de voedselprijzen zouden dalen. Rusland schortte de graandeal zaterdag op, na een droneaanval op schepen bij de Krim.

Het coördinatiecentrum meldt dat daarna nog geen nieuwe overeenkomst is gesloten en dat er daarom zondag geen schepen zullen varen. De VN vreest een ergere voedselcrisis als graan wegblijft uit grote delen van de wereld en roept op om de deal te respecteren. Volgens de Oekraïense president Volodimir Zelenski dreigen de Russen door deze actie met grootschalige hongersnood. Door de deal kon al 9 miljoen ton Oekraïens graan worden geëxporteerd.

Rusland wijt de voedselcrisis niet aan haar eigen beslissing, maar aan de „roekeloze acties” vanuit Kiev. Bij de droneaanval van zaterdag raakte een schip licht beschadigd.

Oekraïnes bondgenoten, waaronder de VS, de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben de Russische stap veroordeeld. EU-buitenlandchef Josep Borrell drong er zondag bij Moskou op aan om het besluit te heroverwegen.

VN-topman António Guterres liet via zijn woordvoerder weten diep bezorgd te zijn. De NAVO riep Moskou dringend op het akkoord te vernieuwen „zodat voedsel terechtkomt bij degenen die het het hardst nodig hebben. President Poetin moet stoppen voedsel als wapen te gebruiken en zijn illegale oorlog tegen Oekraïne beëindigen”, zei een woordvoerder van het westerse militaire bondgenootschap.

Een Turkse functionaris liet zondag weten dat gesprekken met Rusland gaande zijn en er redenen zijn voor optimisme, ondanks het besluit van Rusland zich voor „onbepaalde tijd” terug te trekken. De gesprekken over de status van de deal lopen door tot maandag. Voorlopig vertrekken er in ieder geval geen nieuwe graanschepen uit Oekraïne.