Fregatten, onderzeeboten en mijnenjagers van de Noorse marine liggen afgemeerd in Haakonsvern. Oorlogsschepen van NAVO-landen bezoeken regelmatig de marinehaven, 15 kilometer ten zuidwesten van Bergen.

”Haakonsvern orlogsstasjon” is met 5400 werknemers de belangrijkste basis van de Noorse Koninklijke Marine en de grootste marinebasis in Scandinavië. Het nationale hoofdkwartier van de zeestrijdkrachten en de marinestaf zijn hier gevestigd.

Pal tegenover de thuishaven van de Noorse oorlogsvloot heeft de Russisch-Orthodoxe Kerk een kerkgebouw gekocht, meldt de christelijke nieuwsdienst CNE, op basis van onderzoek van Dagbladet Bergen (DB). Het zicht vanuit het gebedshuis op de marinehaven is „onaangenaam goed”, zegt de Noorse veiligheidsexpert Alfa Sefland Winge tegen de krant.

Het witte, houten kerkgebouw Soreide bij Haakonsvern, hoog boven het fjord, biedt een weids uitzicht op de scheepvaart en grote delen van de marinehaven. Voor aankoop van het gebedshuis kwam de Russische gemeente samen in het hart van Bergen. Volgens DB-onderzoek in eigendomsregisters heeft de Christ’s Revelation Congregation, verbonden met het Patriarchaat van Moskou, het gebedshuis in 2017 gekocht.

De kerkelijke gemeente in Bergen is niet de enige die onroerend goed en percelen koopt langs de Noorse kust en bij belangrijke militaire objecten, onder andere in Rogaland, Kleppe en Bryne. In 2021 kocht een gemeente een kerk in Karmoy.

De vorig jaar vertrokken voorganger van een gemeente in Stavanger heeft volgens het onderzoek een pand aangekocht in de buurt van het Joint War Center van de NAVO in de Noorse plaats Jatta.

Spionage

Eigendommen in handen van Russen kunnen een probleem zijn, zegt Alfa Sefland Winge, onderzoeker bij de Marineacademie naar maatschappelijk kritieke infrastructuur en paraatheid, in de krant. „Het is mogelijk dat dergelijke gebouwen voor andere dan religieuze doeleinden worden gebruikt.”

Spionage bijvoorbeeld. De Russen zouden vanuit het kerkgebouw signalen van de Noorse marine kunnen verstoren, signalen onderscheppen en eventueel drones aansturen. „Het is mogelijk om bijvoorbeeld een camera op het dak of de klokkentoren te plaatsen.” Bovendien zou het kerkgebouw onderdak kunnen bieden aan Russische medewerkers.

Geen conclusie

De onderzoeker wil geen conclusies trekken over Haakonsvern. De kerk oefent volgens haar in principe legale activiteiten uit. Tegelijk is ze sceptisch. „Ik begrijp de motivatie om de kerk die voorheen in het centrum van Bergen stond naar deze locatie te verhuizen niet helemaal.”

De kerk in Bergen is volgens Ruslandexpert Pal Kolstø van de Universiteit van Oslo onderworpen aan het Moskouse Patriarchaat.Pater Dmytro Ostanin van de Christ’s Revelation Congregation in Bergen zegt in een reactie tegen Dagbladet dat zijn gemeente „absoluut geen gevaar” oplevert. Ostanin zou zelf Oekraïens zijn. „Ik vervloek de oorlog.” De gemeente in Stavanger ontkent eigendommen te bezitten op Jatta of Kleppe.

De Russisch-Orthodoxe kerk en haar machtige leider, patriarch Kirill, zijn een belangrijke steunpilaar voor president Vladimir Poetin en het Kremlin in de oorlog met Oekraïne.